امیدواری به رونق گردشگری دریایی در خزر

به گزارش مارین تایمز، مصطفی ملکی، کارشناس سازمان بنادر و دریانوردی، گردشگری در یک منطقه باعث می‌شود کسب‌وکارهای جدید در کشورها ایجاد و تجارت به‌ویژه تجارت بین‌المللی رونق بگیرد. جمهوری‌های تازه استقلال‌یافته و بسیاری از کشورهای مستقل مشترک‌المنافع، از سال 1991 پس از استقلال خود از شوروی سابق فعالیت خود را درزمینهٔ گردشگری شروع کردند، گردشگری دریایی در این منطقه هدف این یادداشت است. بخش گردشگری اقتصاد منطقه را توسعه و باعث ایجاد یکپارچگی می‌شود، مشاغل و صنایع جدید را به وجود می‌آورد، همچنین از مزیت‌های مهم گردشگری این است که سنت‌ها را ترویج و از طرف دیگر در فرهنگ‌ها و آداب‌ورسوم ملت‌ها تأثیر می‌گذارد و باعث تبادل فرهنگی بین آنان می‌شود، یکی از عوامل مهم گردشگری تقویت روابط صلح‌آمیز و دوستانه بین کشورها است. در اقتصاد کلان، توسعه صنعت گردشگری یکی از مزیت‌های رقابتی بین کشورها به‌حساب می‌آید و گردشگری به‌عنوان یکی از پدیده‌های اقتصادی و اجتماعی طی دهه‌های گذشته، رشد و توسعه گسترده‌ای را تجربه کرده و یکی از بخش‌هایی است که سریع‌ترین رشد اقتصادی را در جهان موجب می‌شود. ساختار و چگونگی نوع گردشگری است، ساختار ونوع گردشگری روزبه‌روز پیشرفته‌تر و توسعه‌یافته‌تر شده و هدف‌های تازه‌ای را دنبال می‌کند. پویایی در گردشگری حرکت دهنده اساسی در پیشرفته‌های اجتماعی و اقتصادی است.

حجم کسب‌وکار در گردشگری تقریباً با حجم صادرات نفت، محصولات غذایی و یا خودرویی برابری می‌کند و به یکی از مهم‌ترین نقش‌آفرینان در تجارت بین‌المللی تبدیل‌شده است، گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه است. گسترش گردشگری در جهان باعث توسعه کشورها درزمینه صنعتی و منافع اقتصادی و اشتغال در بسیاری از بخش‌ها حتی در ساخت‌وساز، کشاورزی و ارتباطات نقش‌آفرین است.

گردشگری در جهان

فرانسه کشور پربازدید جهان در سال 2015 بوده است، پس از فرانسه، آمریکا و اسپانیا در رده‌های بعدی هستند. گردشگری فرانسه نسبت به سال قبل رشد 3 درصدی را تجربه کرد و میانگین رشد سالیانه آن 1.65 درصد بوده است، مشتریان ویژه این کشور اروپایی‌ها بودند و آسیایی‌ها به‌ویژه چینی‌ها نیز، سهم بزرگی در گردشگری فرانسه داشتند. آلمانی‌ها با ارسال ۱۳ میلیون گردشگر در صدر مشتریان فرانسه قرار گرفتند، پس‌ازآن مسافرین انگلیسی‌، بلژیکی‌، لوکزامبورگی، ایتالیایی و اسپانیاها بودند. بر اساس آمارهای موجود در سال ۲۰۱۳، به ترتیب تایلند، روسیه، انگلیس و ترکیه بیشترین رشد در صنعت گردشگری را داشته‌اند عواید حاصل از گردشگری در فرانسه که در سال 1996 به میزان 22 میلیارد و 49 میلیون دلار و در سال 2004 به میزان 36 میلیارد و 29 میلیون دلار بوده است این رقم در سال 2015 با تعداد 84 میلیون و 500 هزار نفر به رقم 46 میلیارد و 835 میلیون دلار افزایش یافت که میانگین نرخ سالیانه آن 4.81 درصد است.

