تهران مناسب افراد سالم هم نیست!
در حالی که در موقعیت‌ها و ایام ویژه از حق و حقوق گروه‌های کم توان جامعه و ضرورت تامین نیازهای آنها سخن به میان می‌آید، در عمل چنین خواسته‌هایی هرگز محقق نمی‌شود که یکی از این حقوق مناسب سازی معابر عمومی برای معلولان و جانبازان است.
در حالی که در موقعیت‌ها و ایام ویژه از حق و حقوق گروه‌های کم توان جامعه و ضرورت تامین نیازهای آنها سخن به میان می‌آید، در عمل چنین خواسته‌هایی هرگز محقق نمی‌شود که یکی از این حقوق مناسب سازی معابر عمومی برای معلولان و جانبازان است. آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات محمود میرلوحی، عضو شورای شهر تهران در گفت‌و‌گو با «آرمان» درباره کم و کیف مناسب سازی معابر شهری برای افراد کم توان جسمی – حرکتی است.
هم اکنون دسترس پذیری شهر تهران را برای معلولان، سالمندان و کودکان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در شهر تهران به دلیل توپوگرافی ویژه‌اش حتی برای افراد سالم هم طی کردن فراز و نشیب‌ها نفسگیر و دشوار است. در تهران اراضی مسطح فقط در جنوب شهر وجود دارد. از سوی دیگر می‌دانیم که بخش قابل توجهی از جامعه را افراد سالمند، کودکان، معلولان، جانبازان و... تشکیل داده‌اند. این افراد هم به فراخور شرایطشان باید بتوانند به گذران امور خود بپردازند. برای توسعه فعالیت افراد کم توان باید اقدامات دامنه‌دار به شکل مناسب لحاظ شود تا هر معلول جسمی و حرکتی بتواند همچون دیگر شهروندان به سهولت رفت و آمد کند. هم اکنون در شهر تهران برای مناسب سازی معابر اقدامات فراوان انجام شده است، اما اقدامات مناسب در این زمینه آنطور که باید انجام نشده است. اغلب ایستگاه‌های مترو برای سهولت در رفت و آمد افراد کم توان چندان مجهز نیست. برای مثال افراد معلول نمی‌توانند از پله برقی استفاده کنند و به این دلیل در اغلب ایستگاه‌های مترو ایجاد آسانسور اجباری است. از سوی دیگر باید امکان استفاده افراد معلول و سالمند از اتوبوس‌های شرکت واحد اتوبوسرانی وجود داشته باشد. با بررسی وضعیت ایمن‌سازی وسایل حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از امکانات شهری باید تاکید کرد که تاکنون ایمن سازی این اماکن چندان در اولویت مدیریت شهری نبوده است. بنابراین باید به شکل مستمر و همه جانبه بتوان اقدامات لازم را در این زمینه انجام داد تا افراد معلول، سالمند و کودکان به سهولت بتوانند از امکانات شهر بهره‌مند شوند. هم اکنون دسترسی پذیری افراد معلول و کم توان به امکانات شهری نسبت به گذشته افزایش یافته است. این در حالی است که در گذشته امکانات چندانی برای رفت و آمد معلولان در شهر تهران وجود نداشت.
هم اکنون شورای پنجم به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرده است. در این شرایط اعضای شورای شهر تهران چگونه مدیریت شهری را موظف به مناسب سازی معابر و خدمات شهری می‌کنند؟
ماه آینده بودجه 97 در صحن شورا مورد بررسی قرار می‌گیرد. از سوی دیگر قرار است در سال 97 برنامه سوم شهرداری تهران تدوین شود. بی‌شک کمیسیون سلامت و محیط‌زیست در شورا نسبت به مناسب سازی معابر دغدغه‌مند است. با توجه به افراد فعال و متخصص در کمیسیون سلامت شورای شهر تهران اقدامات مناسبی در این زمینه لحاظ می‌شود.
