تکمیل کریدور ترانزیتی «نوستارک» با احداث راه‌آهن قزوین-رشت
موقعیت استراتژیک در زمینه حمل و نقل و ترانزیت، به‌عنوان فرصتی اقتصادی محسوب همیشه مورد توجه کشورها است.
خطآهن قزوین-رشت در راستای بهره‌مندی مردم گیلان از راه‌آهن و خصوصا تکمیل کریدور ترانزیتی شمال-جنوب و اتصال بنادر حاشیه خزر و کشورهای CIS به آب‌های خلیج فارس تکمیل شد.
به گزارش تین‌نیوز، ترانزیت علاوه بر اثرات بسیار مهم اقتصادی برای کشورهای مبداء، مقصد و واقع در مسیر، به تحکیم روابط بین کشورها و ثبات امنیت بین الملل کمکی شایان می‌کند.
با این دیدگاه توسعه و تکمیل شبکه حمل و نقل علاوه بر رفع نیازهای ترابری داخلی، دسترسی به بنادر و پشتیبانی از بخش‌های صنایع، معادن و کشاورزی می‌تواند گره‌گشای کریدورهای حمل و نقل بین المللی نیز باشد.
امروزه کریدورهای موجود در کشورها نقشی تعیین کننده در حجم مبادلات و ترانزیت کالا و مسافر دارد و پیامدهای مؤثر و مثبت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به دنبال دارد.
جمهوری اسلامی ایران با وسعتی بالغ بر یک میلیون و ششصد و چهل و هشت هزار کیلومتر مربع از شمال با کشورهای ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، از غرب با ترکیه و عراق و از شرق با کشورهای افغانستان و پاکستان همسایه است.
دستیابی ایران در شمال به دریاچه خزر و در جنوب به خلیج فارس و دریای عمان و به تبع آن دستیابی به آب‌های اقیانوس هند موجب می‌شود کشورمان همواره در صحنه حمل و نقل بین المللی به عنوان پل ارتباطی شرق به غرب آسیا و همچنین گذرگاه دو قاره اروپا و آسیا مطرح باشد.
وجود راه های باستانی همچون راه ابریشم، راه مروارید، راه‌شاهی و جاده ادویه مصداق این ادعا است.
بدین منظور و با هدف افزایش سهم ایران در بازار ترانزیت منطقه، توسعه شبکه ریلی کشور تا بندر چابهار در جنوب شرقی، بوشهر در جنوب، مرز خسروی در غرب و احداث راه‌آهن خواف-هرات و راه‌آهن زاهدان – مشهد، راه‌اندازی محور دو خطه میانه-بستان‌آباد-تبریز و بهره‌برداری از پروژه راه‌آهن قزوین- رشت-انزلی و آستارا نیز نقشی مهم و حیاتی در تکمیل کریدورهای ریلی شمال – جنوب و شرق به غرب خواهد داشت.
خطآهن قزوین-رشت یکی از حلقه‌های مفقوده کریدور ترانزیتی شمال-جنوب بود که در مدت حدود ۱۲ سال ساخته شد و قرار است روز آینده توسط رئیس‌جمهور افتتاح شده و برای سفرهای نوروزی مورد استفاده قرار گیرد.
قرارداد اولیه راه‌آهن قزوین-رشت با هدف اتصال بنادر حاشیه دریای خزر و کشورهای CIS به خلیج فارس و تکمیل حلقه مفقوده کریدور ترانزیتی شمال-جنوب، سال ۸۵ به امضا رسید و پروژه از سال ۸۶ آغاز شد.
راه‌آهن قزوین-رشت به طول ۱۶۴ کیلومتر از شهرهای قزوین، لوشان، منجیل، رودبار، رستم‌آباد، امامزاده هاشم و رشت می‌گذرد؛ این مسیر ریلی که در ۸ قطعه توسط پیمانکاران داخلی ساخته شد ۷ ایستگاه اصلی شامل کوهین، لوشان، منجیل، رودبار، رستم‌آباد، امامزاده هاشم و رشت دارد.
این خط ریلی دارای ۵۳ دستگاه تونل به طول ۲۲ کیلومتر و ۴۵ دستگاه پل بزرگ به طول ۸ هزار و ۴۱۹ متر است.
