◄ برندگان و بازندگان سوخت ارزان
در حال حاضر، نه اراده یک‌دست و هماهنگی در سطح تصمیم‌گیران دیده می‌شود و نه بین تصمیم‌گیران یک لیست واحد یکسان از اولویت‌ها و مرتبه رتبه و اهمیت آنها دیده می‌شود.
با یک نگاه به قیمت عرضه بنزین در کشورهای پیشرفته جهان و حتی برخی همسایگان ما مشاهده می‌شود درصد بالایی از قیمت سوخت به صورت عوارض یا مالیات اخذ می‌گردد که با اجرا و هم‌زمان نمودن آن با قیمت پایین خودرو و ارائه تسهیلات بدون بهره بانکی علاوه بر کاهش قاچاق و تامین و افزایش درآمد پایدار برای دولت و شهرداری‌ها چند چرخه مثبتی در اقتصاد کلان کشورها ایجاد می‌گردد.
به گزارش تین‌نیوز، مطلب بالا بخشی از یادداشت عباس قربانعلی‌بیک کارشناس حمل‌ونقل است که هفته گذشته در تین‌نیوز منتشر شد.
قربانعلی‌بیک در بخش دیگری از این یادداشت، تاکید کرد: پس از تغییرات شدید نرخ ارز، قاچاق سوخت به عنوان یکی از نتایج بدیهی پایین بودن نرخ آن شدت گرفت و با وجود نظرات و برآوردهای متفاوت می‌توان به چندین میلیون لیتر که تمامی مسئولان بر آن اتفاق نظر دارند، دست یافت.
وی افزود: از سوی دیگر، بهای جهانی نفت در حال نزول است که با احتساب بهای مفروض نفت در بودجه سال 98 تهدیدی برای درآمد ارزی و منابع مالی دولت شده و نهایتا منجر به نتیجه باخت- باخت برای مردم و دولت خواهد شد.
وی با طرح این پرسش که برای کاهش این تهدید، گزینه ما چیست و چگونه باید ارز مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری‌های کشور را تامین کرد؟ به سه راهکار درون‌زا برای تامین ارز سالانه مورد نیاز برای دستیابی به رشد 8 درصدی کشور اشاره کرد که یکی از آنها احتساب عوارض یا مالیات در قیمت سوخت و هم‌زمان کاهش قیمت خودرو و ارائه تسهیلات بدون بهره بانکی برای خرید آن بود.
گرانی سوخت اجتناب‌ناپذیر است
این دیدگاه در حالی مطرح شده است که یک کارشناس حمل‌ونقل در این مورد معتقد است: ارایه تسهیلات بدون بهره ناممکن است. زیرا سود تسهیلات باید بالاتر از نرخ تورم باشد. وقتی میانگین تورم در ایران محدوده ۲۰ درصد است، تسهیلات بانکی هم می‌شود مثلا ۲۵ درصد. لذا این مقوله که به مردم وام بدون بهره بدهیم تا خودرو بخرند، فعلا شدنی نیست. در مورد خودروی ارزان هم باید عنوان شود که این خودروها در کجا قابل تهیه است، قیمت‌های فعلی به هیچ وجه قابل ارزان شدن نیست.
شاهرخ ظهرابزاده با بیان این‌که ارایه راهکار باید در چارچوب واقعیت‌های اقتصادی باشد، ادامه داد: اما گران شدن سوخت برای ایران ضروری است. اگر همان طرحی که زمان آقای هاشمی تصویب شد و تا انتهای دولت خاتمی اجرا شد، ادامه می‌یافت و بنزین به‌صورت پیوسته افزایش قیمت می‌داشت الان به این وضعیت دچار نبودیم.
بی‌عملی در حوزه بنزین
علی‌اصغر شفیع‌نادری هم با تاکید بر این‌که معتقد است در حال حاضر، نه متن مردم به تصمیم‌های تصمیم‌گیران (حتی درست‌هایش) اعتماد دارند، نه مردم (به معنای اکثریت آنها) به منافع واقعی خود (نه منافع ظاهری) وقوف دارند، نه اراده یک‌دست و هماهنگی در سطح تصمیم‌گیران دیده می‌شود و نه بین تصمیم‌گیران یک لیست واحد یکسان از اولویت‌ها و مرتبه رتبه و اهمیت آنها دیده می‌شود، گفت: نتیجه می‌شود همین بی‌عملی موجود، نااولویت‌های موجود، راه‌های خطا را ادامه دادن، و ...
