فرصت‌سوزی جذب گردشگر
اخیرا وب‌سایت یکی از موسسه‌های ارائه خدمات مالی در بریتانیا در گزارشی فهرستی از ارزان‌ترین مقاصد برای سفرهای طولانی منتشر کرده که عدم حضور ایران در آن واکنش رسانه‌های بریتانیایی را نیز به‌دنبال داشته است؛ نادیده گرفتنی که بسیاری دلیل آن را سیاسی و امنیتی می‌دانند.
اخیرا وب‌سایت یکی از موسسه‌های ارائه خدمات مالی در بریتانیا در گزارشی فهرستی از ارزان‌ترین مقاصد برای سفرهای طولانی منتشر کرده که عدم حضور ایران در آن واکنش رسانه‌های بریتانیایی را نیز به‌دنبال داشته است؛ نادیده گرفتنی که بسیاری دلیل آن را سیاسی و امنیتی می‌دانند.
در گزارش تین‌نیوز به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، در گزارش پُست‌آفیس به‌ترتیب کیپ‌تاون، توکیو و بالی به‌عنوان ارزان‌ترین شهرهای جهان برای سفرهای بلندمدت معرفی شده و این درحالی است که روزنامه دیلی‌تلگراف چاپ انگلیس، با زیر سوال بردن اعتبار پژوهش صورت گرفته از طرف پست‌آفیس، به گزارش‌های آماری منابع دیگری اشاره می‌کند که به گواه برخی از آنان، ایران ارزان‌ترین مقصد سفر در جهان برای گردشگران است.
به باور کارشناسان، ارزانی سفر به یک شهر یا کشور یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌دهنده انگیزه سفر برای بسیاری از گردشگران جهان است و می‌تواند بسیاری از کاستی‌های زیرساختی و رفاهی را کم‌اثر کند. به این ترتیب، مطرح شدن مجدد نام ایران به‌عنوان یک مقصد ارزان سفر برای گردشگران خارجی، موجب توجه بیشتر جامعه گردشگران بین‌المللی به کشور و رشد حضور سالانه آنان در ایران خواهد شد که از این رهگذر درآمد ارزی قابل توجهی نصیب کشور می‌شود.
روایتی نه‌چندان معتبر از ارزان‌ترین‌ها
بنا به آنچه موسسه پست‌آفیس اظهار می‌کند با در نظر گرفتن قیمت تمام‌شده ۱۰ قلم از کالاهای رایج مصرفی همچون مواد غذایی و نوشیدنی به‌عنوان شاخصی برای مقایسه هزینه‌های سفر به برخی مقاصد، کیپ‌تاون، پایتخت آفریقای جنوبی، در صدر فهرست ارزان‌ترین مقاصد شهری دنیا برای سفرهای بلندمدت قرار گرفته است. بنا به محاسبات صورت گرفته، شاخص مطرح شده برای این شهر به‌میزان ۴۸/ ۵۱ پوند انگلیس است و ارزانی سفر به آفریقای جنوبی از آن مقصد محبوبی خصوصا برای گردشگران بریتانیایی ساخته است.
همزمان با نوساناتی که پوند انگلیس طی سال‌های اخیر و در پی برگزیت داشته که نهایتا منجر به کاهش ارزش آن شده، ارزش واحد پول آفریقای جنوبی، راند، نیز در دو سال اخیر سیری نزولی را طی کرده است؛ به‌گونه‌ای که در سال گذشته هر پوند انگلیس معادل ۱۵ راند بود و اکنون هر پوند با ۱۹ راند برابری می‌کند. در ادامه و در رتبه دوم و سوم فهرست پست‌آفیس، توکیو و بالی قرار دارند که رقم شاخص مذکور برای آنها به‌ترتیب ۴/ ۵۷ پوند و ۹۵/ ۶۳ پوند است. در انتهای این فهرست نیز سه شهر ماهی، ابوظبی و دبی جای دارند که به‌ترتیب با کسب ۴۷/ ۱۹۲ پوند، ۵۴/ ۱۶۶ پوند و ۷۴/ ۱۶۴ پوند به‌عنوان شاخص هزینه‌ها، گران‌ترین شهرهای جهان برای سفرهای طولانی‌مدت معرفی شده‌اند.
