تبادل هشدار و تهدید
تهران و واشنگتن دو روایت متفاوت ارایه کردند.
«گلوبال هاوک»؛ یک فروند پهپاد جاسوسی به چالش جدیدی در رابطه پرتنش ایران و امریکا تبدیل شده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از اعتماد، زنجیره تنش میان دو کشور هر روز حلقه جدیدی را تجربه میکند؛ از عملیات‌های خرابکارانه در بندر الفجیره تا حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان که ایران هرگونه دخالت در این پرونده‌ها را تکذیب کرد تا ساقط شدن پهپاد امریکایی که ایران میگوید در حریم ما بوده و ایالات‌متحده امریکا میگوید در حریم آبهای بین‌المللی بوده است.
ایران و امریکا هیچ رابطه دیپلماتیکی با هم ندارند و برجام که تنها حلقه اتصال دو کشور پس از 40 سال خصومت بود با امضای دونالد ترامپ به توافقی میان ایران و 5 کشور به استثنا امریکا تبدیل شده است. کانال‌های دیپلماتیک میان دوطرف مسدود شده و طیف وسیعی از کشورهای دوست یا همسایه با ایران ادعای میانجیگری میان دوطرف برای کاستن از سطح تنش را دارند.
در چنین شرایطی ورود یک پهپاد به قول ایرانیها جاسوسی و به ادعای رسانه‌های غربی تجسسی به داخل حریم هوایی ایران میتواند خطر بالقوه جنگ را بالفعل کند. ایران میگوید از حریم هوایی، دریایی و خاکی خود با تمام وجود دفاع میکند، رسانه‌های امریکایی میگویند دونالد ترامپ دستور حمله محدود به نقاطی از ایران به تلافی ساقط شدن پهپاد امریکایی را صادر اما فعلا اجرای آن را معلق کرده و این در حالی است که همه از دوطرف میخواهند خویشتنداری به خرج بدهند.
در ایران در همان نخستین ساعات وقوع این حادثه و تایید آن از سوی تهران و واشنگتن، نظامیهایی که کار پهپاد متجاوز را تمام کرده بودند در هماهنگی با وزارت خارجه مدارک لازم برای اثبات حقانیت ایران در اقدام خود را دراختیار مراجع قرار دادند و ایران هم‌راستا با اقدام نظامی انجام شده در دفاع از مرزهایش، گام‌های دیپلماتیک لازم برای اثبات حقانیت خود در مراجع بین‌المللی را برداشت.
از توییت محمدجواد ظریف، وزیر خارجه در توضیح شرایط تا تماس فوری سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه با سفیر سوییس در ایران به عنوان حافظ منافع واشنگتن تا نامه‌ای که مجید تخت‌روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد به دبیرکل این سازمان ارایه کرد. همزمان با این تحرکات دیپلماتیک، ایرانیها نقشه حاوی مختصات محل ساقط شدن پهپاد امریکایی و فیلم ویدیویی چگونگی این عملیات را منتشر کردند.
امریکاییها یکی از پیچیده‌ترین و گران‌ترین پهپادهای جاسوسی خود را در حالی از دست دادند که ظهر روز گذشته (جمعه) تصاویری از لاشه‌های این پهپاد در رسانه‌های ایران و به تبع آن رسانه‌های خارجی منتشر شد. سقوط پهپاد امریکایی رنگ وضعیت در منطقه خلیج‌فارس را از نارنجی به قرمز رسانده و هر لحظه بیم اتفاقی تازه میرود.
گام‌های دیپلماتیک مکمل دفاع نظامی
ساقط شدن پهپاد چندصد میلیونی امریکایی موجی از موضع‌گیریها را به دنبال داشت. در ساعات نخست دوطرف تلاش کردند با ارایه نقشه و فیلم سخن خود مبنی بر قرار گرفتن پهپاد در حریم هوایی ایران یا آبهای بین‌المللی را به اثبات برسانند و این در حالی بود که برای ناظران سوم آنچه مهم بود نتیجه این عملیات و احتمال وقوع درگیری میان دوطرف بود. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه در فاصله چند ساعت با انتشار دو توییت نسبت به این حادثه واکنش نشان داد.