این کارشناس افزود: در چنین شرایطی قیمت انرژی هم می‌شود یکی از ده‌ها مثال آن که ده‌ها سال است مسیر صحیح خود را پیدا نکرده است و ظاهرا در بودجه سال آینده نیز فعلا تا این‌جای کار، قرار نیست کار خاصی در مورد آن صورت گیرد.
سهمیه بندی جلوی قاچاق بنزین را می‌گیرد
به گزارش تین‌نیوز، حمید نجف اما دیدگاه دیگری دارد، او معتقد است: پیشنهاداتی از قبیل افزایش قیمت‌ها در مقاطع مختلف عملیاتی و اجرایی شده و ماحصل این اقدامات در ساختار دولتی کشور وجود انواع و اقسام سلاطین جدید به عنوان برنده و همواره باخت ملت بوده است.
این کارشناس با بیان این‌که دامن زدن به گرانی بیشتر در شرایط کنونی کشور جز آشوب نتیجه دیگری ندارد، گفت: جلوی قاچاق سوخت را با سهمیه‌بندی می‌توان گرفت.
او ادامه داد: سال‌هاست برای سرپوش گذاشتن بر اشتباهات عدیده مدیریتی به گرانی دامن زده شده و نتیجه همین اوضاع و احوالی که الان هست، شده است.
نجف با تاکید بر این‌که گرانی ابتدایی‌ترین روش عبور از بحران است و البته به‌صورت موقتی، اظهار کرد: در دل گرانی، رکود کمرشکن است، گرانی به اعتقاد من دستبرد دولت‌ها از جیب ملت به نفع مفسدان اقتصادی است.
وی افزود: تفکری که در مقام مقایسه صرفاً جهت توجیه گرانی به قیمت‌های جهانی استناد می‌کند و دستمزد را کنار می‌گذارد راهش اشتباه است، تفکری که به‌جای اصلاح نحوه توزیع سوخت و جلوگیری از قاچاق، تنها به تحمیل گرانی بیشتر و ساختن سلاطین جدید عنایت دارد، تفکر نیست.
نجف تاکید کرد: با اصلاحات اساسی ساختاری می‌توان بر مشکلات غلبه کرد و قبل از گذاشتن پول جدید در جیب باید سوراخ آن را دوخت، وگرنه گرانی دور باطل است.
سهمیه بندی جلوی قاچاق بنزین را نمی‌گیرد
سعید قصابیان نیز معتقد است: آن‌چه اسمش ارزانی گذاشته شده، صفر شدن بودجه عمرانی کشور و تعطیلی سرمایه‌گذاری و توسعه بیکاری و ضرر بالا آوردن بنگاه‌ها و تعطیلی طرح سلامت به قیمت پرداخت سوبسید به بنزین و گاز و آب و برق و همه چیز است و آشوب واقعی وقتی رخ می‌دهد که لشکر بیکاران به خیابان می‌ریزند.
این کارشناس در ادامه این پرسش را مطرح کرد که «آیا با ارزان نگه داشتن مصنوعی و دستوری کالاها که به قیمت نابودی تولید داخلی تمام شده و ارزان فروشی ارز که به نابودی صادرات منجر شده و ارایه سوبسید که باعث سوختن سرمایه ملی و تشویق قاچاق شده است، می‌توان اشتباهات مدیریتی را تصحیح کرد؟»
قصابیان یادآور شد: سهمیه‌بندی سوخت که دولت انجام می‌دهد فقط شامل خودروداران است. دولت دارد از گلوی آن روستایی که در عمرش خودرو ندیده است، می‌زند و بنزینی را که قیمت آن حدود 5 هزار تومان تمام می‌شود، هزار تومان به خودرودار و شهرنشین می‌فروشد و هر که خودروی بزرگتر و تعداد خودروی بیشتر دارد، بیشتر مشمول سوبسید و سهمیه می‌شود، آیا این عادلانه است؟
به گزارش تین‌نیوز، وی تاکید کرد: سهمیه‌بندی چطور می‌تواند جلوی قاچاق را بگیرد وقتی یک قاچاقچی می‌تواند سهمیه افراد را مثلا به قیمت سه هزار تومان بخرد و ببرد در زاهدان 5 هزار تومان تومان بفروشد. اینجا 2 هزار تومان هم گیر کسی می‌آید که خودرویش در پارکینگ است و پیمایش کمی دارد. حتی یک فرد می‌تواند خودروی دست چندم بخرد و کارت سوختش را به قاچاقچی بفروشد.
