◄ بی‌آر‌تی؛ مشکلات ایمنی و آلودگی محیط زیست

برخی کارشناسان حمل و نقل معتقدند خطوط اتوبوس پرسرعت(بی آر تی) ایمنی شهروندان و به‌خصوص عابران پیاده را به خطر انداخته است.

به گزارش تین نیوز، یاسر رشیدی در این مورد گفت: نمونه‌های کاهش ایمنی بسیارند ولی به‌عنوان چند نمونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- تصادف 2 دستگاه اتوبوس BRT در خیابان دماوند

- تصادف بی آر تی با عابر پیاده در ایستگاه امانیه(روبروی مسجد بلال)

- تصادف بی آر تی با موتور نیروی انتظامی

- تصادف بی آر تی با عابران پیاده در میدان رسالت

قطع پای یک مرد در بی آر تی چهار راه ولیعصر

وی با بیان این‌که این نمونه‌ها تنها با یک جستجوی ساده در سایت‌های خبری به‌راحتی قابل دسترس است، بیان کرد: آمار دقیق کشته‌ها، زخمی‌ها و تصادفات خسارتی خطوط بی آر تی را باید از شهرداری تهران و شرکت اتوبوسرانی طلب کرد اما آنچه مسلم است تعداد تصادفات بی آر تی قابل توجه است.

رشیدی خاطرنشان کرد: این موضوع از لابلای صحبت‌های پزشکان و پرستاران بخش‌های اورژانس بیمارستان‌های نزدیک خطوط بی آر تی نیز مشخص است.

این کارشناس گفت: فلسفه وجودی خطوط اتوبوس پرسرعت به‌عنوان مکملی برای خطوط پرظرفیت مترو قابل تعریف و پذیرش است. در کلیه کلانشهرهای بزرگ دنیا فلسفه تکمیل پوشش بین بی آر تی و مترو وجود دارد و نه رقابت بین این 2 و جایگزینی یکی به‌جای دیگری.

به گزارش تین نیوز، او افزود: راه حل پایدار برای حمل و نقل شهری مترو است زیرا:

الف- به ازای هر مسافر-کیلومتر انرژی کمتری مصرف می‌کند

ب- برخلاف بی آر تی نیاز به تملک اراضی سطح شهر در حد بسیار کمی دارد

ج- فضای شهری را گسسته نمی‌کند و به معماری و زیبایی چهره شهر آسیب نمی‌زند.

د- ظرفیت بسیار بالاتر نسبت به بی آر تی

ه- برخلاف بی آر تی، مترو از آب و هوا تاثیر نمی‌پذیرد

و- ایمنی بسیار بالای مترو در مقایسه با بی آر تی به‌خاطر سامانه‌های کنترلی قابل اطمینان

ز- سرعت بالاتر به‌خاطر عدم تداخل با ترافیک شهری

ح- رضایت بیشتر مسافران از مترو به‌خاطر تسهیلات رفاهی، تهویه، سرعت بالا و مطمئن و قابلیت برنامه‌ریزی سفر در مترو

ط- برخلاف بی آر تی خود عامل ایجاد آلاینده‌های هوا نیست.

به گزارش تین نیوز، رشیدی اظهار کرد: شاید تنها مزیتی که بتوان برای بی آر تی در مقایسه با مترو ذکر کرد نیاز کم آن به سرمایه‌گذاری اولیه است.

او با بیان این‌که در یک مقطع زمانی،  با کند شدن روند توسعه مترو، شهرداری تهران به‌عنوان راه حل تسکینی توسعه خطوط بی آر تی در شهر را در دستور کار قرار داد، بیان کرد: با توسعه و کامل‌تر شدن خطوط مترو به جای جای تهران، نیاز به بی آر تی‌ها کمتر و کمتر می‌شود.

وی با انتقاد از دیدگاهی که با فراموش کردن ماهیت وجودی بی آر تی همچنان بر راه‌اندازی این خطوط در هر بزرگراه و خیابانی اصرار می‌کند، تاکید کرد: این دیدگاه‌ها چنان است که گویا شهر باید خطوط موازی بی آر تی و مترو داشته باشد، در حالی‌که همانگونه که ذکر شد در مسیرهایی که مترو وجود دارد، وجود بی‌آرتی لزومی ندارد.

او افزود: از مسائل شهری بی آر تی مثل نمونه از بین رفتن کسب و کارهای خیابان ولیعصر و بافت زیبای شهری که بگذریم، بحث ایمنی آن نیز جای بحث بسیار دارد زیرا معابر شهری که به اصرار و به هر ترتیب مجهز به خطوط بی آر تی می‌شوند، برای عابران پیاده، معلولان حرکتی و حتی مسافران موقع پیاده و سوار شدن، به هیچ وجه ایمن نیستند.