رییس دستگاه دیپلماسی در نخستین توییت نوشت: «ایالات‌متحده علیه ایران تروریسم اقتصادی به راه انداخته، علیه ما اقدامات پنهانی انجام داده و اکنون به قلمرو ما دست درازی کرده است. ما به دنبال جنگ نیستیم ولی غیورانه از آسمان، زمین و آبهای خود دفاع خواهیم کرد. ما این تجاوزگری جدید را به ملل متحد خواهیم برد و نشان خواهیم داد که ایالات‌متحده درباره آبهای بین‌المللی دروغ میگوید.»
ظریف در دومین توییت به همراه متن دو تصویر گویای اینکه پهپاد امریکایی داخل حریم سرزمینی ایران بوده، منتشر کرد و نوشت: «در 00:14 بامداد، پهپاد در وضعیت پنهان‌کاری از امارات‌متحده‌عربی به هوا برخاست و حریم هوایی ایران را نقض کرد. پهپاد در ساعت 04: 05 در مختصات (25°59'43 “N57°02'25 “E) در نزدیکی کوه مبارک هدف قرار گرفت. ما بخش‌هایی از پهپاد نظامی ایالات‌متحده را در آبهای سرزمینی ایران در جایی که هدف قرار گرفت، بازیابی کردیم.»
همزمان با این اطلاع‌رسانی مجازی محمدجواد ظریف، بدنه وزارت خارجه نیز درگیر جزییات گام‌های مکمل دیپلماتیک بود. سیدعباس عراقچی در تماس فوری با سفیر سوییس در تهران به عنوان حافظ منافع امریکا، اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران به دولت امریکا به خاطر تعرض به حریم هوایی کشورمان را به وی ابلاغ کرده و گفت: «مدارک انکارناپذیری مبنی بر حضور این پهپاد در فضای جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و حتی قطعاتی از لاشه این پهپاد در آبهای سرزمینی ایران به دست آمده است.»
عراقچی همچنین با اشاره به اینکه این اقدام نیروهای امریکایی برای اولین‌بار نبوده و چندین‌بار پیش از این نیز اتفاق افتاده است، خواهان احترام نیروهای امریکایی به حریم هوایی و دریایی جمهوری اسلامی ایران و رعایت کامل مقررات بین‌المللی از سوی ایشان شد.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید مجدد بر اینکه جمهوری اسلامی ایران، خواهان جنگ و درگیری در منطقه خلیج‌فارس نیست، نسبت به هرگونه اقدام نسنجیده نیروهای امریکایی در منطقه هشدار داده و گفت: «جمهوری اسلامی ایران در دفاع از آب و خاک خود قاطعانه عمل کرده و لحظه‌ای درنگ نخواهد کرد.»
همزمان با این اقدام عراقچی در تهران، «مجید تخت‌روانچی»، نماینده دایم ایران در سازمان ملل متحد در نامه‌ای به «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد اعتراض خود را نسبت به تجاوز پهپاد جاسوسی امریکا به حریم سرزمینی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد. مجید روانچی خاطرنشان کرده این نامه را برای مطلع کردن سازمان ملل از یک «اقدام غیرقانونی و بسیار خطرناک و تحریک‌آمیز»
نیروهای مسلح امریکا علیه تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران نوشته است. نماینده ایران تصریح کرد: پهپاد امریکایی ساعت 14: 00 بامداد پنجشنبه در وضعیت پنهان‌کار از یکی از پایگاه‌های امریکا در جنوب خلیج‌فارس پرواز و از تنگه هرمز به سمت بندر چابهار حرکت کرد.
این پهپاد به دلیل آنکه در حال انجام عملیات جاسوسی بود، تمامی تجهیزات شناسایی خودش را خاموش کرده بود. مجید روانچی این اقدام تحریک‌آمیز را نقض فاحش قوانین بین‌الملل و منشور ملل متحد توصیف کرده و آن را محکوم کرده است.
