هدف‌گذاری ترانزیت ۱۰۰ میلیون تن کالا از مسیر ایران

 دستیار رئیس‌جمهور روسیه که برای بررسی امکانات، چالش‌ها و مشکلات حمل‌و‌نقلی بخش خصوصی به اتاق تهران آمده بود، در دیدار با نمایندگان تشکل‌های بخش خصوصی از حوزه حمل‌ونقل عنوان کرد که روسیه در نظر دارد، سالانه 100 میلیون تن کالا را از مسیر ایران به کشورهای ثالث صادر کند؛ اما برای این هدف شبکه ریلی ایران باید توسعه یابد.

دستیار رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه در راس هیاتی تجاری در حوزه حمل‌ونقل به اتاق بازرگانی تهران آمد تا ضمن ملاقات با نمایندگان بخش خصوصی از توان شرکت‌های ایرانی در حوزه حمل‌‌ونقل آگاه شود. در این جلسه که سفیر فدراسیون روسیه در ایران و معاون امور بین‌الملل اتاق تهران نیز حضور داشتند، شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه حمل‌ونقل ضمن معرفی توانمندی‌های خود به بیان برخی انتظارات برای تسهیل حمل‌و نقل میان دو کشور پرداختند.

در این نشست ابتدا نمایندگان شرکت‌های خصوصی حمل‌و نقل از بخش‌های جاده‌ای، ریلی و دریایی به معرفی توانمندی‌های خود پرداخته و درخواست‌هایی را نیز از طرف روسی مطرح کردند. لغو روادید بین ایران و روسیه، پیوستن روسیه به کنوانسیون‌های تیر و CMR، لایروبی بنادر، تامین کشتی رو رو یا کشتی‌های جدید با ظرفیت بالا، تسهیل حمل‌ونقل میان دو کشور و صدور مجوز استفاده از کانال ولگا برای کشتی‌های ایرانی، بخشی از این درخواست‌ها بود.

همچنین تسهیل پذیرش و پهلوگیری کشتی‌های ایرانی در بنادر روسیه، توجه دولت‌ ایران و روسیه به توسعه زیرساخت‌ها در کریدور شمال – جنوب ، ایجاد مسیر سبز گمرکی میان بنادر ایران، آذربایجان و روسیه و ایجاد شرکت یا کنسرسیوم مشترک در بخش ریلی از دیگر انتظاراتی بود که از طرف شرکت‌های ایرانی مطرح شد. هم‌چنین موضوع بازرسی نادرست از محموله‌های ترانزیتی که از گمرکات کشور آذربایجان عبور می‌کند نیز مطرح و از مقامات روسی خواسته شد برای حل این مشکل نیز همکاری کنند.

شبکه ریلی ایران باید توسعه پیدا کند

در ادامه این جلسه، ایگور لویتین، دستیار رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه به ارائه توضیحاتی درباره نیازمندی‌های این کشور در حوزه حمل‌ونقل پرداخت و گفت: کل صادرات روسیه بدون احتساب نفت و گاز در طی سال، حدود یک میلیارد و 200 میلیون تن است که البته حمل این کالاها پس از تحریم‌ها در سمت شمال‌غرب با مشکلاتی مواجه شده است.

او با بیان اینکه مسیرهای شرقی نیز به دلیل حمل کالا به چین در وضعیت اشباع قرار دارد، افزود: راه دیگری که می‌ماند دریای خزر و دریای سیاه است. از این رو، هدفگذاری برای حمل 20 میلیون تن کالا از ایران هدفگذاری کوچکی است و باید حجم کالاهای ترانزیتی از ایران به 100 میلیون تن برسد. اگر قرار باشد 100 میلیون تن کالا از مسیر ایران به کشورهایی نظیر هند ترانزیت شود، به وجود یک شبکه ریلی پیشرفته در ایران نیاز است.

