◄ افزایش قیمت بنزین راهکار کاهش حوادث جاده‌ای نیست!

وبلاگ محمد سیدی مَرغکی- معاون حمل‌و‌نقل وزارت راه و شهرسازی گفته است برای کاهش حوادث جاده‌ای قیمت سوخت باید افزایش پیدا کند چرا که افزایش قیمت بنزین در سال های 84 تا 92 باعث کاهش تصادفات منجر به فوت از 27000 نفر به 17000 نفر در سال شده است. در همین راستا نقشه راه ایمنی راه‌های کشور به تصویب مقامات رسیده است که یکی از بندهای آن واقعی سازی قیمت (بخوانید افزایش قیمت) سوخت در راستای کاهش حوادث جاده‌ای است. در مقاله پیش رو نگاهی به این رویکرد داشته ایم.

1- در نگاه اول شاید مقداری این مسئله صحیح باشد که افزایش قیمت انرژی باعث کاهش حوادث جاده‌ای شده است اما نقش آن را به عنوان یک راه حل قطعی علمی نمی‌توان قبول کرد؛ چرا که مثل این می ماند هزینه های دادرسی را اینقدر افزایش بدهیم که مردم نتوانند فعالیت قضایی انجام دهند و بعد ادعا کنیم تعداد پرونده های قضایی کاهش یافته است.

2- این که قیمت حامل‌های انرژی در ایران نسبت به سایر  کشورها پایین است قابل انکار نیست اما ذکر نکاتی ضروری است. در کشورهایی که قیمت سوخت واقعی می باشد در کنار آن حمل‌و‌نقل عمومی شهری و بین شهری پایدار و ارزانی نیز وجود دارد. همچنین تعرفه واردات خودرو به اندازه‌ای نیست که بابت یک خودروی 100 هزار دلاری ایمن بیش از 2 میلیارد تومان پول پرداخت شود.

3-یکی از راه حل های اساسی برای کاهش حوادث جاده‌ای منجر به فوت خروج بی درنگ خودروهای ناایمن تولید داخل از رده تولید است. طبق آمار موجود بیشترین حوادث منجر به فوت در 20 سال گذشته با 2 خودروی پراید و  پژو بوده است. این که چرا تا به امروز این اتفاق نیفتاده است خود محل سوال است. همچنین جلوگیری از ورود و تولید خودروهای بی کیفیت و بی اصالت چینی و در آخر کاهش شدید تعرفه خودروهای ایمن, پاک و ارزان قیمت ژاپنی, آلمانی, سوئدی و کره ای تکمیل کننده راه حل اخیر هستند.

4- توسعه زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل در تمام وجوه به ویژه حمل‌و‌نقل ریلی اساسی‌ترین راه حل کاهش قابل توجه حوادث جاده‌ای خواهد بود. در 90 سال گذشته که از شروع احداث راه آهن در کشور می‌گذرد تنها 13000 کیلومتر ریل احداث شده است که به نسبت مساحت کشور و پراکندگی استان‌ها بسیار ناچیز است.  همچنین در خود زیرساخت‌های جاده‌ای افزایش ظرفیت شبکه از طریق ساخت آزادراه ها و بزرگراه‌ها و ایمن‌سازی شبکه موجود از طریق ارزیابی نقاط حادثه خیز و اصلاح آن در راس تمام اقدامات موثر در مساله مطروحه است.

نتیجه گیری- در هیچ کتاب, استاندارد یا مقاله علمی مهندسی حمل‌و‌نقل از افزایش قیمت انرژی به عنوان راه حل اساسی کاهش حوادث جاده‌ای یاد نشده است. بهتر است به جای راهکارهایی که نارضایتی های اجتماعی نیز به دنبال دارد راه حل‌های اساسی مثل سرمایه گذاری در توسعه زیرساخت های حمل‌و‌نقل, کنترل تولید و واردات و خودروهای داخلی و چینی, کاهش تعرفه خودروهای استاندارد خارجی, افزایش فرهنگ عمومی رانندگی و استفاده از حمل‌و‌نقل عمومی مورد توجه قرار بگیرد.