بر اساس گزارش سالانه(UNWTO) ، باوجود بسیاری از چالش‌ها و تنش‌های بین‌المللی، سال 2016 یکی از سال‌های پررونق در گردشگری بین‌المللی بوده است. گردشگری در سطح بین‌المللی برای هفتمین سال متوالی رشد کرده و توانسته است در سال ۲۰۱۶ بیش از یک میلیارد و ۲۳۵ میلیون سفر بین‌المللی در سطح جهان را صاحب شود؛ رشد گردشگری در جهان طی سال ۲۰۱۶ به میزان ۳.۹ درصد افزایش یافت. این میزان به معنی افزایش ۴۶میلیون سفر خارجی به کشور ها در مقایسه با سال ۲۰۱۵ است. به دنبال رشد متوالی گردشگری از دهه 1960، بیشترین رشد در آفریقا، منطقه آسیا و اقیانوس آرام ثبت‌شده است. در سال 2015، فرانسه (84.5 میلیون نفر)، ایالات‌متحده آمریکا (77.5 میلیون نفر)، اسپانیا (68.5 میلیون نفر)، چین (56.6 میلیون نفر) و ایتالیا (50.7 میلیون نفر) گردشگر ورودی به داخل کشور داشته‌اند. در همان سال، جمهوری خلق چین (116.9 میلیون نفر)، هنگ کنک (89.0 میلیون نفر)، آلمان (83.7 میلیون نفر)، آمریکا (73.5 میلیون نفر) و انگلستان (65.7 میلیون نفر) گردشگر خروجی از کشور داشته‌اند.

این رشد بیش از همه شامل منطقه آسیا پاسیفیک می‌شود که با رشد ۸ درصدی روبه‌رو شده و بیش از ۲۴ میلیون مسافر جدید را پذیرا بوده است. به این منطقه در سال 2016 بیش از ۳۰۳ میلیون گردشگر به عبارتی یک‌چهارم گردشگران جهان واردشده‌اند. منطقه اقیانوسیه نیز با افزایش ۱۰ درصد، جنوب آسیا با ۹ درصد و شمال شرقی و جنوب شرقی آسیا با 8 درصد رشد در مکان‌های بعدی قرار گرفتند.

از سال‌های 2008 تا 2016، بیش از 300 میلیون نفر به تعداد گردشگران در سراسر جهان افزوده‌شده است و تعداد گردشگران ورودی از رقم 525 میلیون نفر در سال 1996 به 1 میلیارد و 235 میلیون نفر در سال 2016 افزایش‌یافته است. صنعت گردشگری یکی از بزرگ‌ترین صنایع جهان است که در اقتصاد جهانی (مستقیم و غیرمستقیم) تأثیر دارد، سهم این تأثیر در سال 2016 بیش از 7.6 (هفت و شش‌دهم) تریلیون دلار است. تأثیر مستقیم اقتصادی این صنعت، در مسکن، حمل‌ونقل، سرگرمی و جاذبه‌های گردشگری در سال 2016 حدود 2.3 (دو و سه‌دهم) تریلیون دلار بوده است. بعضی از کشورها مانند فرانسه و ایالات‌متحده، به‌طور منظم اهداف گردشگری را دنبال می‌کنند و برای این کشورها گردشگری یکی از اهداف بسیار مهم اقتصادی است و به‌شدت آن را دنبال و برای توسعه آن برنامه‌ریزی می‌کنند. اخیراً کشورهایی پا به عرصه گردشگری گذاشته‌اند و در حال ظهور هستند که قبلاً فعالیت چشمگیری نداشتند و کمتر شناخته‌شده بودند این کشورها به دنبال استفاده از مزایای اقتصادی این صنعت هستند. در سال ۲۰۱۶ تعداد گردشگران نسبت به سال 2015، به میزان۳.۹ درصد به عبارتی ۴۶ میلیون سفر خارج از کشور در مقایسه با سال ۲۰۱۵ افزایش یافت؛ که در این میان سهم بازار آسیا از همه بیشتر بوده است.

