افزایش ۳۰درصدی ورود گردشگران سلامت

تین نیوز | توسعه گردشگری پزشكی می‌تواند به توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی و ارزآوری كشور كمك شایانی كند

اگر ساکن شهرهایی مثل شیراز، مشهد، ارومیه یا تهران باشید یا به یکی از این شهرها سفر کرده باشید، احتمالا با مراکز درمانی بزرگی مواجه شده و در خیابان‌های اطراف آنها خارجی‌های بسیاری را دیده‌اید که مشغول امور مرتبط با درمان هستند. این یکی از انواع مهم گردشگری را تشکیل می‌دهد که کشورها از آن برای ارزآوری بهره می‌گیرند. «گردشگری سلامت» عنوان سه نوع گردشگری است که «گردشگری پزشکی» یکی از آنها است که هدف از مسافرت درمان بیماری‌های جسمی یا انجام نوعی از عمل‌های جراحی (توسط پزشکان در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی) است.

نوع دیگری از گردشگری سلامت، «طبیعت درمانی» است که استفاده از منابع درمانی طبیعی (آب‌های معدنی، نمک، لجن و...) جهت درمان برخی بیماری‌ها یا گذراندن دوران نقاهت (که همراه با مداخله و نظارت پزشکی) در برنامه چنین سفرهایی قرار می‌گیرد. نوع سوم آن نیز «گردشگری تندرستی» است، در این نوع گردشگری برای رهایی از تنش‌های روزمره زندگی و تجدید قوا، مسافرت به مناطق طبیعی (طبیعت‌گردی) که دارای چشمه‌های آب معدنی و آب گرم (اسپا) و بدون مداخله و نظارت پزشکی صورت می‌گیرد.

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی کشور، حالا خبر از افزایش 30 درصدی گردشگرانی می‌دهد که برای درمان به ایران می‌آیند و بر این امر صحه می‌گذارد که گردش مالی قابل توجهی از کانال توریسم سلامت در کشور ایجاد می‌شود؛ گرچه هنوز و همچنان سیستم آماری گردشگری کشور، از برآورد دقیق تعداد گردشگران و درآمد حاصله از این طریق طراحی نشده است! مرتضی رحمانی‌موحد شورای راهبردی سلامت را معرفی و از اهداف این شورا صحبت کرد.

از ابتدای حضور شما در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، چه اقدامات عملی در جهت سامان دادن به گردشگری سلامت انجام شده است؟ 
چنانچه می‌دانیم گردشگری سلامت مجموعه‌ای از خدمات مشتمل بر خدمات سلامتی، گردشگری، مدیریتی، آموزشی، بازاریابی، حمل‌ونقل و امور گمرکی، بیمه، تبلیغات و تسهیل در امور ورود گردشگران است. در این راستا از جمله مهم‌ترین اقدامات عملی و برنامه‌های کوتاه‌مدت، ساماندهی امور و روان‌سازی فرآیندخدمات گردشگری سلامت در کشور بوده است. از این رو برای ایجاد هماهنگی در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، ساماندهی و پیگیری امور مربوط به گردشگری سلامت پس از چندین ماه کار کارشناسی و ساعت‌ها بحث و بررسی در سطوح مختلف فعالان حوزه گردشگری و استفاده از نظرات نخبگان گردشگری سلامت در معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه و سازمان نظام پزشکی منجر به امضای تفاهم‌نامه فیمابین نهادهای فوق‌الذکر و در نتیجه توافق همه دستگاه‌های ذی‌ربط، «شورای راهبردی گردشگری سلامت» تشکیل شد. این شورا مرکب است از؛ معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، معاون درمان وزارت بهداشت، معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه و رئیس سازمان نظام پزشکی. 

این شورا دقیقا چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
هماهنگی در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت در صنعت گردشگری سلامت؛ برنامه‌ریزی برای ارتقا و توسعه صنعت گردشگری سلامت در کشور؛ برنامه‌ریزی برای ایجاد و توسعه زیرساخت‌های لازم در صنعت گردشگری سلامت در کشور؛ تدوین دستورالعمل و آیین‌نامه‌های لازم به منظور ساماندهی تمامی فعالیت‌های مرتبط با گردشگری سلامت؛ تدوین دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های لازم به‌منظور هدایت فعالان بخش دولتی و خصوصی و جلوگیری از فعالیت غیرقانونی فعالان توریسم پزشکی در کشور از جمله اهدافی است که اعضای شورا دنبال می‌کنند. یقینا تشکیل شورای راهبردی مهم‌ترین دستاورد و موفقیت نهادهای متولی گردشگری سلامت به‌منظور هم‌افزایی، ایجاد، انسجام و هماهنگی در ارائه خدمات بهینه در گردشگری سلامت و جلوگیری از فعالیت غیرقانونی برخی سودجویان در صنعت توریسم پزشکی کشور است. 

آیا آمار مشخصی در خصوص گردش مالی‌ که از راه گردشگری سلامت عاید کشور می‌شود وجود دارد؟ از منظر دیگر چه توجیه اقتصادی برای توسعه گردشگری پزشکی در کشور وجود دارد؟
گردشگری با دارا بودن 7 درصد کل مبادلات اقتصادی جهان (حدود 100 میلیارد دلار گردش مالی سال 2013) به عنوان یکی از بخش‌های عمده، مهم، درآمدزا و ارزی در کنار سایر بخش‌های اقتصادی در دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند یکی از راه‌های رشد و توسعه کشورهای در حال توسعه از جمله کشورمان ایران باشد. البته در خصوص گردشگری به ویژه گردشگری سلامت به لحاظ آمار ورودی و درآمد ارزی حاصله متاسفانه آمار مدونی در کشور وجود ندارد و در این راستا شایسته است که آمار سالانه ورود گردشگر به خصوص گردشگری سلامت با استفاده از متخصصان و مراکز رسمی آمارگیری، به صورت دقیق احصا شود. با این حال با تلاش‌های صورت گرفته از آغاز کار دولت جدید تاکنون، افزایش 30درصدی ورود گردشگران سلامت را داشته‌ایم و به عنوان مقصد گردشگری سلامت بین کشورهای اسلامی و اکو مطرح شده است. همه این موارد نشان می‌دهد توسعه گردشگری پزشکی می‌تواند به توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی و ارز آوری کشور کمک شایانی کند. 

پتانسیل‌های این نوع از گردشگری برای ایجاد اشتغال بالا است. آیا سازوکاری برای ایجاد اشتغال در کشور از طریق توسعه گردشگری سلامت به وجود آمده یا برنامه‌ای در این راستا وجود دارد؟
همان گونه که می‌دانید گردشگری به ویژه گردشگری سلامت دارای ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه فراوانی برای ایجاد اشتغال است. به نظر می‌رسد در صورت هماهنگی‌های مناسب بین دستگاه‌های ذی‌ربط در امور گردشگری سلامت و برنامه‌ریزی و تدوین نظام جامع حمایتی اعم از مالی و غیرمالی از فعالان در بخش گردشگری سلامت (به‌خصوص حمایت از دانش آموختگان این حوزه)، فرهنگ سازی و معرفی امکانات و توانمندی‌های کشور در بازارهای هدف، گسترش، توسعه و استانداردسازی زیرساخت‌های گردشگری (ازجمله مراکز طبیعت‌گردی، طبیعت‌درمانی و ایجاد مراکز تخصصی پزشکی و درمانی استاندارد، دهکده‌های سلامت و تندرستی و...)، مشارکت و حضور در رویدادهای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی می‌تواند به توسعه توریسم سلامت کشور و ایجاد اشتغال کمک شایانی کند.