◄ حضور دبیر انجمن صنایع ریلی ایران در همایش EXPO-RUSSIA IRAN 2024

به گزارش خبرنگار تین نیوز، این همایش به بحث و بررسی فرصت ها و تهدیدهای کریدور شمال جنوب برای اقتصاد دو کشور ایران و روسیه و سایر کشورهای ذینفع اختصاص داشت و سخنرانان در این زمینه به طرح دیدگاه های خود پرداختند.

با وجود راه اندازی کریدور شمال جنوب، برخی کریدورهای رقیب به موازات این مسیر توسط ترکیه و عراق در دست احداث است که موقعیت کریدور شمال و جنوب را به چالش می کشد. همچنین کریدورهای دیگری نیز توسط چین پیگیری می شود که به نوعی کریدور شمال جنوب را از مزیت های آن  ساقط می کند. این چالشی بود که توسط سخنرانان این همایش در مورد آن بحث های روشن گری ارائه شد.

رحمت الله پور بابایی دبیر انجمن صنایع ریلی ایران نیز به عنوان یکی از فعالان شناخته شده صنعت حمل و نقل و مشخصا صنعت ریلی کشور در این همایش حضور داشت که متن سخنرانی ایشان را با عنوان ریل قندی و شیرینی راه‌آهن در ادامه می خوانید.

 داستان راه‌آهن ایران در سال 1227 خورشیدی با احداث راه آهن رشت-انزلی آغاز می‌شود در سال 1261ری(شاه‌عبدالعظیم) به تهران متصل و در سال1265با ساخت راه‌آهن محمودآباد-آمل آخرین تلاش‌ها برای ساخت خط آهن با امتیاز بلژیک، پایان می‌پذیرد و در سال 1269 قرارداد روس‌ها با شاهان قجری برنامه ریزی برای راه‌آهن را برای مدت 20سال متوقف می کند. پس از آن در سال 1292 با ساخت خط آهن جلفا-تبریز با امتیاز روس و راه‌آهن بوشهر-برازجان در سال 1297، میرجاوه-زاهدان در سال 1299 با امتیاز انگلیس ادامه می‌یابد تا پس از 50سال کوشش، به تصمیم بزرگ در سال 1306 می رسد. قانون مالیات 2قران بر هر «یک من» قند و شکر و 6قران بر هر «یک من» چای وارداتی، پراکندگی پروژه‌های ریلی را یک‌جا، متمرکز و دولتی کرد.

برای اولین و شاید آخرین بار در تاریخ ایران‌زمین است که از قند و شکر یک ایده‌ی جذاب‌تر و شیرین‌تر از «خروس قندی!» پاگرفت، به بار نشست و با همه فراز و نشیب‌هایی که داشته‌است 100سال در کشور ماندگار شده است و بی‌گمان توسعه خواهد یافت زیرا ذاتاً از قابلیت‌ها و مزیت‌های بی‌شماری برای توسعه برخوردار است. از روز نخست تا به امروز که شرکت راه‌آهن به عنوان یک نهاد رسمی و بالادستی در حکمرانی، نقش محوری فعالیت‌های ریلی کشور را برعهده داشته است، خانواده بزرگ صنعت ریلی کشور نیز جایگاهی پدرانه برای آن قائل‌اند. به نمایندگی فعالان بخش خصوصی در انجمن صنایع ریلی ایران اعلام می‌کنم که بی هیچ تردیدی برای پیشرفت و آبادانی ایران عزیز هم راستا با سیاست‌گذاری های کارشناسانه و برنامه‌ریزی‌های همدلانه‌ی کلان کشور آماده‌ی هر نوع همکاری و تعامل در این بخش از صنعت و اقتصاد کشور هستیم.

اکوسیستم ریلی

در یک اکوسیستم، ارگانیسم‌ها به سه دسته کلی طبقه‌بندی می‌شوند که شامل تولید کنندگان، مصرف‌ کنندگان و آخرین گروه یعنی تجزیه‌ کنندگان‌اند که مواد و محصولات ناکارآمد و ترکیبات به جا مانده را تجزیه یا بازیافت می‌کنند. با استفاده از این مفهوم و به باور من فعالان صنایع ریلی در قالب این سه دسته، با تشکیل یک اکوسیستم در کنار همه‌ی فاکتورهای زیستی(بقا و تداوم فعالیت) اکوسیستم ریلی را تشکیل می‌دهند.

تولید کنندگان با تولید ناوگان و زیرساخت، مصرف کنندگان با استفاده از محصولات تولیدی و ارائه خدمات مرتبط(که شریان حیات و نبض اکوسیستم را در این بخش باید جستجو کرد و از قضا بیشترین نقش را در حمل‌ونقل ریلی دارند و به نظرم نماینده  اکوسیستم ریلی در حمل‌ونقل‌اند)  و در آخر تجزیه کنندگان در قامت فعالان تعمیرات و نگهداری و بازرسی و نظارت هستند که وظیفه مراقبت، نظارت و عیب‌بابی را در اکوسیستم ریلی برعهده دارند و با بازسازی یا نوسازی چرخه خدمات را پویا و زنده نگه می‌دارند. البته فاکتورهای غیرسیستمی یا عوامل و ترکیبات خارج از اکوسیستم که می‌توانند در چرخه فعالیت و زندگی آن تأثیر بگذارند شامل عوامل اقتصادی، مدیریت و سیاست‌گذاری‌های حکمرانی و ... است که موجب می‌شوند به طورکلی، مجموعه‌ی متنوعی از فعالیت‌ها بر سر منابع محدود، برای بقا رقابت کنند. به همین دلیل، استفاده از دو اصطلاح سیستم و اکوسیستم را با رویکرد متفاوت مناسب‌تر می‌دانم. وقتی اصطلاح سیستم را به‌کار می‌بریم، بیشتر از منظر ارتباط برپایه همکاری سخن می‌گوییم و زمانی که از ترکیب اکوسیستم استفاده می‌کنیم، مرادمان رقابت برای بقاست.

