◄ چند سوال در مورد واردات ناوگان یخچال‌ دار

اخیراً خبر قرارداد نوسازی 5000 دستگاه کامیون، کشنده و توسعه کانتینرهای یخچالی بین وزارت راه و شهرسازی و بانک صادرات و بخش خصوصی به امضاء رسید که در صورت عملی شدن خبر خوبی است.

در مراسم امضای این قرارداد، یکی از مزایای مهم طرح، امکان خریداری کامیون‌های یخچال دار و تریلرهای ترانزیتی به صورت ترکیبی عنوان شد، برای اینجانب به عنوان رئیس هیئت مدیره انجمن رانندگان کامیون‌های یخچال دار، شبهات و سوالاتی مطرح است. اینکه‌ منظور از کامیون‌های یخچال دار چیست؟ چه ظرفیت هایی مد نظر است؟ 3 تن، ایسوزو، 5 تن، خاور، 10 تن تک، 15 تن، جفت یا بیشتر و تریلر یخچال دار؟ اگر منظور از کامیون یخچال دار تناژ پایین است و باید اتاق بار بر روی شاسی آن سوار باشد قابل قبول و درک است، ولی اگر منظور از کامیون یخچال دار کشنده و نیمه‌یدک (تریلر)  یخچال دار باشد، قابل قبول نیست، زیرا نیمه یدک وسیله‌ای مستقل، جداگانه دارای قابلیت اتصال و انفصال از کشنده‌ای به کشنده دیگر است، پس اطلاق کامیون‌های یخچال دار به این وسیله محلی از اعراب نداشته وجاهت قانونی هم ندارد، پس از واژه نیمه یدک یا تریلر برای این وسیله استفاده کنیم خیلی بهتر است حال از نوع یخچال دار، چادری، کفی، تیغه یا هر نوع دیگر.  پس اگر منظور مقامات مسئول از واردات کامیون‌های یخچال دار، تریلرهای یخچال دار است که به نظر هم همین است، اجازه دهند این 2 وسیله را از یکدیگر تفکیک کنیم تا به نتیجه مطلوب‌تری برسیم.

اگر منظور از واردات کامیون‌های یخچال دار، واردات تریلرهای یخچال دار باشد، امیدوارم که اینگونه باشد، اینجانب به عنوان مسئول انجمن رانندگان کامیون‌های یخچال دار  و فردی که از مشکلات، تنگناها، نقطه نظرات و خواسته‌های رانندگان بخش حمل مواد غذایی و فاسد شدنی بیشتر از دیگران اطلاع دارد، به امید جلوگیری از نابودی سرمایه‌ها و نجات رانندگان ایرانی از خرید اجباری محصولات بی‌کیفیت تولید داخلی با تکنولوژی 50 سال پیش و دور ریخته شده اروپا، با شروطی و ارائه نقطه نظرات شخصی از این طرح استقبال می‌کنم.

ابتدا لازم می‌دانم خلاصه‌ای از وضعیت و کیفیت تریلرهای یخچال دار و اتاق‌های ریز و درشت یخچال داری که بر روی کامیون و کامیونت‌های داخلی سوار می‌شوند توضیح دهم. در سایر کشورهای صاحب تکنولوژی فارغ از تکنولوژی، آلیاژ شاستی و محوربندی و اجناس به‌کار رفته، برای کاهش هزینه‌ها، حفظ و جلوگیری از پرت دما در ساخت بدنه اتاق یخچال‌ها از جنس فایبر گلاس و عایق بندی داخل آن از پشم سنگ استفاده می‌کنند، در ایران برای اینکه قیمت تمام شده خیلی پایین در آید و سود بالا باشد، از تکنولوژی 50 سال پیش و دور ریخته شده اروپا و از اجناس بی‌کیفیت، مانند ورق 5 دهم روغنی با روکش رنگی برای دیواره بدنه بیرونی و داخلی اتاق تریلر و سایر اتاق‌های یخچال‌ها استفاده می‌کنند، برای داخل دیواره‌ها هم از فوم بی‌کیفیت نسبت به مشابه خارجی آن که از پشم سنگ است استفاده می‌شود.