در شوراهای گذشته مجوزهای متعددی از سوی مدیریت شهری صادر شده است که با بررسی پیامدهای آن باید گفت اغلب آنها برای محیط‌زیست تبعات منفی فراوان به دنبال داشته است. آیا شورای جدید می‌تواند نسبت به منتفی کردن این مجوزها اقدامات اساسی انجام دهد؟
اعضای شورای پنجم نسبت به مسائل محیط‌زیست، مناظر شهری، آرامش و آسایش مردم حساسیت‌های فراوان دارند. حال باید در برنامه‌ها و عملکردهای اعضا بتوان اولویت‌های محیط‌زیستی را مورد بررسی قرار داد. در برنامه دوم شورای شهر160 تکلیف به شهرداری اعلام شده است. هر یک از این مسائل جزو دغدغه‌های محیط‌زیستی، شهری، مناظر شهری، آلودگی هوا، آلودگی صوتی و... است. شورای پنجم باید در اولین فرصت به ارزیابی مسائل انجام شده بپردازد، طبیعتا این شورا در پی رفع نواقص و تدوین اعتبارات است تا بتواند اقدامات را به سمت اولویت‌های شهر تهران سوق دهد. امید است اقدامات مناسب سازی در شهر تهران با روند تندتر انجام شود. برای مثال باید مساله متکدیان، آسیب‌های اجتماعی، مساله حاشیه نشین‌ها و... در اولویت اقدامات قرار گیرد تا بتوان آسیب‌های محلات شهر تهران را کاهش داد. در شهر تهران در طول دهه‌های مختلف برخی آسیب‌ها و معضلات در برخی محلات شکل گرفته و برای حل و فصل آنها نیازمند اراده قوی، برنامه‌های منسجم و جامع هستیم. امید است بتوان با کمک اعضای شورا، شهرداری تهران و سایر نهادها به حل آسیب‌های تهدید‌کننده تهران پرداخت. برای مثال اگر مساله کلانشهر تهران استانداردسازی معابر و رفت و آمد بود، می‌شد آن را با اقدامات ایمنی سازی حل کرد، اما هم اکنون مساله کارتن خواب‌ها، متکدیان در سر چهارراه‌ها و... نیازمند اقدامات کارشناسی شده است. مضاف بر این نجفی، شهردار تهران هم در سخنرانی‌هایش قول داده در شش ماه نخست مدیریتش مساله متکدیان شهر را سر و سامان دهد. باید بتوان چهره شهر را برای زندگی آرام و همراه با آسایش طراحی کرد. شورای شهر تهران نیز در پی اتخاذ تصمیمات موثر و کارآمد است تا بتواند به انتظارت مردم پاسخ دهد. امروزه دستیابی به خدمات و امکانات شهری مناسب یکی از درخواست‌های شهروندان از حوزه شهری و دست اندرکاران است.
آیا در مدیریت شهری دغدغه‌ای تحت عنوان مناسب‌سازی معابر و اماکن برای شهروندان درجه دو و معلولان در ارائه پایان کار به ساختمان‌های در حال ساخت‌و‌ساز وجود دارد؟
در طول دوران گذشته مقوله‌ای تحت عنوان مناسب سازی چندان جدی گرفته نشده است. برای مثال با بررسی اقدامات انجام شده در کشورهای پیشرفته باید گفت که اغلب معابر برای معلولان به شکل مناسب طراحی شده است. در این کشورها فرد معلول به همراه ویلچر از طریق رمپ مستقیم به داخل واگن‌های مترو هدایت می‌شود. همچنین در برخی از شهرهای دنیا حتی در اتوبوس‌ها برای دوچرخه افراد نیز جا طراحی شده است. در کشورهای پیشرفته شرایط مناسب برای تردد همگان ایجاد شده است. در این شرایط هم افراد معلول و کم توان از محدودیت برای تردد برخوردار نیستند، اما شهر تهران از لحاظ توپوگرافی از پستی و بلندی‌های فراوان برخوردار است. باید برای ایمن‌سازی شهر تهران با تدبیر و استمرار وارد عمل شد. برای مثال اگر برای استفاده افراد کم توان از مترو آسانسور طراحی شود، در مرحله بعد باید برای تردد این افراد با ویلچر از واگن‌های مترو هم تمهیدات مناسب اندیشیده شود. در این وضعیت برای استفاده معلولان و افراد کم توان نیازمند تصمیمات کارشناسی شده از سوی مسئولان امر هستیم. با بررسی شهر تهران باید گفت که مترو، اتوبوس، خط کشی‌های راهنمایی و رانندگی و... باید با اولویت مناسب سازی و با اصلاح ساختار مهندسی، مقررات، فرهنگسازی و اقدامات عمرانی انجام شود تا بتوان نسبت به تردد افراد معلول و کم توان اقدامات مناسب انجام داد.