رشیدی گفت: طبق استانداردهای جهانی و البته وب سایت شهرداری، این خطوط باید نسبت به خطوط معمول اتوبوسرانی این تفاوت‌ها را داشته باشد: 

• ایستگاه‌هایی با ظرفیت بالا
• سیستم Pre ticketing  ( off board fare collection system)
• اتوبوس‌های مفصلی یا 2 مفصلی با ظرفیت 150 الی 300 مسافر
• ایستگاه‌ها با فاصله 500 الی 1000 متر از یکدیگر
• داشتن حق تقدم عبور در تقاطعات
• سیستم‌های اطلاع رسانی و کنترلی
• اتوبوس‌های چپ در (که سوار و پیاده شدن از ایستگاهی در جزیره میانی انجام می‌پذیرد)

این کارشناس بیان کرد: برای یک مهندس ترافیک بدیهی است که با افزایش سرعت با وجود افزایش رضایت مسافران، کاهش ایمنی نیز اتفاق بیافتد که با رعایت موارد ایمنی باید جلوی این خطرات حتی‌الامکان گرفته شود.

او با بیان این‌که قصور در این زمینه‌ها کاملاً مشهود است، ادامه داد: نمونه‌های از امنیت پایین خطوط بی آر تی به شرح زیر هستند:

- تقاطع‌های بسیار زیاد عبور عابران از سطح سواره‌رو بی آر تی و عدم تامین پله برقی و پل هوایی و زیرگذر

- روشنایی کم سطح سواره‌رو و تاریکی کامل برخی تقاطع‌های عبور عابران

- ایمن نبودن تردد از ایستگاه به پیاده‌رو برای عابران پیاده

- سرعت بالای اتوبوس‌های بی آر تی و عدم رعایت سرعت حداکثر علیرغم هشدار مسافران

- سبقت اتوبوس‌های بی آر تی از یکدیگر برای جذب مسافران بیشتر! زیرا در برخی خطوط خصوصی قرارداد ایشان بر اساس مبلغ دریافتی تعریف شده است (که یک اشتباه مهلک در جهت کاهش ایمنی است)

- احتمال تردد اتوبوس‌ها با درب باز در طول مسیر به‌خاطر کم بودن مسافت بین ایستگاه‌ها

به گزارش تین نیوز، او بیان کرد: مدیران شهری گویا فراموش کرده‌اند که بی آر تی مسکنی بر درد عدم تخصیص بودجه مترو بود به‌طوری‌که امروزه بی آر تی مدعیانی پیدا کرده است که تصور می‌کنند در هر کوی و برزنی باید یک خط بی آر تی احداث کنند.

وی افزود: این درحالی است که احداث خطوط بی آر تی باعث تنگ شدن راه عبور خودروهای سواری می‌شود ولی مترو این‌طور نیست، فراموش نکنیم که با توسعه مترو به‌عنوان راه حل پایدار شهری، نیازی به خطوط  بی آر تی با گستردگی فعلی نیست.

این کارشناس تاکید کرد: بی آر تی صرفاً مکملی برای مترو و با هدف بهبود دسترسی‌هایی که ایستگاه مترو به آنها دسترسی نمی‌دهد-مثل حومه شهرها- محسوب می‌شود.

رشیدی اظهار کرد: ایجاد خطوط بی آر تی در بزرگراه ها و شاهراه‌های شهر تهران باعث مشکلات زیر برای خودروهای سواری شده است:

الف- کاهش ظرفیت تردد و تنگ شدن راه عبور خودروهای سواری و تغییر در پروفیل عرضی راه در اثر تاسیس ایستگاه‌ها

ب-  کاهش سرعت متوسط سفر خودروهای سواری

ج- اختلال ترافیکی و تصادفات سپر به سپر فراوان به‌خاطر تغییر مسیرهای ناشی از وجود ایستگاه‌ها و خطوط بی آر تی

د- افزایش آلاینده‌های هوا در اثر ترافیک stop & go

وی تاکید کرد: با مشورت با کارشناسان محیط زیست می‌توان دریافت که وجود خطوط بی آر تی در تهران با 2 تاثیر اصلی این‌که اول خود بی آر تی عاملی دودزا و مولد آلاینده است و دوم با تنگ کردن عرصه تردد برای خودروهای سواری و کاهش سرعت، توقف‌های فراوان و ... یکی از عوامل مهم ایجاد آلودگی بالای این شهر است.

این کارشناس خاطر نشان کرد: با حذف خطوط بی آر تی و استفاده از حداکثر ظرفیت بزرگراه‌ها و شاهراه‌های پایتخت برای تردد خودروهای سواری  و توسعه مترو برای عبور و مرور ایمن مسافران از زیر زمین، گامی در جهت توسعه پایدار شهر برداشته می‌شود.

به گفته رشیدی در حالت ایده آل بی آر تی  فقط در مواردی که دسترسی توسط مترو توجیه ندارد یا ممکن نیست، باید تاسیس شود.