۲ مانع اجرای دستور اوباما / هواپیمای آمریکایی به ایران می‌رسد؟
تین نیوز | در حالی دستور فروش هواپیما به ایران از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا صادر شده اما با توجه به بدعهدی‌های بی‌شمار یانکی‌ها خیلی نمی‌توان به لغو تحریم‌های حمل‌ونقل مسافری کشور امیدوار بود.از سوی دیگر ایرلاین‌های داخلی در این زمینه نه برنامه‌ای دارند و نه پولی.
رئیس‌جمهوری آمریکا دیروز اختیار صدور مجوز برای فروش هواپیماهای مسافربری به ایران را به جان کری وزیر خارجه این کشور داده است. بر این اساس باراک اوباما در راستای لغو تحریم‌های ایران بر اساس توافق هسته ای طی یادداشتی ریاستی به وزیر خارجه این کشور اجازه داد مجوزهای لازم برای صادرات هواپیماهای مسافربری به ایران را صادر کند.
البته خیلی نمی‌توان به فرجام خوش این "صدور مجوز" امیدوار بود، چه آن‌که دیماه سال 92 پیش مطابق توافق موقت هسته‌ای در ژنو باید قطعات هواپیماهای مسافربری ایرانی بدون هیچ مانعی توسط تولیدکنندگان اصلی تامین می‌شد.
مطابق یکی از بندهای توافق ژنو باید تحریم‌های ایران در حوزه هواپیماهای مسافری لغو و زمینه ورود قطعات و تعمیر موتور هواپیما فراهم می‌شد. در این زمینه هم وزارت خزانه‌داری آمریکا چندی بعد مجوز لازم را برای شرکت‌های هواپیماسازی بوئینگ و جنرال الکتریک صادر کرد، اما این بخش از توافق ژنو به دلیل سنگ‌اندازی‌های طرف آمریکایی عملی نشد.
چند ماه بعد یعنی در فروردین پارسال رئیس سابق سازمان هواپیمایی کشوری در این‌باره گفته بود: در حالی تقریبا سه ماه از توافقنامه ژنو می گذرد وزارت خزانه‌داری آمریکا بالاخره مجوز صادرات قطعات هواپیما به ایران را تنها برای شرکت های بوئنیگ و جنرال الکتریک صادر کرد اما تاکنون اجرای کامل این بند توافق نامه، محقق نشده است.
وی خاطرنشان کرد: مجوز صادره از سوی وزارت خزانه داری آمریکا تعداد کمی از هواپیماهای فعال ایران را در بر می گیرد و این امر بیانگر تعلل شرکت های آمریکایی بر خلاف توافقات ژنو علی‌رغم صداقت کشور ایران است.
گرچه همچنان‌که اشاره شد خیلی نمی‌توان روی دستور رئیس‌جمهوری امریکا در خصوص فروش هواپیما به کشورمان حساب باز کرد، اما در صورتیکه مقدمات فروش هواپیما و قطعات آن به ایران فراهم شود چه اتفاقی برای حمل‌ونقل هوایی کشور روی می‌دهد؟ آیا در شرایط کنونی شرکت‌های هواپیمایی داخلی به سمت و سوی خرید یا اجاره هواپیماهای نو پیش می‌روند تا یکبار برای همیشه هواپیماهای فرسوده به‌عنوان متهم اصلی بروز همه اتفاقات حمل‌ونقل هوایی کشور (از تاخیرات پروازی گرفته تا سطح نازل خدمات و...) از چرخه خارج شوند؟
یک کارشناس حمل‌ونقل هوایی می‌گوید؛ صنعت هوانوردی کشور از نظر ساختاری مشکل دارد، به‌عنوان نمونه سازمان هواپیمایی کشوری که وظایف حاکمیتی، نظارتی و حمایتی دارد تنها در حوزه حاکمیتی و اندکی هم در بخش نظارتی وارد شده و در بخش حمایتی به هیچ عنوان نقشی ندارد.
بیات با تاکید بر این‌که تحریم چالش اصلی صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور نیست افزود: فرض کنیم همه تحریم ها برداشته شود و ایران اجازه خرید بهترین هواپیماهای جهان را داشته باشد، در این صورت آیا شرکت های هواپیمایی مثلا 70 میلیون دلار بابت خرید یک فروند هواپیمای نو با حدود 160 صندلی هزینه می‌کنند یا ترجیح می دهند 10 فروند هواپیمای مدل پایین بخرند تا بتوانند از تعداد بیشتری صندلی استفاده کنند؟
وی با بیان این‌که تا وقتی به حمل‌ونقل هوایی به‌عنوان کاسبی نگاه شود، نه از کاهش سن ناوگان خبری است و نه از پیشرفت صنعت هوانوردی، تصریح کرد: زمانی می توان به رشد و توسعه صنعت هوانوردی امیدوار بود که حجم سرمایه‌گذاری‌ها در این صنعت هدفمند و ایرلاین‌ها سند چشم انداز داشته باشند.
جان ارنست سخنگوی کاخ سفید نیز دیروز گفته توافق هسته ای، این کشور را از اقدام علیه ایران در حوزه های دیگر منع نمی کند؛ « از همان ابتدا مشخص کرده ایم که مذاکرات صرفا بر روی برنامه هسته ای ایران متمرکز بوده و این موضوع نگرانی اول ما بوده است. و ما تصریح کرده ایم که ایران به طور بالقوه در معرض تحریم‌های مهم در نتیجه آزمایش موشکی خود قرار دارد و بنابراین ما در حال اعمال فشار به آن ها هستیم.»
یانکی‌ها نشان داده‌اند امیدواری به عهد و وفای آنها حداقل طی دو سال نیم اخیر کار بیهوده‌ای بوده است، از سوی دیگر به فرض این‌که فروش هواپیما به ایران اجرایی شود شرکت‌های هواپیمایی داخلی نه برنامه‌ای برای نوسازی ناوگان خود دارند و نه پولی، آنهابیشتر به‌دنبال تامین منافع خود به هر قیمتی هستند.