حمل‌و نقل ریلی، منحصر بفرد

بنا به آنچه آمد و تعریف کوتاهی که از اکوسیستم ریلی ارائه شد برای بقای آن لازم است تا اجزای اکوسیستم ریلی محافظت و شرایط زیست(اقتصادی) آن ها فراهم باشد. اگر این شرط به عنوان یک اصل مراعات شود بقای کلیت آن تضمین شده است از آن جایی که در اکوسیستم ریلی بدون قید و شرط ارتباط ارگانیکی بین اجزای آن برقرار است و به همین دلیل امکان بازیابی و ترمیم سیستماتیک در آن پیش بینی و طراحی شده است بنا براین بدون ایراد به گردش در می‌آید و حرکت آن در جهت اهداف تعریف شده مثبت خواهد بود. این ارتباط مادامی که مولفه‌های مداخله‌گر و مزاحم کمتری داشته باشد با حداکثر بهره‌وری به حرکت خود ادامه می‌دهد و از آن‌جایی که در مقیاس ماکرو خدمات ارائه می‌دهد با هر دوره فعالیت مثبت، بهره‌وری بالایی در اقتصاد کلان کشور را تضمین و در هر دوره رکود نیز متعاقباً موجب چالش می شود. البته از آن جایی که استفاده از هر جزء این اکوسیستم تخصصی است و به غیر از افراد آموزش دیده با مراعات پروتکل‌ها و نظارت‌های فنی الزام‌آور با ارائه گزارش‌های دقیق دوره‌ای، دسترسی سایرین میسر نیست. مراقبت فنی و طول عمر تجهیزات همواره در حد استانداردها نگهداری می شود که یکی از راه‌های بهره‌وری حداکثری است و نهایتاً ارزش افزوده محصولات و خدمات را به دنبال خواهد داشت ضمن اینکه با استفاده از قابلیت بازیابی تجهیزات و تعمیرات و نگهداری موثر و مداوم برای رسیدن بهره‌وری حداکثری اکوسیستم ریلی نیاز به سرمایه‌گذاری پی‌درپی تا حد امکان کاهش می‌یابد.

تعامل، یک رسم سیستمی

در کنار رقابت برای بقا که یک مفهوم اکوسیستمی است، از منظر ارتباط برپایه همکاری و ارتباط و تعاملات برون ساختاری، مفهوم سیستمی کاربردی تر است بنا براین هر نوع ارتباط و همکاری و تعامل با ساختارها و اکوسیستم‌های دیگر را در این مفهوم قابل جستجوست که در آن‌ها مبانی حقوقی ملی و بین‌المللی در قالب قرارداد و پیمان‌نامه‌های دوسویه قابل تعریف و تعیین کننده است. از این روی هرچه اکوسیستم ریلی سرزنده‌تر و چابک‌تر باشد از شانس پذیرش بیشتری در سیستم تعاملات و همکاری‌های منطقه‌ای و فراملی برخوردار است. ناگفته پیداست که استفاده‌ی هوشمندانه از فرصت‌های تاریخی و جغرافیایی ما را در صنعت حمل‌ونقل ریلی پیشتاز می‌کند. البته فهم این شیوه‌ها با کلان‌نگری منافع ملی برعهده‌ی سیاست‌گذار است تا با پایبندی به قواعد سیستماتیک و شبکه‌یی، راه را برای رسیدن به این اهداف هموارتر کند.

با استفاده از این گزاره‌ها، در این فرصت پیش‌آمده که مهمان‌هایی از شرکت‌های روسی نیز حاضرند، به نمایندگی بخش مهمی از اکوسیستم ریلی کشور در آستانه ورود به دومین سده تاریخ راه‌آهن ایران، با افتخار اعلام می کنم که انجمن صنایع ریلی ایران در ساخت و تجهیز ناوگان ریلی اعم از لکوموتیو، واگن، تجهیزات، قطعات، تعمیرات‌ نگهداری و انواع خدمات فنی و مهندسی آماده هرنوع تعامل فنی و همکاری مشترک در ایران و روسیه است تا با یک برنامه‌ی مشترکِ تعاملی و موثر بخشی از مسائل منطقه‌ای را در حوزه ترابری ریلی گره‌گشایی کنیم.

رسانه، همسایه قابل اعتماد

همکاری و تعاملات رو به فزونی با رسانه(به‌ویژه رسانه‌های تخصصی) تجربه‌ی گرچه تازه؛ ولی موثر و پیش‌برنده‌یی است که علاوه بر همدلی، فرصتی برای ارائه مشکلات، چاره‌جویی و ارائه راهکارهاست تا با هم‌افزایی بهتر در مسیر برون رفت از شرایط گامی برداشته شود. به همین بهانه از مسئولین برپایی این اکسپو (تیم آقای زرقانی در ترابر نیوز) هم تشکر می‌کنم. هر چه این برنامه‌ها بیشتر با کیفیت بهتر برگزار شود بدون تردید گره‌گشا خواهد بود و موجب می شود تا بخش خصوصی و صنعت روی پای خودش بایستد. البته شخصاً معتقدم بخش خصوصی نیز باید با فراست دریابد که رسانه‌های تخصصی حمل‌ونقل علی‌رغم تعداد معدودی که دارند انصافاً زحمت می کشند(کارشان واقعاً سخت است و ا ساساً مدیریت راهبری رسانه دشوار است)، باور کند که رسانه‌ی تخصصی همسایه قابل اعتماد اوست و پیش‌قدم شود تا حق همسایگی را ادا کند.