لزوم تنوع بخشیدن به روابط تجاری سئول-تهران

تین نیوز |

سفیر کره جنوبی با توجه به اینکه ۹۸% از واردات این کشور از ایران را نفت تشکیل می دهد و کالای دیگری در سبد خرید سئول جای ندارد، ایران را به تلاش برای تغییر الگوی نفوذ به بازار کره ترغیب کرد.

 

به گزارش مهر، کره جنوبی به عنوان چهارمین اقتصاد برتر آسیا و در عین حال ششمین صادر کننده بزرگ دنیا، به لحاظ اقتصادی الگوی خوبی برای کشورهای در حال توسعه محسوب می شود حال آنکه قرار گرفتن آن در منطقه راهبردی شرق آسیا، ژئوپولیتیک این کشور را در تعامل با قدرت های تاثیر گذاری چون آمریکا و چین، حائز اهمیت می کند.

 

به این ترتیب، برخورداری از بازارهای الکترونیکی قوی، شرکت های اتومبیل سازی نام آشنا و همچنین پیشتازی در عرصه صنایع نظامی، این کشور را به یکی از گزینه های اصلی در تبادلات تجاری برون مرزی تبدیل کرده است.

 

با ابن حال آنچه که این روزها کره جنوبی را در مرکز توجه قرار می دهد، علاوه بر بحران های داخلی که به تغییر دولت این کشور منجر شد، مناقشاتی است که بر سر آزمایش های موشکی کره شمالی انجام می گیرد و سئول آن را تهدیدی برای تمامیت ارضی خود محسوب می کند.

 

عبارت هایی چون جنگ قریب الوقوع در شبه جزیره کره، صف آرایی رزم‎ناوهای آمریکایی در آب های این منطقه و نهایتا استقرار سامانه ضد موشک تاد که محل اختلاف با چین است، موقعیت استراتژیک کره جنوبی را بیش از پیش نمایان می کند حال آنکه گستردگی حجم تجارت این کشور که عمده نفت و گاز مصرفی خود را از ایران و روسیه تامین می کند نیز در نوع خود مهم تلقی می شود.

 

 در همین راستا، خبرنگار مهر گفتگویی با «کیم سئونگ هو» سفیر کره جنوبی در تهران داشته است تا علاوه بر مرور تحولات شبه جزیره کره، نگاهی نیز به چشم انداز روابط تجاری سئول- تهران در آینده نزدیک داشته باشد.

 

سال گذشته در سفر نخست وزیر کره به ایران توافق شد تا حجم تجارت ایران و کره به ۱۸ میلیارد دلار در سال برسد. با گذشت حدود ۹ ماه از آن تفاهم چه مقدار از این تجارت محقق شده و کره جنوبی به جز نفت چه کالاهایی به به سبد واردات از ایران اضافه کرده است؟

اگر بخواهم صحبت را از مسائل مالی آغاز کنم باید بگویم که حجم تبادل تجاری دو کشور در سال گذشته ۳۰ درصد افزایش داشت حال آنکه در سال جاری میلادی (۲۰۱۷) نیز در بازه زمانی ژانویه تا مارس، این رقم به ۶۰ درصد افزایش یافته است. بنابراین می توان گفت که رشد تجارت دو جانبه سرعت چشمگیری داشته و این خبر نسبتا خوبی برای هر دو کشور است چراکه در حال حاضر نه تنها ایران نفت بیشتری به ما می فروشد بلکه سئول نیز کالاهای بیشتری به شما عرضه می کند.

 

گفتنی است که کره جنوبی در رابطه با ایران ۳ راهبرد اصلی را دنبال می کند. راهبرد نخست بر مبنای «ترمیم» روابط استوار است چراکه تا قبل از تحریم های سال ۲۰۱۱، حجم تبادل تجاری دو کشور بیش از ۱۷ میلیارد دلار بود اما در طول دوره تحریم ها، این مقدار به یک سوم کاهش یافت. بنابراین ما باید حجم مبادلات را به رقم قبلی بازگردانیم.

 

راهبرد دوم بر مبنای «تنوع بخشیدن به روابط» با ایران نه تنها در زمینه تجارت بلکه در مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است. حتی در تجارت نیاز ما عدم تمرکز بر مبادله نفت یا کالاهایی مثل ماشین و تلفن همراه است.

 

راهبرد سوم «عمق بخشیدن» به روابط دو کشور (از جمله تمرکز بر شناخت فرهنگی و اجتماعی) است. مبادله و تجارت در قالب خرید و فروش از ثبات کافی برخوردار نیست. ما می توانیم به راحتی الگوی تجاری خود را تغییر دهیم.

 

در رابطه با راهبرد نخست، باید بگویم که ترمیم روابط در سطح خوبی قرار دارد و شاهد این مسئله نیز سرعت نرخ تجارت در دو سال اخیر بوده است اما وقتی صحبت از رشد نرخ رقابت به میان میاید، باید بگویم که هنوز راه زیادی را در پیش داریم.