لویتین با تاکید بر ضرورت توسعه شبکه ریلی ایران گفت: بر اساس آنچه نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد، فعلا ایران نمی‌تواند این حجم بار را حمل کند به دلیل اهمیت این موضوع بود که روسای جمهور دو کشور به توافق رسیدند که خط ریلی رشت- آستارا را با همکاری یکدیگر اجرا کنند.

دستیار رئیس جمهور فدراتیو روسیه با اشاره به مشکلاتی که در رابطه با آذربایجان مطرح شد، گفت: اگر قرار است در خط رشت-‌‌آستارا سرمایه‌گذاری صورت گیرد، شهر رشت نیازمند یک مرکز لجستیک بزرگ خواهد بود که واگن‌ها پس از رسیدن به رشت تخلیه شده و محموله‌ها از آنجا به وسیله کامیون‌ها به سوی مقصد حمل شوند.

او سپس به درخواست شرکت‌های ایرانی برای تامین کشتی رو رو اشاره کرد و گفت: اگر از طرف ایران پیشنهادی در این زمینه مطرح و ارائه شود، می‌توانیم آن را بررسی کنیم. در عین حال ما در حال طراحی کشتی‌های جدید هستیم و اگر شما پیشنهادی داشته باشید، می‌توانیم در زمینه ساخت کشتی‌های رو رو شرکت‌های مشترک نیز ایجاد کنیم.

لویتین همچنین برای تسهیل تجارت مواد غذایی پیشنهاد کرد که نمایندگان سازمان‌های دامپزشکی و نباتات روسیه در بنادر شمالی ایران مستقر شوند تا بررسی‌ها به سرعت انجام گرفته و در ترخیص کالاها تسریع صورت گیرد.  او ادامه داد: البته با این تسهیلات نیز در حال حاضر، از شاخه شرقی دریای خزر فقط 2 میلیون تن قابل حمل است که این ظرفیت را می‌توان تا 5 میلیون تن افزایش داد.در عین حال این مسیر از چهار کشور عبور می‌کند و همین مساله ممکن است حمل کالا را با کندی مواجه کند. اما به طور کلی فعلا روی حمل 25 میلیون تن کالا از مسیر ایران می‌توان حساب کرد که در صورت توسعه امکانات، این رقم تا 50 میلیون تن نیز قابل افزایش است. اما توسعه ظرفیت‌ها مستلزم رایزنی با دولت‌هاست.

لویتین در ادامه درباره لغو روادید نیز گفت که این درخواست را به وزیر خارجه روسیه ارائه می‌کند. این مقام دولتی روسیه سپس از الحاق قریب الوقوع کشورش به کنوانسیون تیر خبر داد و گفت که لایروبی بنادر نیز به وزارت حمل‌و نقل روسیه سپرده شده تا ظرف دو سال امکان عبور کشتی‌ها با ظرفیت 10 هزار تن را فراهم کند.

او همچنین خواستار ایجاد یک اپراتور مشترک برای مدیریت مسیرهای حمل و نقل شد و از ضرورت پوشش بیمه ای محموله‌ها سخن گفت. لویتین در ادامه به درخواست عبورکشتی‌های ایرانی از کانال ولگا اشاره کرد و گفت که به دلیل ممنوعیت ورود کشتی‌های خارجی به آب‌های داخلی، ورود کشتی‌های ایرانی به ولگا ممکن نیست اما با تاسیس شرکت‌های مشترک ایران- روسی این مساله حل خواهد شد. او با ارائه توضیحاتی درباره درخواست‌های دیگری که مطرح شد، پیشنهاد ایجاد یک شورای مشترک برای ارتباطات مستمر میان بخش خصوصی دو کشور را مطرح کرد.

در پایان این نشست، لوان جاگاریان، سفیر روسیه در ایران نیز با اشاره به جلسه مشترک روسای گمرک ایران و روسیه گفت که این ملاقات به توافق برای تبادل نمایندگان گمرک برای استقرار در کشورهای یکدیگر و متعاقب آن، تسهیل تشریفات گمرکی منجر شده است. بنابراین هر چه این توافقات زودتر اجرایی شود، مشکلات نیز سریع‌تر برطرف خواهد شد.