همان‌طور که در آمار گردشگری جهانی اشاره‌شده است، هزینه‌های گردشگری در سال 2016 در بازارهای عمده نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای گردشگری بین‌المللی در سراسر جهان است. چین با افزایش 12 درصدی هزینه‌های خود در اعزام گردشگران به سایر کشورها با تعداد 116 میلیون و 200 هزار نفر گردشگر رتبه اول را به خود اختصاص داد و ایالات‌متحده، آلمان، انگلیس و فرانسه در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

از کل تعداد گردشگران ورودی در سال 2016 آسیا و اقیانوس آرام با رقمی معادل 303 میلیون نفر با سهمی به میزان 25 درصد و با 8 درصد رشد مثبت. آفریقا پس از رکود  2 ساله با رقمی معادل 58 میلیون نفر و با سهمی به میزان 5 در صد و با 8 درصد رشد مثبت، آمریکا با رقمی معادل 201 میلیون نفر و با سهمی به میزان 16 در صد و با 4 درصد رشد مثبت، اروپا با رقمی معادل 620 میلیون نفر و با سهمی به میزان 50 درصد و با 2 درصد رشد مثبت و خاورمیانه با رقمی معادل 54 میلیون نفر و با سهمی به میزان 4 درصد و با 4 در صد کاهش رشد روبرو بوده است.

انتظار می‌رود سال ۲۰۱۷ رشد گردشگری همچنان سیر صعودی داشته باشد و میزان این رشد ۳ تا ۴ درصد بیشتر باشد. این افزایش برای کشورهای آسیا پاسیفیک و آفریقا افزایش ۵تا ۶ درصدی، برای آمریکا افزایش ۴ تا ۵ درصدی، برای اروپا افزایش ۲ تا ۳ درصدی و برای خاورمیانه رشد ۲ تا ۵ درصدی پیش‌بینی می‌شود.

در سال 2015 کل درآمد حاصل از گردشگران ورودی به کشورها 1374 میلیارد دلار بوده است و در این بین ایالات‌متحده آمریکا کشور برتر جهان در درآمد گردشگری سال 2015 به‌حساب می‌آید، درآمد گردشگری ایالات‌متحده آمریکا طی سال 2015 به میزان 229 میلیارد دلار بوده که 17.92 درصد از کل درآمد گردشگری جهان را تشکیل می‌دهد. 4 کشور برتر دیگر چین با 114 میلیارد دلار، انگلیس با 61 میلیارد دلار، اسپانیا با 56 میلیارد دلار و فرانسه با 54 میلیارد دلار هستند و 38.68 درصد از کل درآمد گردشگری جهان را تشکیل می‌دهند.

آلبانی یکی از کشورهای برتر جهان از عواید گردشگری به‌عنوان سهمی از کل واردات کشورها در جهان است. در سال 2015 است، عواید گردشگری به‌عنوان سهمی از کل واردات در آلبانی 25.86 درصد بود و کشورهای برتر دیگر نیز کویت با 25.7 درصد، ارمنستان با 23.9 درصد، قطر با 19.6 درصد، لبنان با 17.1 درصد، آذربایجان با 14.9 درصد، چین با 14.6 درصد، نروژ با 13.9 درصد و روسیه با 13.7 هستند.

از نظر هزینه گردشگری حاصل از گردشگران بین‌المللی خروجی از کشورها در سال 2015 هزینه‌های گردشگری از تعداد یک میلیارد 360 میلیون نفر گردشگر اعزامی به میزان 1371 میلیارد دلار بوده است، چین با اعزام 116 میلیون نفر و با رقمی معادل 292 میلیارد دلار هزینه کرد، رتبه برتر را در جهان به خود اختصاص داد، این رقم 22.26 درصد از کل هزینه گردشگری جهان را تشکیل می‌دهد، چین دارای اولین رتبه در اعزام گردشگران به خارج از کشور در سال‌های 2015 و 2016 بوده است، هزینه گردشگری چینی‌ها در سال 2016 به میزان 12 درصد افزایش‌یافته و به رقم 261 میلیارد دلار رسیده است، این کشور از سال 2004 رشد سالیانه‌اش را دورقمی طی می‌کند تعداد مسافران چینی اعزام‌شده به خارج از کشور از سال 2012 نیز به میزان شش درصد افزایش‌یافته و به رقمی معادل 135 میلیون نفر رسیده است. در سال 2016 چین موقعیت خود را به‌عنوان یکی از بازارهای اصلی در بازار جهانی به خود اختصاص داد. چینی‌ها طی سال‌های اخیر به کشورهای آسیایی و اقیانوسیه به‌ویژه ژاپن، کره جنوبی و تایلند و همچنین به ایالات‌متحده و اروپا بیشتر اعزام‌شده‌اند. 4 کشور برتر دیگر (ایالات‌متحده آمریکا، آلمان، انگلستان و فرانسه) درمجموع 49.97 درصد از هزینه گردشگری جهان را تشکیل می‌دهند، هزینه گردشگری در جهان طی سال 2015 معادل یک میلیارد و 214 میلیون دلار تخمین زده می‌شود. چین با 292 میلیارد دلار، ایالات‌متحده آمریکا با 148 میلیارد دلار، آلمان با 89 میلیارد و 800 میلیون دلار، انگلیس با 79 میلیارد و 600 میلیون دلار و فرانسه با 46 میلیارد و 800 میلیون دلار پنج رتبه برتر در جهان بوده‌اند.

