خودکفایی در تولید تایر سنگین؛ در دسترس اما نیازمند حمایت

دولت در حالی این روزها برای تامین نیاز داخلی تعرفه واردات لاستیک خودروهای سنگین باری و اتوبوسی را از 26 به پنج درصد کاهش داده است که از نگاه فعالان صنعت تایر، با حمایت دولت، دستیابی به خودکفایی در این صنعت دور از دسترس نیست

به گزارش ایرنا، تامین لاستیک مورد نیاز ناوگان حمل و نقل عمومی یکی از خواسته های رانندگان خودروهای سنگین بود و دولت تصمیم گرفت با هدف حمایت از این قشر تعرفه واردات این نوع لاستیک ها را از 26 درصد به پنج درصد کاهش دهد.

بر این اساس دوشنبه گذشته (دوم مهرماه) «علی معقولی» مدیرکل مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه گمرک در بخشنامه ای به گمرکات اجرایی «کاهش تعرفه واردات لاستیک به پنج درصد» را ابلاغ کرد.

در این پیوند، «مصطفی تنها» سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: این سیاست به طور قطع ضد تولید است و انگیزه های سرمایه گذاری در این صنعت را کاهش می دهد.

به گفته این مقام صنفی، بیش از 2 دهه است که سرمایه گذار بخش خصوصی وارد صنعت تایرهای سنگین نشده و آخرین بار کارخانه های «آرتاویل تایر» و «کویر تایر» در دهه 70 راه اندازی شدند.

«سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) بتازگی سرمایه گذاری هایی در شهرستان هایی نظیر زابل داشت اما حتی بانک ها حاضر نشدند مشارکت کنند.»

وی تاکید کرد کاهش تعرفه واردات لاستیک، هرچند در کوتاه مدت همانند یک مسکّن عمل می کند، اما در بلندمدت انگیزه های سرمایه گذاری را کاهش داده و به صنعت ضربه می زند؛ به عبارتی صدمات آن بیش از فواید آن ارزیابی می شود.

** شبکه توزیع سنتی

تنها اضافه کرد: مشکل کشور در بخش تایرهای سنگین، بیش از آنکه در تولید باشد در شبکه توزیع نهفته است؛ زیرا ساختار شبکه توزیع سنتی باقی مانده است.

وی بیان داشت: این شبکه توزیع وقتی با مشکلاتی مواجه می شود (بطور مثال انتظارات تورمی کنونی جامعه)، به صورت احتکار به آن واکنش نشان می دهد و بر این اساس نمی توان انتظار داشت کاهش 21 درصدی تعرفه ها مشکل گشا باشد و بیشتر طفره رفتن از حل مشکلات است.

سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران درخصوص شیوه توزیع فعلی تایرهای سنگین در کشور توضیح داد: این انجمن تایرها را برپایه سهمیه ای که ستاد تنظیم بازار و سازمان راهداری تعیین کرده اند، به نقاط مختلف کشور می فرستند تا به دست نمایندگی ها در هر شهرستان برسد.

وی ادامه داد: نمایندگی ها مطابق بخشنامه، مجاز نیستند تایرها را به «افراد» بفروشند، مگر اینکه از اداره راهداری منطقه حواله آورده باشند. حتی ستاد تنظیم بازار طی بخشنامه ای به این انجمن اعلام کرد که تایر به خودروسازان هم داده نشود، بلکه همه چیز تحت نظارت سازمان راهداری باشد.

تنها اظهار داشت: قیمت تایرها که از سال 93 تغییر نداشته، با چراغ سبز سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان بهار امسال با افزایش هشت تا 9 درصدی همراه شد و از خردادماه تاکنون نیز تغییری نداشته است.

وی تاکید کرد: با این اوصاف، مسئول افزایش قیمت های کنونی بازار تولیدکنندگان نیستند، بلکه ضعف اصلی در شبکه توزیع است.

این مقام صنفی خاطرنشان کرد: بسیاری از تولیدکنندگان تایر کشور در بورس حضور دارند و فعالیت هایشان شفاف است، در خوشبینانه ترین حالت در پایان سال مالی سود و زیانشان سر به سر می شود.