در این بیانیه آمده است: «در حالی که جمهوری اسلامی ایران به دنبال جنگ نیست، حق ذاتی خود طبق بند ۵۱ منشور ملل متحد جهت اتخاذ تمامی تدابیر مناسب در برابر هرگونه اقدام خصمانه برای تجاوز به سرزمین‌های خود را محفوظ میداند و مصمم به محافظت از حریم زمینی، دریایی و هوایی خود است.» طی این نامه ضمن اعلام اینکه این اقدام امریکا نقض حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد، به‌ویژه بند 4 ماده 2 آن بوده و مسوولیت بین‌المللی امریکا را در پی دارد، این عمل به شدیدترین لحن ممکن محکوم شده است.
روانچی اعلام کرده این اولین اقدام امریکا علیه کشورمان نیست و در موارد قبلی اعتراض ایران از طریق سفارت سوییس در تهران که حافظ منافع امریکاست، به این کشور اعلام شده است. در این نامه همچنین از جامعه جهانی خواسته شده که امریکا را وادار کنند به این‌گونه اقدامات تحریک‌آمیز و غیرقانونی خود در منطقه حساس خلیج‌فارس پایان دهد.
محسن بهاروند دستیار وزیر و مدیرکل امریکای وزارت امور خارجه کشورمان در ملاقات با سفیر سوییس با ارایه یادداشت رسمی به تجاوز هواپیمای بدون سرنشین امریکایی به قلمرو هوایی کشورمان اعتراض کرد و دولت امریکا را مسوول عواقب این‌گونه اقدامات تحریک‌آمیز خواند. در این ملاقات ضمن ارایه جزییات بیشتر از چگونگی این تجاوز، از جمله اعلام مختصات جغرافیایی دقیق محل اصابت هواپیمای امریکایی در قلمرو ایران، به وی اطلاع داده شد که بقایای لاشه هواپیمای ساقط شده نیز در آبهای ایران یافت شده و دراختیار نیروهای مسلح ایران قرار دارد که در صورت لزوم نشان داده خواهد شد.
دستیار وزیر امور خارجه همچنین خواستار انتقال این پیام شد که ایران به دنبال جنگ با هیچ کشوری از جمله ایالات‌متحده امریکا نیست ولی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گونه اقدام تجاوزکارانه را تحمل نکرده و به‌شدت و بلادرنگ با آن برخورد خواهند کرد.
از واکنش توییتری تا تشکیل جلسه اضطراری
پس از تایید سقوط پهپاد امریکایی توسط ایران، نگاه‌ها به کاخ سفید و واکنش احتمالی دولت ترامپ دوخته شد. دونالد ترامپ به سنت همیشه ابتدا سراغ توییتر رفت و تلاش کرد در یک جمله کوتاه واکنشی به ظن خودش موجز نشان بدهد: «ایران اشتباه بسیار بزرگی مرتکب شد.» این میل به ابهام‌آفرینی درباره پاسخ احتمالی امریکا تا چند ساعت بعد هم در دونالد ترامپ حفظ شد به‌گونه‌ای که وی پیش از دیدار با «جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا در پاسخ به این سوال که آیا قصد حمله به ایران را دارد، به خبرنگاران گفت: «به زودی خواهید فهمید.»
دونالد ترامپ در ادامه پاسخ به خبرنگاران در حضور ترودو گفت: ایران مرتکب اشتباه بزرگی شد. این پهپاد در آبهای بین‌المللی بود و این مساله مستند شده است، ما آن را مستند ثبت کرده‌ایم، آن هم به‌طور علمی، نه فقط به حرف. اشتباه بدی مرتکب شدند. زمانی که من آمدم، ایران در ۱۴ تا ۱۸ نقطه مختلف درگیر بود، آنها ستیزه‌جو بودند و زمانی هم که توافق را امضا کردند «مرگ بر امریکا» میگفتند.
آنها مرتکب یک اشتباه شدند، فکر میکنم یک ژنرال یا یک نفر بوده است که مرتکب اشتباه شده است. خوشبختانه آن هواپیما غیرمسلح بود و سرنشینی نداشت. آن پهپاد به روشنی بر فراز آبهای بین‌المللی بود. احساسم این است، شاید هم اشتباه کنم، شاید هم درست باشد، احساسم این است که این اشتباه یک نفر بوده که کاری کرده که نباید میکرده است. مرتکب اشتباه شده است.
