هر شهر یک قطب‌نما
تین نیوز | بحث دکتر آخوندی تحت عنوان ایرانشهر، نشان می دهد که ایشان به عنوان یک وزیر مسئول، احساسشان این است که شهر ها و زیست شهری ما در خطر است و باید خیلی عاجل به این موضوع پرداخت.
ما احتیاج داریم که به رفتارمان با زندگیمان در قلمرو شهری نگاه خردمندانه ای بکنیم. ما نمی توانیم یک سیاست کلی بر اساس هر نوع پژوهشی درباره کل شهرهای ایران بسازیم و چنین چیزی عملیاتی نخواهد شد. مثال می زنم:ادله قوی داریم که رفتار ما در شهر کرج زیست شهری را تهدید می کند.
در برابراین مشکل، ما باید به دنبال مسئله کرج در خودِ کرج بگردیم، هرچند بخشی از مسئله کرج به تهران هم برگردد. ولی ما باید در خود کرج دنبال مسئله بگردیم. آنجا هم لازم نیست دنبال همه مشکلات بگردیم.
در همین شهرداری تهران ده ها پژوهش هست درباره الگوی شهر خوب، الگوی شهر ایرانی اسلامی، الگوی شهر اسلامی ایرانی جهانی، همه این ها در تحقیقات متعدد تبیین شده و شاخص های شان درآمده است. اما هیچ کدام هم مورد استفاده قرار نگرفته و نمی گیرد، به خاطر اینکه درآوردن این شاخص ها کمکی به حل مسئله نمی کند. ایرانشهر یک اسم کلان است. یک اسم رمز است که ما می خواهیم این را برای هر شهری عملیاتی کنیم.
برنامه پیاده کردن آن در شهر الف، دیگر اسمش ایرانشهر نیست، اسمش اسم آن شهر است، هویت آن شهر است، قطب نمای آن شهر است، مغناطیس آن شهر است. وقتی می ریوم تبریز آن اسم عوض می شود، آن قطب نما عوض می شود، آن هویت، آن مغناطیس عوض می شود. دلیلش هم روشن است. حل مسئله کرج هیچ ارتباطی با حل مسئله تبریز ندارد.
این ها دو دنیای کاملا متفاوتند. ما نمی توانیم در اینجا بنشینیم، و یک سیاستگذاری کنیم و فکر کنیم می توانیم این سیاست را تعمیم دهیم. ما احتیاج داریم هر شهر را به طور اختصاصی مورد بررسی قرار دهیم، برای هر شهر راه حل را از درون همان شهر پیدا کنیم. راه حل های الصاقی به درد ما نمی خورد.
از همان لحظه اول بایستی تمام فرایند جلب مشارکت را در شهر ایجاد کنیم. این فرآیند جلب مشارکت متاسفانه به هیچ وجه از راه حل های دانشگاهی عبور نمی کند. از مکانیسم هایی که با زندگی روزمره مردم سروکار دارد، و خیلی ساده بگویم؛ با نفع آنی مردم سروکار دارد عبور می کند، مردم وقتی جذب یک جریان اجتماعی می شوند که ببینند در آن یک نفع مشخصی می برند. اگر آن نفع مشخص تبیین نشود مشارکت را نمی توان جلب کرد.
خلاصه آنکه، مسیرمان را نباید طولانی کنیم. وقتی یک مسیری اینقدر طولانی را پی بگیریم، با توجه به اینکه مسائل این پروژه بسیار زیاد است، یک جایی متوقف می شود. الان بررسی چگونگی رسیدن به هویت شهر اصفهان تا حدود زیادی انجام شده.
هیچ هزینه ای هم ندارد این کار. من پیشنهادم این است که آن نمونه را در نظر بگیریم و یافته ها و بحث هایش را بیاوریم، ببینیم به کجا رسیده. در این صورت نگاه ما به مسائل شهری حداقل در مورد یک شهر مهم، واقعی تر می شود.