 

واقعیت این است که تنوع محصولات مبادله شده بین کره جنوبی و ایران ناچیز است. تقریبا به استثاء نفت، ما کالاهای دیگری از ایران وارد نمی کنیم حال آنکه بعد از رفع تحریم ها، واردات نفت از ایران افزایشی ۲۰۰ درصدی به خود دیده است.

 

در عین حال، تمرکز ما بر خرید نفت از ایران نیز افزایش یافته است تا جاییکه در حال حاضر، ۹۸ درصد از کل واردات کره از ایران را نفت تشکیل می دهد. به همین دلیل است که ما نیازمند تنوع بخشیدن به نوع روابط تجاری مان هستیم.

 

آیا برنامه ای برای دست یافتن به این هدف (تنوع بخشی) دارید؟

واقعیت این است که ما نیازمند تلاش مشترک در این زمینه هستیم. کره جنوبی به تنهایی قادر به تامین این هدف نیست و طرف ایرانی باید تلاش بیشتری برای نفوذ به بازار کره جنوبی پیدا کند. تکیه کردن به عرضه نفت و محصولات پتروشیمی کفایت نمی کند.

 

در حوزه کشتی سازی پیش از تحریم های ایران قرارداد ۲.۷ میلیارد دلاری با شرکت هیوندای منعقد شده بود که در زمان تحریم این شرکت اقدام به ادعای خسارت در محاکم بین المللی علیه ایران کرد. نتیجه این قرارداد و شکایت مذکور به کجا انجامید؟

من اطلاعات دقیقی از این قرارداد ندارم. اما در آن زمان ایران مشمول تحریم های بین المللی بود و کره جنوبی نیز به عنوان یکی از اعضای سازمان ملل ناگزیر از رعایت تحریم های اعمال شده از سوی این نهاد بود. در آن برهه، پایبندی شرکت هیوندای به آن قرارداد به منزله نقض تحریم ها بود و قطعا به همین دلیل این شرکت اجرای توافق را متوقف کرده است.

 

دولت قبلی سئول رویکردی محافظه کارانه در قبال همسایه شمالی داشت اما از وقتی «مون جائه این» رئیس جمهوری جدید کره جنوبی به قدرت رسیده است، از امکان تغییر این روند به سمت حل دیپلماتیک مسئله از جمله دیدار با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی بر حسب ضرورت سخن گفته است. آینده شبه جزیره کره را با توسل به مذاکره و نه لزوما جنگ تا چه حد روشن می بینید؟

صادقانه بگویم کلید حل این مسئله در دستان ما نیست. اگرچه دولت کره جنوبی تغییر کرده و رئیس جمهوری جدید از تمایل بیشتری برای تعامل صلح آمیز با کره شمالی برخوردار است، نمی توان انتظار داشت که کره جنوبی به تنهایی از پس حل این معضل برآید. درواقع، همه چیز به واکنش پیونگ یانگ بستگی دارد. بنابراین حتی اگر کره جنوبی رفتار معصومانه خود را در قبال همسایه شمالی حفظ کند، تا وقتی که این کشور به تحریک ما و نقض قوانین بین المللی ادامه می دهد، گزینه های زیادی  پیش روی سئول (برای تعامل) باقی نمی ماند. در عین حال، تنها دو هفته از زمان روی کار آمدن «مون جائه این» رئیس جمهوری جدید کره جنوبی می گذرد ( تصمیم گیری در این زمینه هنوز زود است).

 

 تا چه حد به حل مناقشه از راه دیپلماتیک خوشبین هستید؟

پیشتر نیز گفتم که همه چیز به کره شمالی بستگی دارد. این تنها امید باقی مانده است. در درجه نخست پیونگ یانگ باید رفتار صلح آمیزتری را در رابطه با ما اتخاذ کند هرچند کره شمالی در عرض همین ۲ هفته گذشته، ۲ آزمایش موشکی جدید انجام داده است. ما واقعا نیازمند حضور کره شمالی در پای میز مذاکره هستیم اما اگر این کشور به رفتار تحریک آمیز خود و نقض قوانین بین المللی ادامه دهد، سئول مشکل می تواند رفتاری آرام و معصومانه در پیش بگیرد.

 

باز هم می گویم که همه چیز به کره شمالی بستگی دارد بنابراین صادقانه امیدوارم و تمنا می کنم که رفتار پیونگ یانگ تغییر کند.

 

آقای مون درباره تجدید نظر در توافق سامانه دفاع موشکی «تاد» و امکان عدم استقرار آن سخن گفته است. دلیل تردید دولت جدید سئول آن هم بعد از این همه اشتیاق و رایزنی برای برخورداری از این سامانه آمریکایی چیست؟

من اطلاعات خاصی در این زمینه ندارم اما آنچه که می دانم این است که وجود این سیستم برای حفاظت کره جنوبی در برابر تهدید های هسته ای کره شمالی ضروری است. در عین حال، چین هم چندان از استقرار تاد (در شبه جزیره کره) راضی نیست. در حال حاضر این مسئله بین کره جنوبی، چین و آمریکا مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد تا شاید با گفتمان فشرده ای که مبتنی بر صلح باشد، راهی برای برون رفت از این مشکل پیدا شود.