دیلی‌تگراف تصریح می‌کند که این گزارش هرچند مخاطب را به بیراهه نمی‌برد و در آن مقاصد کم‌وبیش ارزانی شناسایی شده است، اما در محاسبه هزینه‌ها و ارزیابی ارزانی، تمامی اقلام یک سفر و از جمله هزینه‌های عمده‌ای همچون بلیت هواپیما و اقامت را لحاظ نکرده است. برای مثال در گزارش «پست‌آفیس» و درخصوص ارزانی سفر به کیپ‌تاون ذکر شده است که در این شهر هزینه تمام‌شده برای یک وعده شام شامل پیش‌غذا، خوراک اصلی و دسر به‌همراه یک بطری نوشیدنی برای دو نفر، تنها ۳۰ پوند می‌شود؛ این درحالی است که با نگاه به بازار ارز ایران و در نظر گرفتن ارزش هر پوند به‌میزان ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان، این رقم به پول ایران معادل ۵۵۵ هزار تومان است!
روایت مجمع جهانی اقتصاد
در حالی در گزارش پست‌آفیس نامی از ایران و شهرهای آن به‌عنوان یکی از ارزان‌ترین مقاصد سفری جهان نیامده که دیلی‌تلگراف نیز به نتیجه این گزارش با دیده تردید می‌نگرد و روایت‌های آماری دیگر در این خصوص و مخصوصا گزارش سال ۲۰۱۷ مجمع جهانی اقتصاد را معتبرتر می‌داند.
مجمع جهانی اقتصاد که هر دوسال گزارشی جامع از وضعیت صنعت گردشگری در جهان تهیه می‌کند، در یکی از بخش‌های گزارش خود کشورهای جهان را در شاخص رقابت‌پذیری قیمت‌ها بررسی می‌کند که به‌موجب یافته‌های این نهاد و در گزارش سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۵، ایران در این شاخص رتبه نخست را در جهان کسب کرده است.
دیلی‌تلگراف همچنین به‌حضور مصر و مالزی در رتبه‌های دوم و سوم این شاخص اشاره می‌کند و از این رو عدم حضور یا حضور کمرنگ شهرهای این سه کشور در گزارش پست‌آفیس را تناقضی آشکار می‌داند. ایران درحالی در گزارش مجمع جهانی اقتصاد در شاخص رقابت‌پذیری قیمت‌ها یا به تعبیری دیگر ارزانی سفر حائز رتبه نخست شد که در زمان انتشار آن گزارش تحولات ارزی چندماه اخیر رخ نداده بود. بدون شک و با کاهش قابل توجه ارزش ریال طی یک سال اخیر در برابر سایر ارزهای عمده جهانی، موقعیت ایران به‌عنوان مقصدی ارزان برای سفر محکم‌تر از گذشته شده است.
تکرار فرصت‌سوزی؟
حالا رسانه‌های جهانی نظیر دیلی‌تلگراف نیز از ارزانی سفر به ایران می‌نویسند اما بنا به اظهار فعالان این حوزه در کشور که از ریزش در تعداد سفر گردشگران برخی کشورهای خارجی به ایران در چندماه اخیر خبر می‌دهد، به‌نظر می‌رسد عواملی وجود دارد که مانع از بهره‌گیری صنعت گردشگری ایران از برگ برنده شاخص ارزانی شده است. به باور صاحب‌نظران، تصویر مخدوش‌شده ایران در فضای رسانه‌ای کشورهای غربی، عدم اطمینان به امنیت در ایران بر اثر تبلیغات منفی، انفعال مدیریت گردشگری کشور در بازاریابی و بهره‌گیری از فرصت پیش‌آمده و همچنین به‌روز نشدن آمارها و شاخص‌ها پس از تحولات ارزی چند ماه اخیر» که موجب ارزانی دوچندان سفر به ایران نسبت به گذشته شده است، از جمله احتمالات موجود ریزش سفر گردشگران خارجی به ایران به‌شمار می‌رود.