هزینه کل اجرای این پروژه ۱۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برآورد شد اما قیمت روز پروژه ۵۰ هزار میلیارد ریال است.
مبادلات کالا از آسیای جنوب شرق به سمت اروپا یا روسیه در مدل حمل‌ونقل دریایی ۳۶ روز به طول می‌انجامد، اما با استفاده از خط ریلی قزوین-رشت به ۱۶ روز کاهش می‌یابد و هزینه استفاده از این مسیر نسبت به مسیر مشابه، ۳۰ درصد کمتر است.
ظرفیت بار راه‌آهن قزوین-رشت سالانه ۶ میلیون تن و ظرفیت مسافر آن سالانه یک میلیون نفر است؛ سرعت قطار مسافری در این خطآهن ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت و سرعت قطار باری ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت در نظر گرفته شده است.
خطآهن قزوین-رشت موجب صرفه‌جویی سالانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت و کاهش تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی به میزان ۱۵۷ میلیارد ریال در سال می‌شود؛ پیش‌بینی می‌شود با افتتاح این خط ریلی، سوانح رانندگی در مسیرهای موازی با آن سالانه به میزان ۳۵۲ میلیارد ریال کاهش یابد.
یک کارشناس حمل و نقل ریلی در این‌باره به خبرنگار فارس می‌گوید: راه‌آهن از نظر زیر‌ساخت جزو مجموعه های کم‌نظیر است و استفاده درست از این زیر ساخت، اهمیت بسیار بالایی دارد.
محمد ساطعی با اشاره به مزایای خطآهن قزوین-رشت، اظهار داشت: این پروژه می‌تواند ارتباط ترانزیتی شمال و جنوب را کامل کند و کشورهای شمالی ایران نیز از این مسیر به آب‌های گرم خلیج فارس دست می‌یابند.
به گفته وی خطآهن قزوین-رشت در واقع قسمتی از طرح بزرگ ریلی قزوین تا آستارا (ایران و آذربایجان) است و در حال حاضر ۱۶۵ کیلومتر از این پروژه بزرگ یعنی از قزوین تا رشت آماده افتتاح شده است.
وی با بیان اینکه خطآهن قزوین-رشت دارای طولانی‌ترین پل ریلی کشور است، افتتاح این پروژه ریلی را زمینه تحقق کریدور «نوستراک» یا همان راه‌گذر شمال - جنوب یا کریدور شمال-جنوب از مسیرهای راهبردی در نیم‌کره شرقی جهان دانست و افزود: این مسیر ریلی از رشت در دو جهت، یکی به‌سوی انزلی و دیگری تا آستارا پیش خواهد رفت تا علاوه بر اتصال به بندر انزلی، زمینه تحقق مسیر ریلی نوستراک مهیا شود.
ساطعی خطآهن قزوین-رشت را به لحاظ موقعیت جغرافیایی و استراتژیک منحصر به فرد دانست و افزود: فراهم‌شدن امکان جابه‌جایی سالانه یک میلیون مسافر و ۲۰ میلیون تن کالا در سال، دستاوردی است که موقعیت ترانزیتی و منطقه‌ای کشور را به نحو چشمگیری ارتقاء خواهد داد.
این کارشناس حمل و نقل ریلی از پیشرفت ۲۵ درصدی فاز نخست تکمیل خطآهن رشت-انزلی خبر داد و افزود: ساخت این مسیر ۴۰ کیلومتری در دو فاز طراحی شد که در فاز دوم آن نیز پیمانکار مستقر است و پیش‌بینی می‌شود در یک دوره ۳۰ ماهه به پایان برسد.
به گزارش فارس اتصال استان گیلان به شبکه ریلی کشور و بهره‌مندی مردم، صنایع و کارخانجات این استان از مواهب راه‌آهن، احداث بخشی مهم از کریدور ریلی شمال - جنوب در داخل کشور، بهبود شبکه ترابری در استان گیلان و افزایش ایمنی سفر و رونق اقتصادی و اجتماعی منطقه و کمک به صنعت گردشگری و توریسم از اهداف احداث این خط ریلی است.