گردشگری و اشتغال

سفر و گردشگری یکی از بخش‌های کلیدی در توسعه اقتصادی و شغلی جهان است. در سال 2016، مسافرت و گردشگری به‌طور مستقیم ازنظر اقتصادی 3.3 تریلیون دلار و ازنظر اشتغال به 109 میلیون شغل در سراسر جهان حمایت کرد و به‌طور غیرمستقیم به اقتصاد جهانی 7.6 تریلیون دلار کمک و از 292 میلیون شغل حمایت کرده است. این یعنی 10.2 درصد از کل تولید ناخالص داخلی جهان و تقریباً یک‌دهم همه مشاغل دنیا. علی‌رغم اینکه اقتصاد جهانی در سال 2016 به میزان 2.5 در صد رشد داشته، سهم مستقیم گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهان به میزان 3.1 درصد بوده است، این به این معنی است که طی شش سال متوالی، بخش گردشگری از اقتصاد جهانی بیش‌ازپیش روند رو به رشدی داشته است و سهم سفر و گردشگری در اشتغال به‌طور مستقیم در سال 2016 به میزان 1.8 درصد افزایش‌یافته و بیش 2 میلیون شغل در این صنعت به‌طور مستقیم ایجادشده است و در بخش گردشگری طی سال 2016 به‌طور مستقیم و غیرمستقیم حدود 6 میلیون شغل جدید در جهان ایجادشده این بدان معنی است که تقریباً به نسبت 1 به 5 از کل مشاغل جدید ایجادشده در جهان طی سال 2016 به سفر و گردشگری مربوط می‌شود.

گردشگری بیشتر در دوشاخه موردبحث و بررسی قرار می‌گیرد، سفرهای تفریحی و سفرهای مربوط به کسب‌وکار (تجاری)، در سال 2016 به میزان 76.8 درصد از کل هزینه گردشگران مربوط به سفرهای تفریحی و استفاده از اوقات فراغت بوده و 23.2 درصد به کسب‌وکار (تجاری) مربوط می‌شود.

پیش‌بینی 10 سال آینده

انتظار می‌رود سهم مستقیم گردشگری در تولید ناخالص داخلی کشورها در 10 سال آینده به 9.3 درصد برسد و تا سال 2027، بیش از 380 میلیون شغل از گردشگری پشتیبانی کنند. در سطح جهانی، در بخش گردشی از 9 شغل 1 شغل به گردشگری مربوط می‌شود و حدود 23 درصد از کل مشاغل را در 10سال آینده به خود اختصاص دهد در همین حال، انتظار می‌رود طی ده سال آینده سهم بخش گردشگری در تولید ناخالص داخلی 11.4 باشد و از کل صادرات جهانی 7.1 درصد سهم را برای خود جای دهد، علاوه بر این انتظار می‌رود این بخش بتواند نقش خود را در اقتصاد جهانی بهتر ایفا کرده و در طول دوره پیش‌بینی سهم خود را در اقتصاد جهانی افزایش ‌دهد. اقتصاد جهان و جهان در آینده بی‌تأثیر از فعالیت های سفر و گردشگری نخواهد بود. گردشگری یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در اقتصاد جهانی، تولید ناخالص داخلی، اشتغال، صادرات و سرمایه‌گذاری خواهد بود و سفر و گردشگری در کنار ارتباطات، تجارت، تولید، توزیع و...نقش مهمی را خواهد داشت.