 

در حوزه خودروسازی آیا شرکت های کره ای به جز فروش خودرو و مونتاژ آن در ایران برنامه ای برای همکاری و انتقال تکنولوژی دارند؟ برنامه برای بازار خودروی ایران چیست؟

تا جایی که من می دانم، مطالبات زیادی در زمینه همکاری در حوزه صنعت اتومبیل سازی وجود دارد. در طول سال جاری، شرکت کرمان موتور اقدام به مونتاژ و فروش ۲ مدل خودرو سواری ساخت کره کرده است و این شرکت به دنبال گرفتن مجوز مونتاژ و تولید ۲ مدل دیگر از خودروهای کره ای است. طبق شنیده های من، بازار ایران استقبال خوبی از نخستین مدل عرضه شده داشته است و از آنجا که شمار تولید بیشتر از نیاز بازار داخلی است، کرمان موتور در حال حاضر مشغول رایزنی برای امکان صادارت این محصول به کشورهای همسایه است.

 

در این عرصه که شامل ورود قطعات خودروهای کره ای و مونتاژ محصول نهایی در داخل ایران است، من یقین دارم که می توانیم شاهد انتقال هرچه بیشتر فناوری باشیم. اما اگر شما به دنبال پاسخ این پرسش هستید که آیا شرکت های کره ای برنامه خاصی برای مستقر کردن کارخانه هایشان در ایران دارند، باید ابراز بی اطلاعی بکنم چراکه اتخاذ چنین تصمیمی بر عهده شرکت های خارجی است و دولت سئول نمی تواند بخش خصوصی را به این کار وادار کند. اما، در نهایت همه چیز به استقبال از خودروهای کره ای در بازار ایران بستگی دارد. اگر آنها از سوی بازار و مشتریان ایرانی با اقبال خوبی مواجه شوند، این اطمینان هم وجود دارد که شرکت های کره ای راهبرد دیگری را در رابطه با ایران در نظر بگیرند.

 

چندی پیش، ۱۱ کشور باقی مانده در TPP تصیم گرفتند علیرغم خروج آمریکا از این پیمان تجارت آزاد، به راه خود ادامه دهند. حال با توجه به رقابت احتمالی پیمان ترانس پاسیفیک و طرح راه ابریشم چین، تصمیم نهایی کره جنوبی برای پیوستن به هر یک از آنها چه خواهد بود. به بیان دیگر، امکان عضویت کره جنوبی درTPP چقدر است؟

بیش از همه باید بگویم که TPP در حلقه اعضای اصلی آن از جمله آمریکا به بحث و تبادل نظر گذاشته شد. قبل از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، ۲۲ نگرش مختلف درباره پیمان تجارت آزاد ترانس پاسیفیک وجود داشت. ایده نخست این بود که کره جنوبی باید (به طور قطع) در قالب یکی از اعضای اصلی، به این پیمان ملحق شود. اما، با به درازا کشیدن مذاکرات، مخالفین انتظار برای حصول نتیجه قطعی در بین اعضای اصلی را خواستار شدند. حالا، با عقب نشینی ترامپ از ترانس پاسیفیک، ما نمی دانیم آیا TPP طبق برنامه پیش خواهد رفت یا به انحطاط کشیده می شود. به هر حال، تصمیم نهایی با اعضای اصلی است.

 

اما در رابطه با پروژه «یک کمربند یک جاده»، باید بگویم وقتی این طرح از جانب چین مطرح شد، نام کشورهایی که در آن مشارکت می کنند، به طور قطع مشخص نشد. به هر حال، کره جنوبی قصدی برای پیوستن به پروژه راه ابریشم ندارد اما از آنجا که چین یکی از شرکای اصلی ما محسوب می شود، برای این کشور آرزوی موفقیت داریم.

 

در آخر دوست دارم نکته ای را با مردم ایران در میان بگذارم. گاه به گاه و تقریبا بدون قید هیچ استثنائی، دوستان ایرانی از من می پرسند «درباره ایران چه فکر می کنی» و واکنش من این است که «لطفا این سوال را نپرسید».  

 

باید بگویم که ایران به اندازه کافی باعظمت، بزرگ و قدرتمند است. بنابراین نگران قضاوت دیگران نباشید. آمریکا آنچه را که می خواهد انجام می دهد. چینی ها آنچه را که می خواهند انجام می دهند. در باره فرانسه و دیگر کشورها نیز وضع به همین قرار است. آنها در تطابق با رای و نظر دیگران رفتار نمی کنند.

 

برای من ایران کشور خیلی بزرگ و قوی است. اگر من جای ایرانی ها بودم هرگز چنین سوالی را مطرح نمی کردم.