موتور این یخچال‌ها به‌دلیل عدم مقاومت در برابر گرما و خروج برودت از داخل، با فواصل زمانی کوتاه باید مرتباَ روشن و خاموش شده و کار کنند که این امر مستلزم مصرف سوخت زیادی نسبت به مشابه خارجی و استهلاک است،  از آنجا که اتاق ناوگان یخچال‌دار به‌دلیل حمل محمولات غذایی و تره‌بار همیشه در معرض رطوبت و مرطوب است و از بیرون هم در معرض بارندگی قرار دارد، این امر موجبات پوسیدگی سریع شده و اتاق یخچال‌های ایرانی بعد از یکی دو سال شروع به پوسیدن می‌کنند، یعنی راننده هنوز اقساط وام بانک را نپرداخته باید به فکر تعویض یخچالش باشد. نکته بسیار جالب و غیر قابل تصور قیمت تریلرهای یخچال دار ایرانی در مقایسه با برندهای جهانی و با استانداردهای روز اروپا است. به عنوان مثال تا جایی که بنده اطلاع دارم، یک دستگاه تریلر یخچال دار ساده اشمیتز مثل تریلرهای ایرانی نو صفر کیلومتر با موتور S L X I  مدل 2019 - 2020  را تک فروشی به قیمت 33 هزار یورو می‌فروشند، در صورت سفارش و درخواست نصب آپشن اضافی بر روی اتاق یخچال از قبیل ریل آویزان کردن لاشه گوشت و چند منظوره کردن کاربری آن،  با گارانتی تریلی و موتور نهایتا 40000 یورو تمام می‌شود که خرید تعداد و انبوه تخفیف ویژه دارد، یعنی 20 هزار یورو قیمت باکس (قوطی) خالی و 13 هزار یورو قیمت جدیدترین موتورموتور ترموکینگ در اروپاست. با محاسبه یوروی 25 هزار تومانی فعلی قیمت یک دستگاه تریلر اشمیتز یخچال دار بدون آپشن مانند نمونه ایرانی، 825 میلیون تومان ایران می‌شود، تریلر یخچال داری که حداقل 20 سال بدون هیچ‌گونه هزینه و مشکلی حتی در محور و زیربندی برای راننده ایرانی کار خواهد کرد، حال آنکه در ایران فقط باکس خالی تریلر یخچال دار و بدون موتور به این قیمت به فروش می‌رود،  حال بحث مقایسه کیفیت، استاندارد و جنس آلمان را با جنس ایرانی را هم که در نظر نگیریم، موتور ترموکینگی هم که در ایران به فروش می‌رسد هیچ گارانتی ندارد، به گفته شرکت سازنده این موتور‌ها را تاجری در کشور دوبی خریداری نموده و به خریدار ایرانی فروخته است، در هنگام خرید به درخواست خریدار گارانتی موتور حذف شده است،  حتی در اروپا هم به موتورهای نویی که رانندگان ایرانی خریده‌اند گارانتی نمی‌دهند، یعنی موتور بدون گارانتی خدمات پس از فروش هم به قیمت 650 میلیون تومان. یعنی یک تریلر یخچال دار بی‌کیفیت، آن هم از نوع ارزان قیمت ایرانی یک میلیارد و 500میلیون تومان هزینه می‌برد، گویا راننده یخچال دار ایرانی تعهد داده است با جان و مال خود در خدمت شرکت‌های تولیدی یخچال ایرانی باشد و هر جنس بی‌کیفیتی هم تولید کردند خریداری کند.

البته در سال‌های نه چندان دور افرادی آگاه و فنی نمایندگی اشمیتز آلمان را در ایران دایر نمودند، تعدادی تریلرهای یخچال دار و چادری هم وارد کردند، ولی به دلایلی که خیلی روشن نیست مانع فعالیت آنها شدند، با این اقدام مسئولان از یک طرف سرمایه‌گذاران با ضررهای هنگفت ورشکست شدند، از طرف دیگر رانندگان ایرانی از خرید جنس مرغوب و داشتن محصول با کیفیت و هدر رفتن زحمات و سرمایه‌های خود محروم شدند. اینجانب نیز با ذهنیت حمایت از رانندگان یخچال دار، خرید محصول با کیفیت و جلوگیری از سوخت سرمایه و زحمات شبانه روزی رانندگان،  قریب به یک سال در مسیر وزارت صنعت، معدن و تجارت  بابت درخواست واردات تریلرهای یخچال دار تردد نمودم، حتی در صورت مخالفت با واردات تریلر یخچال دار نو، درخواست واردات تریلر یخچال دار چند سال کارکرده را ارایه نمودم، در پایان پس از کلی دوندگی و رفت و آمد، پاسخی دادند که هیچ معنا و مفهوم مشخصی ندارد، نه موافقت و نه مخالفت.

در پایان با توجه به نیاز مبرم به واردات تریلر یخچال دار ، به عنوان فردی که کمی در زمینه ناوگان یخچال دار و عملکرد آن و محصولات تولیدی داخلی اطلاع دارم، از کلیه مسئولان مرتبط با واردات ناوگان، درخواست می‌کنم، به چند دلیل مهم کامیون‌ها و تریلرهای یخچال دار حتی الامکان نو و صفر کیلومتر، حداقل در زمینه تریلر یخچال دار، از کشورهای اروپایی وارد شود، دلیل اول به‌خاطر رشد، تقویت و ارتقای کیفی محصولات و صنعتگر داخلی، زیرا تا زمانی که صنعتگر رقیب نداشته باشد و احساس خطر نکند مطمعناً رشدی هم نخواهد کرد،  دلیل دوم جلوگیری از افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها که تاثیر بر نرخ حمل دارد، دلیل سوم به‌خاطر حمایت از حمل و نقل و راننده ایرانی، دلیل چهارم کاهش قیمت تمام شده و قدرت رقابت‌پذیری، دلیل پنجم صیانت و جلوگیری از هدر رفت سرمایه‌های ملی، دلیل ششم ناوگان بی‌کیفیت چینی جوابگوی کار یخچال نیست و صاحبان کالا هم تمایلی به دادن محمولات خویش به ناوگان چینی نیستند و دلایل بسیار دیگر، ما منکر حمایت از صنایع داخلی نیستیم، ولی نه حمایت از صنعتگرانی که هدفمند قصد تغییر و ارتقای کیفیت محصول را نداشته و از شرایط تحریم و اقتصادی کشور نهایت استفاده را کرده و  فقط به فکر کسب سود بیشتر و خالی کردن جیب راننده باشند.

امید است اگر قرار بر واردات تریلرهای‌های یخچال دار باشد، نظارت دقیقی بر آن باشد تا برای بعضی از افرادی که منتظر چنین شرایطی بوده‌اند، رانت و حیاط خلوتی ایجاد نشود.

*رئیس هیئت مدیره انجمن رانندگان کامیون‌های یخچال دار استان تهران