◄ مخاطرات نادیده گرفتن محور مکمل آزادراه تهران-شمال

محمد اسماعیل علیخانی*: بیش از 20 سال پیش حوزه نفوذ راه‌های منتهی به سواحل دریای مازندران از جمله محور تهران- چالوس تهیه و ضمن آن مشخص شد که چالوس مقصد نهایی بیش از  95 درصد مسافران این محور نیست بلکه بیش از نیمی از تقاضا متوجه شرق و بخش کمتری رهسپار غرب و در فاصله رامسر  تا بابلسر توزیع می‌شود.

از همین‌رو محور رامسر- بابلسر به طول حدود ۲۰۰ کیلومتر، قطعه مکمل و یا پیش نیاز احداث این محور تلقی می‌شود. در این زمینه گزارش ابتدایی تهیه و برای احداث این راه ساحلی چندین گزینه از جمله تغذیه ساحلی یا روش Beach Nourishment مطرح شد که ابتدا در اواخر دهه ۶۰ مورد توجه جناب آقای مهندس سعیدی‌کیا و سپس جناب آقای مهندس ترکان وزرای وقت راه‌ قرار گرفت و منتهی به استعلام محدود از شرکت‌های معتبر خارجی مانند ژان دو نول، بوسکالیس و… وسیله معاونت فنی و راهسازی وقت جناب آقای مهندس حلوایی شد. نتیجه حاکی از توجیه قیمت و اجرایی بودن کار در قسمت‌هایی از مسیر بود که بعدها باتغییر مدیریت‌ها پیگیری موثر نشد.

از آن موقع تاکنون گزارش‌ها و پاورپوینت‌های متعدد در این زمینه تهیه و در آنها اطلاعاتی در خصوص دریای مازندران، راه‌های منتهی به آن، راه موجود کناره و گزینههای مختلف تهیه و اجرای آزادراه  و راه‌آهن ساحلی مشتمل بر:

۱- در دامنه کوه ولی درون تونل و یا روی پل (بدون تخریب جنگل)

۲-بین جاده موجود و دامنه کوه

۳- دو طبقه کردن محور موجود

۴- در ساحل و بر روی اراضی استحصالی از دریا یا روی پل ساحلی

با امکان استفاده از فضای زیر پل‌ها برای مقاصد تجاری و کسب وکار با یکدیگر مقایسه شد و این گزارش چندین بار تجدید نظر و به روز شد که آخرین آن مربوط به دو ماه قبل یعنی ابتدای سال ۹۷ بوده است. در این مدت ابتدا و در شروع از نقطه نظرات مشاور دریا بندر و در ادامه بارها از نظرات مشارکت فارور/ ژان دونول و یا مشاور فارور و در تهیه شرح خدمات مطالعات از همکاری مهندس مشاور هالکرو استفاده شده است.

غرض از ارائه این مقدمه طولانی آنست که بدون احداث این محور مکمل ساحلی پروژه آزادراه تهران-چالوس با مشکلات و مخاطرات قابل پیش‌بینی زیر مواجه است:

الف- در صورت احداث کامل۱۲۱ کیلومتر آزاد راه تهران - چالوس، در ایام تعطیل و فراغت با هجوم مسافر به شمال و عدم امکان توزیع مسافر با سرعت و ظرفیت لازم، در مدت چند ساعت آزادراه با راهبندان مواجه و امکان بروز مشکل در تهویه تونل‌ها به‌خصوص تالون و البرز موجود است، که از هم اکنون باید به فکر راه‌های فرار از این تونل‌ها به خارج بود.

ب- در شرایط بهره‌برداری منطقه‌ای این مشکل تشدید می‌شود و ظرفیت محور را گلوگاه بین سیاه ‌یشه تا نرسیده به مرزن آباد به شدت تقلیل می‌دهد که البته در این شرایط علاوه بر راه‌های فرار کنترل تعداد وسایط نقلیه در نقاط لازم هر منطقه ضروری است.

نتیجه آنکه‌ این طرح مشتمل بر پروژه‌های متعدد باید به‌طور کامل و همزمان تهیه و اجرا شود در غیر این صورت علیرغم تطویل دور از انتظار، این کار پرهزینه با مشکلات و مسایل غیر منتظره دیگری نیز مواجه خواهدشد، که تفصیل آن به وقت مناسب دیگر موکول می شود.

* کارشناس حمل‌ونقل