نمیگویم که آن کشور اشتباه کرده است، بلکه یکی از افراد تحت فرماندهی اشتباه کرده است. باورش برایم سخت است که کسی عمدا این کار را کرده باشد.»او در پاسخ به این سوال که آیا اعضای دولتش دارند او را به سوی درگیری با ایران هل میدهند، گفت: «نه، نه، به هیچ‌وجه. در واقع، در بسیاری از موارد برعکس است.
ولی خب من گفته بودم که میخواهم از این جنگ‌های بیپایان تمام شوم، تبلیغات انتخاباتی من بر این اساس بود. من گفتم که میخواهم از درگیری ۱۹ ساله در افغانستان خارج شوم و میزان حضورمان را به میزان قابل‌توجهی کاهش دادم.»
همزمان با این اظهارنظرهای کوتاه، کاخ سفید در فاصله چند ساعت میزبان دو جلسه با محوریت ایران بود؛ جلسه نخست با حضور وزیر خارجه، مشاور امنیت ملی و سرپرست مستعفی وزارت دفاع امریکا به همراه جانشین وی و جلسه دوم با حضور رهبران کنگره برگزار شد.
به گزارش رسانه‌ها در جلسه با اعضای کابینه، ترامپ تصمیم حمله هدفمند به چند نقطه در داخل ایران را گرفته بود که چند دقیقه قبل از انجام از پیشبرد آن منصرف شده و در جلسه دوم رهبران و اعضای ارشد کنگره از رییس‌جمهور خواسته‌اند پیش از هر اقدام نظامی علیه ایران، کنگره را در جریان قرار بدهد و از تنش‌زایی بیشتر خودداری کند.
در جلسه ترامپ با اعضای کابینه چه گذشت؟
نیویورک‌تایمز، نخستین رسانه امریکایی بود که روایتی از آنچه در پشت درهای بسته میان ترامپ و اعضای کابینه‌اش گذشت، ارایه کرد؛ روایتی که به نظر میرسد عمدا از سوی منبعی در داخل کاخ سفید به بیرون درز داده شد. این روزنامه روایتی را نقل کرد که چند ساعت بعد توسط دونالد ترامپ در توییتر وی نیز منتشر شد. نیویورک‌تایمز به نقل از «منابع متعدد دولتی» امریکا که از آنان نام نبرده، نوشته است که رییس‌جمهوری دستور حمله به نقاطی در داخل خاک ایران را صادر کرده بود اما پس از مشورت با دستیاران و مذاکره فشرده با رهبران کنگره، تصمیم خود را تغییر داد.
به گزارش این روزنامه امریکایی حتی تا ساعت هفت شب پنجشنبه (به وقت محلی) انتظار حمله نظامی به ایران میرفت اما رییس‌جمهوری تصمیم گرفت از واکنش نظامی صرف‌نظر کند.
این روزنامه به نقل از یک مقام ارشد دولتی نوشته که در زمان لغو تصمیم رییس‌جمهوری، مراحل اولیه اجرای عملیات نظامی انجام شده بود و از جمله تعدادی هواپیما برنامه پرواز خود را آماده کرده، چند کشتی در مواضع حمله قرار گرفته و موشک‌های تهاجمی برای پرتاب به اهدافی در داخل ایران آماده شده بودند اما این دستور ناگهان لغو شد.
نویسندگان این گزارش برای نیویورک تایمز ادعا کرده‌اند که قرار بود عملیات نظامی، احتمالا شامل انهدام ایستگاه‌های رادار و پایگاه‌ها و تجهیزات موشکی ایران، در ساعات شب صورت گیرد تا احتمال تلفات غیرنظامی و کشته شدن پرسنل نظامی به حداقل کاهش یابد.
براساس این گزارش مشاوران و مقامات دولت امریکا در مورد واکنش نظامی اختلاف‌نظر داشتند و در حالی که شماری از مقامات وزارت خارجه و شورای امنیت ملی با چنین اقدامی موافق بودند، منابع نظامی ابراز نگرانی میکردند که ممکن است حمله نظامی در حال حاضر به درگیری گسترده‌تر در منطقه منجر شود و امریکاییها را به خطر اندازد.
