کشور عراق مسیر دستیابی به مدیترانه و اروپا

به گزارش تین نیوز، روابط ایران و عراق در مقاطعی همراه با تنش اما عمدتا با هم‎زیستی مسالمت آمیز و حسن همجواری همراه بوده است. اسلام و مذهب تشیع و حضور بخش زیادی از مراجع شیعه در کشور عراق مهمترین عواملی است که پیوندی محکم بین این دو کشور ایجاد کرده است. نکته قابل توجه دیگر وجود خط مرزی ۱۴۵۸ کیلومتری میان دو کشور است.

روابط راهبردی ایران و عراق همواره مورد توجه کشورهای جهان قرار داشته است. در پی ظهور و افول داعش، خروج نیروهای آمریکایی از عراق و افغانستان و در نهایت، وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین، صفحه جدیدی در روابط تهران و بغداد باز شده است که در صورت ایجاد اتحاد عمیق بین این دو کشور دوست و همسایه، می توان تغییر موازنه قدرت در منطقه را شاهد بود.

شکی نیست که در آینده نزدیک ترانزیت می تواند یکی از بخش های قدرت ایران و عراق قلمداد شود. در صورت همکاری جدی دو این دو همسایه در خصوص کریدور شرق - غرب ، ایران و عراق می توانند به عنوان حلقه های مفقوده این کریدور، منجر به رونق ترانزیت شرق - غرب شوند که به واسطه از کار افتادن کریدورهای گذرنده از خاک روسیه، نیمه جان شده است.

دو کشور مصمم هستند به رغم مشکلات متعدد پیش رو از جمله عدم اتصال شبکه ریلی دو کشور و عدم اجرای ترانزیت در خاک عراق دست به احیای کریدور ترانزیتی بزنند و تبدیل به دو عنصر مهم در اتصال آسیا به اروپا شوند.

به عقیده کارشناسان، بازگشایی کریدور عراق به روی ایران در نهایت منجر به اتصال ایران به دریای مدیترانه و به عبارتی، احیای جاده تاریخی ابریشم خاکی خواهد شد که به طور قطع، منافع بی شمار آن برای همه کشورهای ذی نفع چشمگیر است و جذابیت بالایی دارد.

اتصال دو مسیر ریلی شلمچه - بصره و راه آهن کرمانشاه - خسروی- خانقین - بغداد نیز می تواند علاوه بر احیای این مسیر ترانزیتی استراتژیک بین دو کشور ایران و عراق، منجر به بهبود تجارت این دو کشور با یکدیگر شود. با افتتاح این دو خط ریلی ، می توان به افزایش جدی مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و گردشگری دو کشور امیدوار بود.

توافق ایران و عراق برای ساخت کریدور ریلی شلمچه - بصره

این در حالی است که اختلاف نظر ایران و عراق در خصوص ساخت خط آهن شلمچه- بصره برطرف شده و مقدمات ساخت این خط آهن فراهم شده است. این خط آهن، همزمان با دیپلماسی اقتصادی که دولت برای گشایش روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای منطقه در پیش گرفته، به مرحله ساخت رسیده است. راه آهن شلمچه- بصره ۳۲ کیلومتر طول دارد و ریل ایران تا مرز رسیده است و این ۳۲ کیلومتر باید در خاک عراق ساخته شود.

عراق موظف است اراضی طرح را تملک کند و برای ساخت در اختیار ایران قرار دهد، اما ساخت این قطعه راه آهن به علت موانع تملیک اراضی در عراق سالها به تعویق افتاده بود تا اینکه در دیدارهایی که در یک سال اخیر بین ابراهیم رییسی، رئیس جمهوری ایران و مقامات عراقی، همچنین دیدار مقامات حمل و نقلی دو کشور صورت گرفت، طرف عراقی برای حل مشکل تملک اراضی اقدام کرد.

رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی اخیراً از رفع اختلافات مربوط به تحویل زمین از سوی عراق برای ساخت راه آهن شلمچه- بصره خبر داده بود.

اهمیت راه آهن شلمچه - بصره از آن جهت است که این خط ریلی به عنوان شاخه جنوبی کریدور شمال- جنوب دسترسی ایران برای انتقال بار بویژه از کشورهای حاشیه خلیج فارس به عراق- سوریه و از آنجا دسترسی به مدیترانه و کشورهای اروپایی را باز می کند.

اتصال ریلی ایران به عراق اوایل دهه ۸۰ مطرح شد و سال ۱۳۹۰ خط آهن سراسری ایران به شلمچه رسید اما اتصال آن به بصره در پیچ و خم توافق های دوجانبه گیر افتاد تا اینکه در یک سال گذشته، با رایزنی های دوجانبه ساخت این راه آهن کلید خورد.

دی ماه گذشته، سید علی حسینی، رییس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: ایجاد یک کریدور بین ایران، سوریه و عراق می تواند به ایجاد یک توازن منطقی در زمینه حمل و نقل بین المللی ما کمک کند تا بتوانیم از یک سری از بنادر سوریه هم برای ارسال کالاهای خود به جنوب اروپا استفاده کنیم.

وی افزود: با توجه با اینکه سوریه، ایران و به تازگی عراق عضو کنوانسیون تیر شده اند و می توانند از مزیت های آن استفاده کنند، احتمالا بتوانند این موافقت نامه سه جانبه را از طریق عراق پیش ببرند چراکه عراق نقش بسیار مهمی در این موضوع دارد. در این صورت زمان و نرخ ارسال کالاهای ایرانی به سوریه و بالعکس از طریق زمینی کاهش یافته و صرفه اقتصادی بسیار خوبی خواهد داشت.