◄ علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد
سه چهارم پیش‌بینی مدیریت بحران قبل از وقوع بحران انجام می‌گیرد و تنها یک چهارم پیش‌بینی بحران می‌بایست بعد از وقوع بحران انجام شود.
وقتی پای بحران به میان می‌آید اولین دغدغه، مدیریت بحران است؛ دغدغه‌ای که با بروز هر بحران اعم از طبیعی و غیرطبیعی همه‌گیر شده و مردم و مسئولان را به چاره‌جویی وا می‌دارد اما آیا چاره‌جویی پیش از وقوع بحران اندیشیده شده است؟
براساس علم کاربردی مدیریت بحران با مشاهده سیستماتیک بحران‌ها و تجزیه و تحلیل آنها ابزاری باید یافت که توسط آن بتوان از بروز بحران‌ها جلوگیری کرده و یا در صورت بروز آنها در خصوص کاهش اثرات و بهبود اوضاع آن اقدام کرد.موضوع مهم در این میان پیش‌بینی این ابزار پیش از وقوع بحران است چرا که پس از وقوع بحران دیگر کار از کار گذشته و نوشدارو پس از مرگ سهراب است.
به گفته دکتر مجید کلانتری، مدرس دانشگاه سه چهارم پیش‌بینی مدیریت بحران قبل از وقوع بحران انجام می‌گیرد و تنها یک چهارم پیش‌بینی بحران می‌بایست بعد از وقوع بحران انجام شود.
این کارشناس مدیریت می‌افزاید: در ابتدا باید تعریفی از مدیریت بحران ارائه کرد و اینکه مدیریت بحران چیست؟ مدیریت بحران،مدیریت بحرانِ اتفاق افتاده و به تعبیری مدیریت منفعل نیست بلکه مدیریت پیش فعال است.
وی در ادامه سه گام را درتعریف مدیریت بحران تشریح کرد. «مدیریت بحران یعنی پیش‌بینی اینکه اولا یک بحران آیا ممکن است اتفاق بیفتد یا نه و با چه درصد احتمالی؟ دوم اگر واقع شود به کجاها آسیب می هرکدام چقدر؟
سوم اگر قرار است بحران بیاید و عارضه‌ای را ایجاد نکند با ما چه کار کنیم که عارضه‌ای اتفاق نیفتد. و نکته مهم دیگر این است که اگر عارضه اتفاق افتاد چگونه با آن برخورد کنیم؟
وی بر علاج واقعه قبل از وقوع تاکید دارد و می‌گوید: مدیریت بحران سه چهارم آن قبل از وقوع بحران است یک چهارم بعد از وقوع بحران است.
«اگر سه چهارم قبل بحران را پیش‌بینی نکرده باشیم با یک چهارم پیش بینی‌های بعد از بحران به واقع اگر تمام جهان هم به کمکمان بیایند از شدت عوارض نمی‌توانیم بکاهیم چون بحران صدمه را زده و ما فقط می‌خواهیم آن را تعمیر کنیم؛ تعمیری که هیچ گاه به شکل اول نخواهد شد.»
امروزه در جهان نقش رسانه‌ها به‌عنوان شاخصی کلیدی در مباحثی ازجمله مدیریت بحران سوانح طبیعی به خوبی شناخته شده است، به‌طوری که بدون درنظرگرفتن تاثیر رسانه، رویکرد مدیریتی در این زمینه با چالش‌هایی اساسی روبه‌رو خواهد شد.
دکتر مجید کلانتری دو مسئولیت مهم برای رسانه‌ها در مدیریت بحران قایل است و می‌گوید مسئولیت رسانه‌ها به دو بخش در شرایط پیش از وقوع و پس از وقوع بحران تقسیم‌پذیر است.
رسانه‌ها در وهله اول و پیش از وقوع بحران وظیفه دارند همواره جامعه را گوش به زنگ نگه دارند و هشدارهای لازم را به مسئولان و مدیران بحران بدهند. برای اینکه مدیران بحران با هشدار رسانه‌ها احساس ترس کرده و برای پیش‌بینی یک چهارم بحران دست به اقدام بزنند و برای بحران احتمالی هزینه و سرمایه‌گذاری کنند.
بعد از وقوع بحران رسانه وظیفه ثانویه را عهده‌دار است؛ اولین وظیفه رسانه در این شرایط آرامش‌بخشی است نه اینکه بحرانی را بحرانی‌تر کنند.
مطبوعاتی که بحران را بحرانی‌تر می‌کنند به معنای واقعی کلمه «خائن» هستند. در این شرایط یا اینکه می‌خواهند مچ‌گیری کنند یا اینکه معاند بوده و برای دشمن خدمت می‌کنند نه ملت خود.
رسانه رسالت مهمی پس از وقوع بحران در پیش دارد و این رسالت مهم ارائه راهکار و راه‌حل به مدیران بحران است.
دکتر کلانتری با تصریح این نکته مهم تاکید دارد که رسانه شلاق وار باید به جان مدیران بحران بیفتد اما شلاق بودن صرف در این شرایط به طور قطع اثربخشی نخواهد داشت. رسانه می‌بایست باید مشاور مدیران بحران در حین بحران باشد.
به گفته این کارشناس مشاوران مطبوعات می‌بایست در این شرایط با ارائه راهکارهای سازنده یاریگر و مشاور مدیران بحران باشند.
