هند، پیشگام در برقی سازی راه‌ آهن طی ده سال گذشته

به گزارش تین نیوز به نقل از پایگاه خبری ریل نیوز،  برقی سازی ناوگان ریلی به یکی از اهداف مهم کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. تمرکز شرکت های بزرگ تولید ناوگان ریلی جهان بر موضوع برقی سازی تا جایی بوده که راه آهن چین، اوایل بهمن ماه از آغاز آزمایش نخستین لکوموتیو باری خود خبر داد. با این حساب، در آینده ای نه چندان دور باید منتظر باز شدن پای ناوگان برقی به بخش حمل بار ریلی باشیم.

در این میان، دو اقتصاد بزرگ و در حال توسعه آسیا یعنی هند و چین، سرعت بسیار چشمگیری در به روز رسانی حمل و نقل ریلی خود به نسبت سایر کشورهای جهان تجربه کرده اند. مواردی چون راه اندازی ایستگاه های ریلی مدرن، قطارهای سریع السیر بین المللی و همچنین، برقی سازی ناوگان، موضوعاتی هستند که در کانون توجه سیاستگذاران بخش حمل و نقل ریلی هند و چین قرار دارند. اهمیت این به روز رسانی در جایی مشخص می شود که هر دو کشور، علاوه بر برخورداری از بالاترین جمیعت جهان در مقیاس کشوری، دو چشمه اصلی بار صادراتی آسیا نیز محسوب می شوند.

در تازه ترین گزارش های منتشر شده از سوی نهادهای مختلف بین المللی مانند بانک جهانی و اسکاپ، تصریح شده که هند، در قیاس با هر کشور دیگری (اعم از کشورهای توسعه یافته) بیشترین سرعت پیشرفت در برقی سازی خطوط را به خود تخصیص داده است. بدین معنا که هندی ها در سرعت روند برقی سازی خطوط ریلی، گوی سبقت را از رقیب دیرینه خود یعنی چین ربوده و حتی در این زمینه از اروپا و آمریکا نیز جلو افتاده اند. در ادامه، نگاهی به تاریخچه برقی سازی شبکه ریلی و چگونگی به دست آمدن این میزان پیشرفت در سرعت فرآیند برقی سازی خطوط ریلی هند خواهیم داشت.

روند ورود هند به برقی سازی ناوگان ریلی

در آغاز، جالب است بدانیم که نخستین خط ریلی برقی هند به طول ۱۶ کیلومتر در سال ۱۹۲۵ در حومه شهر بمبئی راه اندازی شد. در سال های پیش از استقلال هند، یعنی از سال ۱۹۴۷ تاکنون، تمرکز دولت های مختلف این کشور در بخش حمل و نقل عمومی، بر روی برقی سازی شبکه ریلی به ویژه در بخش قطارهای مسافری بوده است. در حقیقت، برقی سازی خطوط ریلی، در تمامی سندهای چشم انداز پنج ساله راه آهن هند از زمان استقلال تاکنون به چشم می خورد.

اما در سال ۲۰۱۵، اتفاقی مهم رخ داد. وزارت راه آهن هند در این سال، اقدام به تاسیس دپارتمان مدریتی محیط زیست نمود تا میزان حرکت به سمت حمل و نقل ریلی سبز را بیش از پیش تسریع نماید. در همان سال، راه آهن هند ماده قانونی را به تصویب رساند که بر اساس آن، تمامی شبکه ریلی این کشور می بایست به سمت برقی سازی حرکت نمایند. در حال حاضر و با گذشت کمتر از ۹ سال از زمان تصویب این ماده قانونی، بیش از ۴۵ درصد لکوموتیوهای فعال در راه آهن هند، برقی شده اند که رکورد قابل توجهی محسوب می شود.

سرعت ۹ برابری برقی سازی شکبه ریلی هند طی ده سال!

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می فرمایید، سرعت برقی سازی ناوگان ریلی در هند، از سال ۲۰۱۹ ، نسبت به یک دهه قبل بیش از ۹ برابر افزایش یافته است.

از سال ۲۰۱۴، بیش از ۴۰ هزار کیلومتر از خطوط ریلی هند برقی سازی شده  این در حالیست که پیش از آن، کل خطوط ریلی برقی هند به ۲۱۸۰۱ کیلومتر میرسید. با این حساب، در بازه سال های ۲۰۱۹ تا ژانویه ۲۰۲۴، نرخ برقی سازی خطوط ریلی در هند حدود ۹۴ درصد افزایش داشته است.

از سوی دیگر، «نارندرا مودی» نخست وزیر هند به تازگی طی سخنانی مدعی شده که طی ماه های آینده، تمامی شبکه ریلی هند برقی سازی خواهد شد.