روایت ترامپ از حمله‌ای که انجام نشد
این روایت نیویورک‌تایمز صبح روز جمعه به وقت امریکا با چند توییت در حساب کاربری دونالد ترامپ تایید شد.
براساس ترجمه خبرگزاری فارس از این توییت‌ها، رییس‌جمهور امریکا نوشت: «رییس‌جمهور اوباما توافقی ناکام و وحشتناک با ایران کرد؛ به آنها ۱۵۰ میلیارد دلار پول به علاوه ۱.۸ میلیارد دلار پول نقد داد! ایران درگیر مشکلات بزرگی بود و او آنها را با وثیقه نجات داد. راه دستیابی آنها به سلاح‌های هسته‌ای را برایشان باز کرد و اندکی بعد، عوض تشکر، ایران فریاد زد، مرگ بر امریکا. من به آن توافق که حتی به تایید کنگره هم نرسیده بود خاتمه دادم و تحریم‌های شدیدی وضع کردم. آنها امروز نسبت به زمانی که من رییس‌جمهور شدم، کشور ضعیف‌تری هستند. آن موقع مشکلات عمده‌ای در سراسر خاورمیانه ایجاد میکردند، حالا ورشکسته‌اند.»
رییس‌جمهور امریکا در ادامه نوشت: «دوشنبه آنها یک هواپیمای بدون سرنشین را در حال پرواز بر فراز آبهای بین‌المللی ساقط کردند. شب گذشته آماده بودیم برای تلافی به سه سایت مختلف حمله کنیم که پرسیدم چند نفر کشته خواهند شد؟
پاسخ یک ژنرال این بود: «۱۵۰ نفر قربان.» 10 دقیقه قبل از حمله، آن را متوقف کردم. اقدام من با شلیک به یک پهپاد بدون سرنشین متناسب نبود. عجله‌ای ندارم، ارتش ما در حال بازسازی است و با قوایی جدید آماده است به بهترین ارتش دنیا تبدیل شود.
تحریم‌ها گزنده بوده‌اند و شب گذشته هم تحریم‌های بیشتری وضع شدند. ایران هیچ‌گاه نمیتواند سلاح هسته‌ای داشته باشد [و از آن] علیه امریکا یا دنیا استفاده نخواهد کرد.» با وجود ادعای ترامپ مبنی بر اینکه به دلیل عدم تناسب میان ساقط شدن یک پهپاد بدون سرنشین با حمله به تاسیسات ایران از حمله صرف‌نظر کرده اما ناظران در این ادعا تشکیک کرده و تاکید دارند که اعضای کنگره در دیدار
90 دقیقه‌ای که با سکاندار کاخ سفید داشته‌اند به وی درباره خطرات هرگونه حمله نظامی به ایران هشدار داده‌اند.
شکست سیاست فشار حداکثری
نگاه ناظران و کارشناسان روابط ایران و امریکا به تنش تازه میان تهران و واشنگتن جنبه‌هایی فراتر از حادثه‌ای را که صبح پنجشنبه اتفاق افتاد در برگرفت. برآیند ده‌ها تحلیلی که در 72 ساعت گذشته منتشر شد یک چیز بود: دونالد ترامپ در سیاست خود در قبال ایران شکست خورده اما حاضر به پذیرش این شکست و تغییر مسیر نیست.
به باور کارشناسانی که تندترین نگاه‌های انتقادی به ایران را دارند کناره‌گیری امریکا از برجام، بازگرداندن انواع و اقسام تحریم‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای، رویایی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یکی از بازوهای نظامی ایران، دفاع از جریان‌های برانداز و اپوزیسیون ایرانی در خارج از کشور، تلاش برای ایجاد شکاف میان ایرانیها و تهدید سایر کشورها به تحریم در صورت مراوده مالی و تجاری با ایران بستر پرتنشی را ایجاد کرده که امروز ایران و امریکا در آن قرار گرفته‌اند.