این راهکارها مقطعی است
مریم عنایتی اما با بیان این‌که باید مشخص شود بازی برد برد یا باخت باخت را چطور معنی کرده‌ایم و آیا در این بازی مردم هم مد نظر قرار گرفته‌اند و یا فقط یک راهکار مقطعی ارایه شده است، گفت: این نظرات به هیچ عنوان کارشناسی شده نیست.
این کارشناس اظهار کرد: کسانی که این دیدگاه‌ها را مطرح می‌کنند با توجه به سطح درآمد خود نظر می‌دهند و به بطن اجتماع و قشر محروم که در حال حاضر شامل ٧٠ درصد جامعه است کاملا بی‌توجه بوده و یا شاید هم هرگز اهمیتی نمی‌دهند.
وی افزود: برای مثال با بالا رفتن قیمت سوخت و سوق یافتن جریان حمل کالا به ریل به‌جای جاده، تکلیف رانندگانی که با هزار قرض و قسط، کامیونی را خریداری کرده‌اند تا نان اندکی برای خانواده فراهم کنند چیست؟ آیا این نظریه‌ها کارشناسی شده است؟
مسئولان جسارت ندارند
به گزارش تین‌نیوز، سید مرتضی ناصریان هم با بیان این‌که اگر افراد روی موضوع یارانه‌ها نگاه علمی و کارشناسی با لحاظ شرایط جامعه داشته باشند و گزارشات را دیده باشند حتما ضرورت اصلاح نظام یارانه‌ها را درک می‌کنند، گفت: یارانه‌های بر مصرف کالاها باید به یارانه به موضوعاتی که هدف جامعه و رفاه مردم باشد تغییر کند که اصطلاحاً هدفمند کردن یارانه‌ها خوانده می‌شود.
این کارشناس عنوان کرد: ولی چه کنیم از برخی مسئولانی که جسارت ندارند یا به ذهنیت سطحی مردم بهای بیشتری می‌دهند یا که خودشان هم فقط حسب شنیده‌ها تصمیم می‌گیرند.
وی تاکید کرد: افزایش قیمت سوخت می‌تواند در کاهش مصرف و امکان جبران تاثیر سوء بر اقشار محروم تاثیر داشته باشد.
ناصریان خاطرنشان کرد: فرض کنید قیمت بنزین و گازوییل سالی 5 درصد بیش از تورم افزایش داشته باشد تا به قیمت متعادل برسد، این افزایش قیمت موجب بهبود الگوی مصرف و همچنین مازاد درآمد برای دولت می‌شود.
به گزارش تین‌نیوز، وی گفت: اگر این مازاد درآمد خرج ریخت و پاش بی‌حساب شود این نظر درست است که مردم ضرر می‌کنند ولی اگر به ازای این مازاد درآمد توزیع همگانی آن به صورت یارانه نقدی هم باشد به عدالت نزدیک‌تر است.
ناصریان افزود: البته توصیه اغلب کارشناسان اعطای یارانه نقدی همگانی نیست بلکه اقشار نیازمند باید حمایت شوند در این‌صورت اعطای یارانه سوخت که غالبا در دهک‌های بالا مصرف می‌شود کاهش یافته و دهک‌های پایین از این درآمد بهره‌مند می‌شوند. این را هدفمندی یارانه‌ها می‌نامند.