سرمایه گذاری سنگین دولت هند در برقی سازی خطوط ریلی

اما در خصوص چگونگی دستیابی راه آهن هند به چنین موفقیت چشمگیری، باید گفت که بر اساس سندهای چشم اندازه مورد اشاره در بالا، دولت هند از سال ۲۰۱۴ به این سو، بیش از ۵.۵ میلیارد دلار برای توسعه خطوط برقی این کشور هزینه کرده است. در همین راستا، بخش مهمی از لکوموتیوهای فرسوده دیزلی فعال در راه آهن هند از رده خارج شده و به جای آنها، ۱۰۲۳۸ لکوموتیو برقی و ۴۵۴۳ لکوموتیو دیزلی مدرن وارد شبکه ریلی این کشور شده اند.

«شریف قمر» معاون مدیرکل «موسسه انرژی منابع» هند در این خصوص معتقد است: «نرخ برقی سازی خطوط ریلی هند طی ۱۵ سال اخیر به بالاترین میزان رشد خود رسیده و بین سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰، حدود ۲۰ هزار کیلومتر از خطوط ریلی این کشور برقی سازی شده اند. با اینحال، بین سال های ۲۰۲۰ تا نوامبر ۲۰۲۳، حدود بیست هزار کیلومتر خط ریلی دیگر هند برقی سازی شده اند. این نرخ سرعت برقی سازی برای راه آهن هند، واقعا بی نظیر و چشمگیر بوده است».

فاصله ۶ درصدی راه آهن هند تا برقی سازی کامل شبکه ریلی

همانطور که گفته شد، تاکنون بیش از ۹۴ درصد خطوط ریلی راه آهن هند برقی سازی شده و به گفته نخست وزیر این کشور، طی ماه های آتی، قرار است برقی سازی تمامی خطوط انجام شود. کمیته امور اقتصادی دولت هند نیز به تازگی گزارشی منتشر کرده که بر اساس آن، در صورت برقی سازی کامل شبکه ریلی این کشور، بیش از ۲.۸ میلیون لیتر گازوئیل کمتر مصرف خواهد شد. با توجه به نوسان قیمت نفت خام و فرآورده های نفتی طی ماه های اخیر، به نظر می رسد دولت هند تلاش مضاعفی برای برقی سازی کامل خطوط ریلی خود به کار بسته است.

به گفته قمر شریف، دهلی نو تنها بین آوریل تا دسامبر سال ۲۰۲۳، بیش از ۱۰۰ میلیون دلار برای برقی سازی شبکه ریلی این کشور هزینه کرده تا علاوه بر کمک به محیط زیست و عمل به وظایف خود در چارچوب سیاست جهانی کربن زدایی، فاصله حداکثری خود با بازار نفت در بخش حمل و نقل عمومی را حفظ نماید.

برآورد سرعت برقی سازی راه آهن هند در مقیاس جهانی

برای درک بهتر حرکت عظیم هندی ها به سمت برقی سازی خطوط ریلی در سطح جهانی، بهتر است نگاهی به نرخ سرعت برقی سازی در راه آهن های پیشرفته جهان بیندازیم.

به عنوان مثال، راه آهن آلمان در سند چشم انداز ده ساله خود اعلام کرده که قرار است تا پایان سال ۲۰۴۰، حدود ۷۵ درصد از خطوط ریلی این کشور را برقی سازی نماید. با این حساب، آلمانی ها در زمینه برقی سازی خطوط ریلی، حدود ۱۰ سال از راه آهن هند عقب خواهند ماند!

دارنده بزرگترین شبکه ریلی جهان یعنی ایالات متحده نیز قرار است تا پایان سال ۲۰۴۵، به برقی سازی کامل دست یابد. این در حالیست که در حال حاضر، تنها یک درصد از خطوط ریلی آمریکا برقی سازه شده اند!

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می فرمایید، راه آهن هند با نرخ ۹۴ درصدی برقی سازی خود، پس از سوئیس در رتبه دوم جهان ایستاده و این در حالیست که تنها ۵۶ درصد خطوط ریلی اتحادیه اروپا برقی سازی شده اند!

در بریتانیا به عنوان یکی از رهبران قدیمی صنعت ریلی جهان نیز شاهد حضور ۳۸ درصدی خطوط ریلی برقی هستیم. راه آهن بریتانیا علیرغم قدمت قابل توجه خود، در سال ۲۰۲۲ تنها موفق به ساخت ۲.۲ کیلومتر خط ریلی برقی شده که نشانگر میزان ضعف در استراتژی برقی سازی این کشور در قیاس با هند است.