پیش‌بینی می‌شود جنوب آسیا در 10 سال آینده با متوسط سالیانه 6.7 درصد در تولید ناخالص سریع‌ترین و قوی‌ترین رشد را در جهان روبرو باشد ازجمله: هندوستان 6.8 درصد، چین 7.7، شمال شرقی آسیا 5.9 درصد، جنوب شرقی آسیا 5.7 درصد و کشورهای جنوب صحرای آفریقا 4.8 درصد، خاورمیانه 4.6 درصد، شمال آفریقا 4.0 درصد، کارائیب 3.6 درصد، آمریکای لاتین 3.5 درصد و آمریکای شمالی 3.2 درصد، در اقیانوسیه 2.9 درصد و اروپا 2.4 درصد.

منطقه خاورمیانه نیز در سال ۲۰۱۶ از ۵۴ میلیون گردشگر میزبانی کرده است که البته درمجموع رشد منفی ۴ درصدی را در مقایسه با آمار سال ۲۰۱۵ داشته است. برخی از مقاصد توریستی خاورمیانه رشد خوب و برخی دیگر رشدی منفی در جذب گردشگر داشته‌اند که مصر یکی از این کشورهاست.

سفر و گردشگری دریایی در کشورهای حاشیه خزر

در سال 2016 بهترین کشورهای پرطرفدار و از نظر رشد درآمدی و هزینه کرد گردشگران بازدیدکننده، جمهوری آذربایجان (46.1 درصد)، مغولستان (24.4 درصد)، ایسلند (1/20 درصد)، قبرس (15.4 درصد)، قزاقستان (15.2 درصد)، مولدووا (14.2 درصد)، کاستاریکا (12.1 درصد)، گرجستان (11.2 درصد) سریلانکا (10.7 درصد) و تایلند (10.7 درصد) و این نشان‌دهنده این است کشورهای حاشیه خزر از جمله آذربایجان و جمهوری قزاقستان فعالیت‌های خود را در زمینه گردشگری برای حضور در بازارهای رقابتی آغاز کرده‌اند.

تعداد ورودی گردشگران بین‌المللی که از آذربایجان بازدید کرده‌اند از تعداد 682 هزار نفر در سال 2006 به یک میلیون و 922 هزار نفر در سال 2015 با میانگین رشد سالیانه 13.37 درصد افزایش‌یافته است. تعداد مسافران و گردشگران وارده به کشور آذربایجان نزدیک به 2 میلیون و 249 هزار نفر بوده است، درآمد گردشگری آذربایجان در سال 2015 شروع به افزایش می‌کند تا اینکه در سال 2015 به رقم 2 میلیارد و 743 میلیون دلار برسد این رقم در سال 2002 حدود 110 میلیون دلار و در سال 2004 حدود 140 میلیون دلار بوده است.

درآمد و هزینه‌های گردشگری آذربایجان به‌عنوان سهمی از کل واردات 14.9 درصد و صادرات 12.7 درصد در سال‌های اخیر به‌طور قابل‌توجهی تغییر کرده است، در طی سال‌های 1996 تا 2015 سهم گردشگری در جمهوری آذربایجان روبه افزایش بوده و این افزایش در سال 2015 به میزان 14.87 درصد بوده است. از مجموع گردشگران ورودی به کشور آذربایجان طی سال 2015، 32 هزار نفر از طریق دریا، 969 هزار نفر از طریق هوایی، یک میلیون و 5 هزار نفر از طریق زمینی (ریلی، جاده‌ای‌ و.) که در این میان مسافرینی که از طریق ریل وارد کشور آذربایجان شده‌اند به تعداد 231 هزار نفر بوده است. براساس این آمار 1.59 درصد از کل مسافرانی که به کشور آذربایجان واردشده‌اند از طریق دریا سفرکرده‌اند و از مجموع گردشگران ورودی به کشور آذربایجان طی سال 2016، تعداد 17 هزار نفر از طریق دریا، یک میلیون و 165 هزار نفر از طریق هوایی، 701 هزار نفر از طریق جاده‌ای بوده‌اند در این میان مسافرینی که از طریق ریل وارد کشور آذربایجان شده‌اند به تعداد 258 هزار نفر بوده است. مسافرانی که در سال 2016 به کشور آذربایجان واردشده‌اند و از طریق دریا سفرکرده‌اند نزدیک به پنجاه‌درصد کاهش داشته است درصورتی‌که سایر بخش‌ها چنین نبوده‌اند.