دونالد ترامپ به امید توافقی بهتر توافق هسته‌ای با ایران را کنار زد و در حالی مرتبا پیشنهاد مذاکره را تکرار کرده و تلفن خود را با واسطه دراختیار ایرانیها قرار میدهد که تهران میگوید در شرایط جنگ و تروریسم اقتصادی که واشنگتن علیه ایران به راه انداخته، پیشنهاد گفت‌وگو به طنزی سیاسی بیشتر شبیه است.
با ادامه در بن بست بودن ایران و امریکا، تندروهایی که محمد جواد ظریف از آنها با عنوان « گروه بی« (بنیامین نتانیاهو، محمد بن زاید، محمد بن سلمان و جان بولتون) یاد میکند فضای بیشتری برای تحریک ترامپ پیدا میکنند و همین مساله زنگ خطرها را به صدا درآورده است.
واشنگتن پست در تحلیل اشتباه‌های سیاست خارجی ترامپ، سیاست فشار حداکثری را که وی علیه کره شمالی، ونزوئلا، فلسطین و ایران اعمال میکند محکوم به شکست خوانده و مینویسد: سیاست فشار حداکثری با ابزار تحریم و همچنین توییت‌های تند و تیز قرار بود کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی را به پای میز مذاکره بیاورد، فلسطینیها را وادار به امتیاز‌دهی به اسراییل بکند و این در حالی است که این سیاست همچنان در ونزوئلا به منظور تضعیف جایگاه نیکولاس مادورو با وضع شدیدترین تحریم‌ها دنبال میشود و درباره ایران نیز با ابزار فشار اقتصادی و تلاش برای به صفر رساندن فروش نفت دنبال میشود.
دونالد ترامپ در تمام این پرونده‌ها ادعا میکند که به دنبال جبران رفتارهای نرمی است که پیشینیان او در کاخ سفید در سطح بین‌المللی داشته‌اند. هرچند که شاید اقدام‌های ترامپ علیه این کشورها را نتوان جنگ به معنی سنتی آن دانست اما به معنای تحمیل اراده امریکا بر سایر کشورها با استفاده از اقدام‌های قهرآمیز است.
گذشت زمان نشان میدهد که با وجود بلوف‌های ترامپ ، این سیاست فشارحداکثری نه تنها نتیجه مدنظر ترامپ را تولید نکرده بلکه در برخی موارد نتیجه معکوس هم داده است. وضعیت امروز ایران و امریکا بهترین نمونه از ریسکی است که استراتژی ترامپ در به کار بستن فشار حداکثری ایجاد کرده است. تهران و واشنگتن در شرایط بسیار وخیمی در خلیج فارس قرار دارند.
با حمله به نفتکش‌ها در این منطقه تنش به اوج خود رسیده و امریکا با این ادعا که حمله کار ایران بوده اقدام به اعزام نیروهای بیشتر به منطقه کرده است . همزمان برخی تندروها در واشنگتن در گوش ترامپ زمزمه میکنند که باید حمله‌ای محدود و تلافیجویانه به ایران انجام دهد. همزمان ایرانیها یک پهپاد امریکایی را هم ساقط کرده‌اند.
ولی نصر از تحلیلگران ارشد مسائل ایران در این باره میگوید: ترامپ چاره‌ای ندارد جز اینکه بگوید ایرانیها اشتباه کردند چرا که در غیراین‌صورت باید اعتراف کند که فشارهای حداکثری وی بر ایران نه تنها به تسلیم ایران منتهی نشد بلکه تهران و واشنگتن را در شرایط رویارویی قرار داد.
چرا ترامپ ابتدا تعداد تلفات را سوال نکرد؟
سیان‌ان در تحلیل توییت‌های ترامپ درباره انصراف از حمله به ایران در دقایق پایانی مینویسد: رییس‌جمهور امریکا میگوید برای حمله عجله‌ای نیست و همزمان اعلام کرده که تحریم‌های جدیدی را علیه تهران وضع کرده اما تا لحظه تنظیم این گزارش نه وزارت‌خارجه و نه خزانه‌داری امریکا از تحریم جدیدی پرده‌برداری نکرده‌اند. همچنین مشخص نیست که چرا رییس‌جمهور امریکا پس از تصمیم‌گیری درباره حمله به ایران از مقام‌های نظامی درباره تلفات احتمالی سوال کرده در حالی که منطقا این اقدام باید پیش از تصمیم‌گیری صورت میگرفت.
