بی‌تو جهی آیین‌ نامه واردات خودرو به الزامات محیط زیستی

سهم ۶۵ درصدی خودروها در آلودگی هوای پایتخت

 همزمان با ابلاغ آیین نامه واردات خودرو، گمانه زنی درباره اینکه چه خودروهایی وارد کشور می شود افزایش یافته است. اما از آنجایی که این آیین نامه، مهمترین شرط ورود خودرو به کشور را «شرطِ قیمتی» دانسته، بی توجهی به موضوع الزامات محیط زیستی واردات این حوزه نگرانی های فراوانی را به همراه داشته است.

از ابتدای سال تا هفته نخست شهریورماه، پایتخت نشینان تنها دو روز هوای پاک تنفس کرده اند. با اینحال، اتفاق مثبتی برای زدودن رنگ خاکستری از آسمان تهران انجام نمی گیرد. در این بین هم، برخی آمار و ارقام منتشر شده، سهم خودروها در آلودگی هوا را حدود ۶۵ درصد ابلانشان می دهند. کامیون ها، اتوبوس ها و سواری ها نقش اول را در آلودگی هوا دارند. اظهارات مقامات هم نگران کننده است؛ از ۲۲۰۰ اتوبوس فعال ولی فرسوده تا ۶۵۰۷ دستگاه ون فرسوده!

این در حالیست که بخش حمل ونقل عمومی بسیاری از کشورها به سمت سبز شدن حرکت کرده اند، برای نمونه می توان به شهر اسفنجی برلین اشاره کرد که محدوده فرودگاهی «تگل» را به مکانی «بدون خودرو» تبدیل کرده است.

الزامات زیست محیطی آئین نامه

اما، آئین نامه واردات خودرو که به تازگی با تمام مشکلات و موانع بی شمار ابلاغ شده است، چقدر دارای الزامات زیست محیطی است؟

آئین نامه خودرو دارای ۹ بند است. بند پنجم آن نشان می دهد که واردات خودروی دو نیرویی (هیبریدی) یا تمام برقی به کشور با محوریت مناطق آزاد انجام می گیرد.

اما، خودروی برقی چه سهمی در کاهش آلودگی هوا دارد؟ کارشناسان این سهم را بسیار پررنگ می دانند. در همین زمینه، ایرنا طی گزارشی اعلام کرده که «یک خودروی برقی هر سال می تواند به طور میانگین از انتشار ۱.۵ میلیون گرم دی اکسید کربن جلوگیری کند که این مقدار برابر با چهار بار پرواز رفت و برگشت از لندن به بارسلون است.» نقش این خودروها در آلودگی صوتی را نیز نباید نادیده گرفت. با اینحال، در حالی که کشورها هر روز زیرساخت های مورد نیاز برای ساخت این خودروها را فراهم می کنند، در ایران هنوز هم تب خودروهای بنزینی بالاست و این آیین نامه نیز تاییدکننده همین موضوع است.

بیاییم نگاهی به بندهای دیگر این آئین نامه بیاندازیم. قرار است سقف واردات خودرو خارجی ۲۰ هزار یورو و اولویت با خودروهای زیر ۱۰ هزار یورو باشد. در همین ارتباط، برخی برندهای احتمالی زیر ۲۰ هزار دلار کیا، نیسان و میتسوبیشی هستند. پیشتر، امید قالیباف- سخنگوی وزارت صمت- هم گفته بود با خودروساز هایی همچون تویوتا و شرکت های خودروساز آلمانی، چینی و هندی برای واردات خودرو مذاکراتی صورت گرفته است. سوال اینجاست این خودروسازی ها چقدر با محیط زیست سر سازگاری دارند؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت؛ گزارش ها نشان می دهند اروپایی ها پایان خودروهای دیزلی و بنزینی را تا سال ۲۰۳۰ دنبال می کنند. هندی ها قرار است ۳۰ درصد از فروش خود را تا سال ۲۰۳۰ به خودروهای برقی اختصاص دهند. ۲۵ درصد از فروش چینی ها تا سال ۲۰۲۵، مربوط به خودروهایی با سوخت تجدیدشدنی خواهد بود. ژاپن هم خودروهایی را روانه بازار کرده است که دوستدار محیط زیست هستند.

با اینحال، نگرانی هایی به جهت ورود خودروهای بی کیفیت به کشور ابراز شده است. برای مثال، رئیس پلیس راهور از واردات خودروهای بی کیفیت هندی انتقاد کرده است. مرتضی مصطفوی، کارشناس صنعت خودرو، هم در زمینه احتمال ورود خودرو از روسیه گفته است: «شرکت های روسی مازاد نیرو دارند و خودروهایشان کیفیت چندانی ندارند.» در حالی این نگرانی ها مطرح می شوند که رئیس سازمان ملی استاندارد برای بار چندم بر ورود خودروهای دارای استاندارهای چندگانه تاکید کرده است.

با تمام این نگرانی ها، باید دید با وجود موانع بی شمار بر سر واردات، در نهایت پای چه خودروهایی و با چه کیفیتی به کشور باز خواهد شد.