وی گفت: این در حالی است که تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه و بدهی های ارزی خود به شرکت های بین المللی با مشکل مواجه اند اما کسی به داد تولیدکنندگان نمی رسد.

تنها تاکید کرد: باید برای بهبود نظام توزیع کشور چاره اندیشی و نظام توزیع سنتی فعلی، مدرن شود.

وی ادامه داد: یکی از راهکارهای این مهم، تجهیز واحدهای توزیع کننده به صندوق مکانیزه فروش است، تا هم خیال دولت از پرداخت مالیات این واحدها راحت باشد و هم نظارت بیشتری بر نحوه توزیع تایر اعمال شود.

** واردات 25 درصدی تایر سنگین

به گفته سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران ، مصرف سالیانه لاستیک سنگین باری و اتوبوسی کشور نزدیک به 2 میلیون حلقه است که در 2 نوع بایاس و رادیال تمام سیمی عرضه می شود و هر یک از آنها سهم حدود 50 درصدی در بازار دارد.

وی اضافه کرد: در تولید تایر بایاس هیچ مشکلی وجود ندارد، بلکه بیش از نیاز کشور نیز تولید می شود، اما فقط یک شرکت داخلی به تولید لاستیک تمام سیمی می پردازد که آن هم پاسخگوی یک سوم نیاز کشور به این تایر است.

سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران یادآوری کرد: برخی شرکت ها در این زمینه به دنبال سرمایه گذرای و توسعه خطوط تولید بودند، اما کاهش تعرفه یاد شده برنامه های آنها را با مشکل مواجه می کند.

«کمبود ارز مشکل دیگر تایرسازان داخلی برای توسعه فعالیت هاست».

وی افزود: پارسال 483 هزار حلقه تایر وارد کشور و بقیه نیاز مصرف کنندگان از تولیدات داخلی تامین شد.

** حمایت دولت از تایرسازان داخلی

مدیرعامل یک گروه صنعتی تولیدکننده لاستیک نیز به ایرنا گفت: چنانچه دولت از تایرسازان حمایت لازم را به عمل آورد، شرکت های داخلی می توانند سالیانه بخش عمده نیاز به تایرهای سنگین و تجاری کشور را تامین کنند.

«پرویز اخوان» مهمترین معضل کنونی تایرسازان داخلی را آزاد شدن واردات تایرهای سنگین به کشور و کاهش تعرفه ورودی آنها از 26 به پنج درصد ذکر کرد.

مدیرعامل گروه صنعتی لاستیک بارز اضافه کرد: این شرکت تامین کننده سالیانه 350 هزار حلقه تایر است و چنانچه حمایت دولت از تولیدات داخلی تداوم یابد، این گروه صنعتی قادر به اجرای طرح های توسعه ای است و با افزایش 50 هزار تنی در ظرفیت توسعه، قادر به تولید سالیانه 600 هزار حلقه تایر سنگین می شود.

** افزایش قیمت مواد اولیه

مدیرعامل گروه صنعتی لاستیک بارز گفت: افزایش قیمت مواد اولیه در ماه های گذشته، فشار زیادی به تولید کنندگان وارد ساخت و در نتیجه عرضه در بازار کم شد که مقدمه ای بر افزایش قیمت ها بود.

به گفته وی سودجویی و فرصت طلبی عده ای در این صنعت موجب شد تا فاصله قیمتی کنونی در بازار رقم بخورد، درحالی که سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان افزایش قیمت 9 درصدی را در ابتدای امسال نسبت به پارسال تعیین کرده بود.

به گزارش ایرنا، لاستیک های تولید داخل برخلاف سایر اقلام مصرفی بازار در چند سال گذشته با قیمتی ثابت عرضه شده بود، اما در ماه گذشته و با توجه به افزایش قیمت دلار و نیاز به واردات فرآورده های پتروشیمی و سایر نهاده های وارداتی، قیمت لاستیک نیز افزایش یافت.

آمارهای منتشر شده نشان می دهد، سالیانه 350 هزار تن تایر در کشور مصرف می شود که 250 هزار تن آن تولید داخل است، عمده واردات تایر از چین، هند، اندونزی و کره جنوبی انجام می شود.