ایران بزرگ ترین قدرت تجارت دریایی غرب آسیا

بنابرآمار آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد) ارزش ناوگان دریایی ایران بیشترین افزایش در جهان را بین سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ ثبت کرده است (در زمان تحریم) و براساس مطالعات اقتصادی سازمان اطلاعات مرکزی امریکا، ایران با ۳۲ کشتی فله بر، ۳۱ کشتی کانتینری، ۸۳ نفتکش، ۳۹۳ کشتی باری عمومی و ۴۰۳ فروند کشتی از انواع دیگر در سال ۲۰۲۲ در مجموع دارای ۹۴۲ فروند کشتی بوده و به عنوان بزرگ ترین قدرت تجارت دریایی در منطقه خاورمیانه شناخته شده است؛ به طوری که بیش از یک سوم کشتی های این منطقه را به خود اختصاص داده است.

تمرکز بر کاهش سن ناوگان

توسعه همکاری های اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری در طرح های بزرگ مقیاس و دانش بنیان زیرساختی، تولیدی و خدماتی با کشورهای همسایه و سایر کشورها، بهره گیری از ظرفیت های دریایی و حضور مؤثر در معابر بین المللی و دستیابی به موقعیت قطب های منطقه ای مورد نظر، راهبرد دولت چهاردهم در حوزه حمل و نقل، ترانزیت و بخصوص حمل و نقل دریایی است. البته رفع کاستی هایی مانند استهلاک و سن بالای ناوگان دریایی کشور که حدود ۲۵ سال است، (درحالی که میانگین سنی ناوگان حمل ونقل دریایی جهان در سال ۲۰۲۳ معادل ۱۳.۷ سال بوده است) می تواند توان تجاری کشتیرانی ایران را افزایش دهد.

دستیابی به این اهداف با اقداماتی مانند افزایش نقش ایران در زنجیره تأمین جهانی اقلام اساسی (نفت، گاز، فلزات اساسی، غلات)، توسعه کریدورهای حمل و نقلی، تدوین سند راهبرد ملی پیشرفت که در برنامه هفتم توسعه آمده است، مورد نظردولت است.

تلاش مضاعف برای کاهش آثار نامطلوب

علی اکبر صفایی، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به تحریم های اروپا علیه کشتیرانی ایران گفت: کشتیرانی جمهوری اسلامی یک نهاد تجاری و بازرگانی است که کالاهای تجاری نه تنها ایران بلکه سایر کشورها را نیز حمل می کند و یکی از بزرگ ترین شرکت های کشتیرانی درغرب آسیا به شمار می رود. کل تلاش های این شرکت در دریای خزر برای واردات کالاهای اساسی به کشور است؛ بنابراین اتهامی که اتحادیه اروپا وارد کرده کاملاً واهی است.

وی با اشاره به تأثیر نامطلوب تحریم ها برمردم افزود: قطعاً با تلاش های مضاعفی که مجموعه دریایی کشور انجام خواهد داد شرایطی را به وجود خواهیم آورد که شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بتواند تداوم فعالیت های خودش را مانند سابق ادامه بدهد. حمل دریایی ایران با اقصی نقاط دنیا به رغم فشار تحریم ها جریان دارد.

تحریم های جدید خللی در کشتیرانی ایجاد نمی کند

مسعود پل مه، دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران در خصوص تحریم کشتیرانی از سوی کشورهای اروپایی و تأثیر آن برعملکرد تجارت دریایی کشورمان  گفت: همواره کشتیرانی ایرانی تحت پرچم و مالکیت جمهوری اسلامی در تحریم بوده و تحریم اخیر اروپا اتفاق جدیدی نیست و این تحریم اساساً تأثیری در روند فعالیت های تجاری کشتیرانی نخواهد داشت. کشتیرانی جمهوری اسلامی تحت پرچم ایران یکی از مهم ترین شرکت های حوزه لجستیکی است که فعالیت های متعددی را به عمل می آورد، اینکه اتحادیه اروپا دست به تحریم کشتیرانی زده رفتاری ناشایست و در مغایرت با اصول بدیهی و اولیه بین المللی و کنوانسیون های حقوقی مرتبط با فعالیت های اقتصاد دریایی است.

به گفته دبیرکل انجمن کشتیرانی، کشورهای تحریم کننده خودشان را در مقام مرجع قضایی قرار داده اند و اتهامات واهی و بی اساسی را که صرفاً ناشی از رویکردهای سیاسی اروپا علیه نظام جمهوری اسلامی و در حمایت از رژیم صهیونیستی است متوجه کشتیرانی ایران کرده اند.

وی گفت: فعالان حوزه حمل و نقل دریایی و کشتیرانی، همواره از سیاست های اجرایی و مدیریتی و از تدابیر لازم و راهبردهایی که اقتصاد ما را حمایت می کند و ورود و خروج کالا به بنادر را متضمن باشد، مدیریت کرده است و از این به بعد هم مدیریت خواهد کرد. همچنین با تحریم های جدید هیچ خللی در اجرای مأموریت کشتیرانی و فعالیت های مربوط ایجاد نمی شود. باید به این نکته توجه داشت که موقعیت جغرافیایی- سیاسی – اقتصادی ایران در کنار گفتمان مقاومت و استکبارستیزی، عوامل تعیین کننده نحوه تعامل کنشگران بین المللی با ایران هستند. سیاست غرب، تلاش برای کوچک کردن جایگاه اقتصادی ایران در جهان بوده است. براین اساس در جهت مقابله با این سیاست ها علاوه بر ارتقای توانمندی داخلی، اتخاذ دیپلماسی اقتصادی نوین در عرصه بین الملل باید در دستور کار دولت قرار بگیرد.