◄ جریمه تنبیه و یا عامل بازدارندگی در رانندگی؟
جریمه های ترافیکی به عنوان اهرمی مناسب می‌تواند در کاهش تخلفات رانندگی و ساماندهی ترافیکی مورد استفاده قرار گیرد. با بررسی عواملی مانند مبالغ و نحوه اعمال جریمه توسط مامورین راهنمایی و رانندگی کارایی این اهرم می‌تواند تغییر کند، با بررسی میزان شناخت و آگاهی رانندگان از تخلفات مرتکب شده به تحلیل ابعاد گوناگون راهکار جریمه و میزان کارآمد بودن آن در کاهش تخلفات شناخته می‌شود.
به گزارش خبرنگار تین‌نیوز بر همین اساس، به‌طور قطع باید بر این متمرکز شد که بررسی میزان تاثیر اعمال جریمه بر حالات روحی و روانی و حتی جسمانی رانندگان پس از جریمه شدن تا چه حد می‌تواند در تاثیر گذار بودن آن بر رانندگی صحیح نقش اساسی ایفا کند.
در نظرسنجی‌ای میدانی که از رانندگان در شهر تهران انجام گرفت، دیده شد که تنها 35 درصد از رانندگان پس از جریمه شدن قادر به کنترل حالت عادی و روحی و روانی خود بوده و نوع برخورد و تفهیم مناسب از طرف مامورین راهنمایی و رانندگی در کاهش فشارهای روحی و روانی رانندگان در حین رانندگی پس از جریمه شدن می‌تواند موثر باشد.
شاید شما نیز به علت سرعت غیر مجاز جریمه یا اعمال قانون شده‌اید و شاید در جاده‌ای که در حال رانندگی بوده‌اید به یک‌باره پلیس شما را متوقف کرده و اعلام کرده که سرعت شما بیش از حد مجاز بوده است و این اتفاق در انتهای سربالایی و شروع سرازیری که فشار زیادی بر خودرو وارد است، به یک‌باره سرعت خودرو را از حد مجاز بالاتر رفته و به‌جای تابلوی اعلان و هشدار در خصوص سرعت مجاز، دوربین کنترل سرعت و یا پلیس وجود دارد و شما جریمه شده‌اید.
اما در این گزارش سوال اینجا است که جریمه برای بازدارندگی است و یا تنبیه خاطیان؟ به‌طور حتم مسئولان راهنمایی و رانندگی صد در صد تاکید روی بازدارندگی جریمه خواهند داشت زیرا در گذشته نیز بارها بر بازدارندگی جریمه اصرار داشته و گفته‌اند موارد بازدارنده همواره در رسیدن به اهداف، نقش موثری داشته‌اند، با نگاهی اجمالی و مراجعه به تابلوهای راهنمایی و رانندگی و نوع جریمه‌های انجام شده مشخص می‌شود که بخش بازدارندگی به حداقل خود رسیده است.
بر اساس این گزارش، نمونه بارز این قبیل موارد عدم توجه به تابلوی «ممنوعیت سبقت از راست» و عدم برخورد با خاطیان این تخلف است که از سوی پلیس تلاش شده تا با اعتماد به مردم از اعمال جریمه تا حد ممکن خودداری کند اما، اگر در جاده‌های شمال کشور در روزهای تعطیل یا اتوبان تهران کرج تردد کرده باشید، مشاهده کرده‌اید که تعداد قابل توجهی از خودروها از سمت راست سبقت می‌گیرند و برخورد پلیس در این زمینه را نیز به چشم ندیده‌ایم، خاطیان در جاده‌های خلوت و در اتوبان‌ها با سبقت از راست و لایی کشیدن، فاجعه می‌آفرینند، در صورتی که بر اساس علم مدیریت و استراتژی «پنجره شکسته»، اگر در موارد جزئی ایرادات و خطاها برطرف نشود افراد اقدام به خطاهای بزرگ‌تر می‌کنند حال زمانی که بیشتر تصادفات در اثر سبقت از راست گزارش می‌شود، که سرعت غیر مطمئنه در ذات آن است چرا با این خاطیان در موارد پیش گفته برخوردی نمی‌شود.
اما تجربه نشان داده که، بازدارندگی حوادث تنها با جریمه کردن رانندگان خاطی حاصل نمی‌شود بلکه لازم است علاوه بر آن تمهیدات دیگری نیز در این زمینه اندیشیده شود، قطعا در کشور ما نصب تابلو راهنمائی و رانندگی در ایران در خیابان‌ها و جاده‌ها به اندازه کافی صورت گرفته و رانندگان خاطی نمی‌توانند آن‌را دلیلی برای تخلف خود عنوان کنند، جهل به قانون نیز نزد رانندگانی که گواهینامه دریافت کرده‌اند توجیه منطقی نخواهد داشت به طور مثال استفاده از تابلوهای هشدار دهنده و سپس جریمه خاطیان، عاملی برای بازدارندگی است به این مفهوم که راننده خاطی وقتی جریمه شود و مطمئن باشد که با آگاهی قوانین را رعایت نکرده است لذا ملزم شده و می‌داند عدم رعایت قانون مساوی با جریمه شدن است که بازدارندگی را به همراه دارد.
این گزارش حاکی از آن است که، رویکرد بازدارندگی که امروزه در تمامی جهان به‌عنوان الگوی مطلوب شناخته می‌شود باعث کاهش جرایم رانندگی و التزام بیشتر شهروندان به رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی می‌شود و روش‌های افزایش مبالغ جریمه‌ها و یا غافلگیری رانندگان در هنگام وقوع خطا، شاید در ظاهر کاهش تخطی از قوانین را به همراه داشته باشد اما، با کاهش فشار به‌طور حتم مشکل دوباره بروز خواهد کرد.
براساس این گزارش از دید هیچ یک از کسانی که با خودرو سروکار دارند پنهان نیست که وجود معابر مناسب نیز نقش غیر قابل انکار، در بازدارندگی حوادث رانندگی دارند که باید به صورت جدی در خصوص بهسازی آن چاره‌سازی کرد و نسبت به مناسب‌سازی آنها اقدام کرد و این کار شدنی نیست مگر به همت سازمان‌ها حمل‌ونقل و راهداری و مدیریت‌شهری.