تعداد گردشگران ورودی‌ ایران از 693 هزار نفر در سال 1996 به یک میلیون و 659 هزار نفر در سال 2004 و به 5 میلیون و 237 هزار نفر در سال 2015 افزایش یافت و به‌طور میانگین سالانه 12.27 درصد رشد نشان می‌دهد. عواید گردشگری در ایران در سال‌های اخیر به‌طور قابل‌ملاحظه افزایش‌یافته به رقم 8 میلیارد و 989 میلیون دلار در سال 2014 رسیده است به‌طوری‌که این رقم در سال 2003 به میزان 4 میلیارد و 120 میلیون دلار بود. از مجموع گردشگران ورودی به کشور ایران طی سال 2014، 26 هزار نفر از طریق دریا، یک میلیون 664 هزار نفر از طریق هوایی،3 میلیون 547 هزار نفر از طریق زمینی (ریلی، جاده‌ای و.) که در این میان مسافرینی که از طریق ریل وارد کشور ایران شده‌اند 3 میلیون و 361 هزار نفر بوده‌اند. 0.4 درصد از کل مسافرانی که به کشور ایران واردشده‌اند از طریق دریا بوده و سهم هوایی 31.7 درصد و زمینی 67.7 و بقیه ریلی بوده است. سهم کل گردشگر دریایی ایران در مقایسه با کشورهای جمهوری‌های آذربایجان یک‌چهارم و در مقایسه بار روسیه تقریباً یک‌ششم است و در دریای خزر بیشترین سهم را جمهوری آذربایجان از گردشگری ورودی دارد و جمهوری اسلامی تقریباً در رابطه با گردشگر دریایی وارده و خارجه فعالیتی ندارد و تعداد گردشگرانی از طریق وارد کشور شده‌اند مربوط به جنوب کشور (خلیج‌فارس و دریای عمان) است. قابل‌ذکر است تعداد گردشگران خروجی از ایران طی سال 2015، از طریق دریا 5237 نفر بوده است.

تعداد گردشگران ورودی به قزاقستان از یک میلیون 470 هزار نفر در سال 2000 به تعداد 6 میلیون و 430 هزار نفر (شش میلیون و چهارصد و سی هزار نفر) در سال 2015 افزایش یافت و میانگین سالانه آن 10.18 درصد رشد داشته است. درآمد گردشگری قزاقستان از 364 میلیون دلار در سال 1996 به 2 میلیارد و 155 میلیون دلار (دو میلیارد و یک‌صد و پنجاه‌وپنج میلیون دلار) در سال 2014 افزایش یافت و به‌طور میانگین سالیانه 11.10 درصد افزایش نشان می‌دهد. درآمد و هزینه‌ گردشگری قزاقستان به‌عنوان سهمی از کل واردات 4.75 درصد و صادرات 3.3 درصد در سال‌های اخیر بوده است، از مجموع گردشگران ورودی به کشور قزاقستان طی سال 2015، از طریق دریا رقمی قابل‌ملاحظه نبوده است. جمهوری قزاقستان در حال حاضر 27 شناور مسافری دارد، در جمهوری قزاقستان تقریباً به بازدیدکنندگان و مسافرین خارجی از طریق شناورهای دریایی خدماتی ارائه نمی‌شود ولی در این جمهوری از طریق شناورهای رودخانه‌های این کشور به مسافرین و گردشگران خدمات ارائه می‌شود در سال 2016 از محل خدماتی که از طریق رودخانه به گردشگران ارائه‌شده است نزدیک به 36 میلیارد و 258 میلیون تنگه درآمد نصیب کشور قزاقستان شده است، کل تعداد مسافران اعم از داخلی و خارجی که در کشور قزاقستان جابجا شده‌اند بیش از 60 هزار نفر در سال 2016 بوده است، براساس آمار سازمان جهانی گردشگری در جمهوری قزاقستان از مجموع گردشگران ورودی در سال 2014 به میزان 5 درصد از طریق دریا،2 درصد از طریق ریل، 34 درصد از طریق جاده و 54 در صد از طریق هوا بوده است.