سیان‌ان در ادامه مینویسد: اقدام ایران در ساقط کردن پهپاد امریکایی، دونالد ترامپ را بر سر دوراهی قرار داده است: گوش سپردن به درخواست هم‌حزبیهایش در حزب جمهوریخواه برای پاسخ دادن به این اقدام ایران یا توجه به هشدارهای دموکرات‌ها مبنی بر اینکه اگر ترامپ به سخنان تندروهای نشسته در اطرافش گوش بدهد کنترل شرایط را از دست خواهد داد و جنگ میان ایران و امریکا محتمل است.
سیان‌ان در ادامه از اختلاف نظر میان دونالد ترامپ و جان بولتون خبر داده و تاکید میکند که واکنش‌های اولیه ترامپ نشان داد که او به دنبال کاستن از سطح تنش با ایران است و حتی ادعا کرد که باور اینکه ایران عمدا به این پهپاد حمله کرده باشد آسان نیست. سیان‌ان به نقل از یک نظامی بازنشسته امریکایی مینویسد: عدم توافق میان اعضای دولت درباره یک اقدام نظامی، رخداد عجیبی نیست. این اختلاف نظر در هر سطحی از تصمیم‌گیری استراتژیک رخ میدهد. هنگام صدور حمله نظامی باید ریسک این حمله و تبعات آن را برآورد کرد.
لزوم ایجاد کانال ارتباطی
«سیبیسی» در تحلیلی از اوضاع میان ایران و امریکا مینویسد: ساقط شدن یک پهپاد امریکایی توسط ایران فعلا آخرین تکه از پازل تنش میان ایران و امریکا است که بسیاری بیم آن را دارند که به جنگ منتهی شود. امریکا موجی از فشارهای اقتصادی و سیاسی را بر ایران تحمیل کرده و همزمان تهران را به خرابکاریهایی در منطقه خلیج‌فارس متهم میکند. کلی توماس از پژوهشگران یک اندیشکده در واشنگتن در این باره میگوید: میان ایران و امریکا شاهد نوعی پینگ‌پنگ تنش آفرینی هستیم. با این همه احتمال تنش نظامی میان ایران و امریکا چندان بیشتر از یک هفته قبل نیست.
اما در بدترین سناریو هرگونه اشتباه محاسباتی میان ایران و امریکا میتواند جنگ را آغاز کند. «سیبیسی» در ادامه مینویسد: بر آتش تنش میان ایران و امریکا دمیده شده اما کارشناسان میگویند که هنوز شرایط به گونه‌ای پیش نرفته که انتظار جنگ تمام عیار را داشت.
هر دوطرف میگویند که به دنبال جنگ نیستند. دونالد ترامپ هم تلاش میکند از سطح تنش بکاهد. همزمان تعداد نیروهایی که امریکا به منطقه اعزام کرده برای جنگ با ایران کفایت نمیکند. این رسانه در ادامه مینویسد که با توجه به پایین بودن احتمال تنش تمام عیار میان ایران و امریکا، تقابل میان تهران و واشنگتن در همین سطحی که دیده میشود ادامه پیدا خواهد کرد؛ تنشی که میان گروه‌های نیابتی دو طرف در منطقه از یمن تا سوریه و عراق در جریان است به اضافه جنگ در فضای سایبری و اقتصادی.
همزمان به نظر میرسد که ایران به خطوط قرمز تعیین شده از سوی امریکا بسیار نزدیک شده است. خط قرمز امریکا برای آغاز جنگ با ایران، هدف قرار گرفتن سربازان امریکایی در منطقه یا تلاش برای بستن تنگه هرمز است.
این رسانه امریکایی در پیش‌بینی آینده تحولات مینویسد: بهترین سناریو این است که دو طرف سطح تنش را کاهش داده و کانال گفت‌وگوی مستقیم به‌خصوص میان فرماندهان نظامی ایجاد کنند. در حالی که دو طرف هیچ الگوی گفت‌وگویی به جز توییتر ندارند هر اقدامی میتواند منجر به سوءتفاهم شده و واکنش دیگری را به دنبال داشته باشد.