تعداد ورودی‌های روسیه از 16 میلیون نفر و 200 هزار نفر در سال 1996 به 22 میلیون نفر در سال 2004 و به 33 میلیون و 700 هزار نفر در سال 2015 افزایش‌یافته و به‌طور میانگین سالیانه 4.15 درصد رشد نشان می‌دهد. درآمد گردشگری روسیه از 10 میلیارد دلار در سال 1996 به رقم 38 میلیارد دلار در سال 2015 با نرخ متوسط سالیانه 8.79 درصد افزایش‌یافته است. گردشگران خروجی از کشور روسیه طی سال 2015 به تعداد 34 میلیون و 500 هزار نفر بوده‌اند درآمد و هزینه‌های گردشگری روسیه به‌عنوان سهمی از کل واردات 13.7 درصد و صادرات 3.4 درصد در سال 2015 بوده است. مجموع گردشگران ورودی به کشور روسیه طی سال 2015، یک میلیون و 290 هزار نفر از طریق دریا صورت گرفته است به عبارتی 3 درصد از کل وارد شوندگان خارجی به کشور روسیه از طریق دریا بوده‌اند.

ارزش گردشگری بین‌المللی، تعداد ورودی‌ها در ترکمنستان از سال 2007 به میزان 8 هزار نفر بود. در طول 20 سال گذشته، حداکثر شاخص این کشور به تعداد 300 هزار نفر در سال 1998 رسید و حداقل شاخص آن 2 هزار نفر در سال 2012 است. ترکمنستان را هنوز نمی‌توان یک کشور مقصد برای گردشگران تفریحی دانست و هنوز هم دلیل غالب برای سفر به این کشور تجاری است. بیشتر گردشگران تجاری که در سال 2013 به ترکمنستان سفرکرده‌اند، در ارتباط با شرکت‌های فعال در بخش انرژی و به دلیل منابع گاز طبیعی بوده‌اند.

چین، روسیه و ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکنندگان گاز ترکمنستان بیشترین ورود و خروج تجاری را به ترکمنستان داشته‌اند. طی سال‌های اخیر تعداد سفرهای تجاری ثبت‌شده به دلیل همکاری‌های بیشتر ترکمنستان در حوزه نفت و گاز با شرکای خود افزایش‌یافته است. از مجموع سفرهای صورت گرفته در کشور ترکمنستان اعم از توریست و مسافران داخلی طی سال 2011، تعداد 37 هزار نفر از طریق دریا بوده است که این رقم در سال 2000 به تعداد 11 هزار نفر بوده است.

سال 2012، یک رکورد بی‌سابقه نشان می‌دهد نزدیک به 20 میلیون و 300 هزار نفر مسافر از طریق دریا در سراسر جهان سفر نموده‌اند و تعداد سفر کنندگان از طریق دریا از سال 1990 بیش از 200 میلیون مسافر بوده‌اند، از کل مسافرین سفرکرده از طریق دریا بیش از 70 درصد آن در 10 سال گذشته بوده و تقریباً 40 درصد آن مربوط به 5 سال گذشته است. میانگین روزانه افرادی که از طریق دریا سفر کرده‌اند بیش از 10 روز بوده و 62 درصد از مسافران جهان چندین بار از طریق دریا سفرکرده‌اند. تعداد مسافر کروز استرالیا در 10 سال گذشته بیش از شش برابر رشد داشته است که از رقم 158 هزار نفر در سال 2004 به رقم بیش یک‌میلیون نفر در سال 2014 رسیده است. این نقطه عطفی است در استفاده از دریا به‌عنوان جزئی از صنعت گردشگری در جهان.