◄ تقابل دو غول تجاری جهان؛ بزرگترین ریسک رشد حمل‌ونقل دریایی

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی بر عزم جدی این سازمان برای ارتقای هوشمندسازی بنادر تاکید کرد.

به گزارش تین‌نیوز، محمد راستاد در چهلمین جلسه اتاق فکر سازمان بنادر و دریانوردی که به بررسی وضعیت سامانه‌های موجود در ترمینال‌های کانتینری بندر شهید رجایی در مقایسه با بنادر روز دنیا اختصاص داشت، با بیان این مطلب گفت: هوشمندسازی مبحثی بسیار مهم و راهبردی برای صنعت حمل‌ونقل دریایی کشور است و طبعاً سازمان بنادر به عنوان سازمان حاکم بر امور مرتبط با کشتیرانی و بنادر تجاری، دغدغه‌ای جدی دارد تا یک قدم اساسی و مهم برای ارتقای این حوزه در بنادر برداشته شود.

وی تاکید کرد: در این زمینه چشم‌اندازی تهیه شده است و در آینده نزدیک این سند چشم‌انداز در نشستی به اطلاع کلیه ذی‌نفعان خواهد رسید و از نظرات ایشان برای بهبود این سند استفاده به عمل خواهد آمد؛ امیدوارم با برنامه دقیقی که ایجاد شده است و طبق زمانبندی آن به اهداف مد نظر سازمان برسیم.

راستاد ادامه داد: در گزارش مروری بر حمل دریایی مربوط به سال 2017 که در اکتبر سال میلادی جاری منتشر شده است، چند نکته حائز اهمیت وجود دارد.

وی گفت: در سال 2017 حمل‌ونقل جهانی دریایی، چهار درصد رشد داشته که از میانگین سال پیش بالاتر است و از این میزان 6.4 درصد را حمل کانتینری به خود اختصاص داده و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری نیز همین میزان رشد وجود داشته باشد.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی خاطرنشان کرد: بزرگ‌ترین ریسک در زمینه رشد صنعت حمل‌ونقل دریایی در سال جاری تقابل دو غول تجاری جهان یعنی آمریکا و چین است که بر روی این رشد تاثیر منفی می‌گذارد.

وی افزود: اخیرا آقای ناروسه دبیرکل IAPH برای تعدیل این تاثیر منفی سه راهبرد دیجیتالیزه شدن صنعت، E-Commerce و One Belt-One Road را اعلام کرده و اعتقاد دارند که این سه مقوله می‌تواند تا حدی مکانیزم‌های منفی حمایتی این دو کشور بر روی حمل‌ونقل دریایی را خنثی کند.

راستاد تاکید کرد: به نظر می‌رسد کشور ما با توجه به توانمندی فنی و منابع انسانی، می‌تواند نقش خود را در صنعت تجارت دریایی ارتقا دهد و تهدیدات در این حوزه را تعدیل و مدیریت نماید.

وی افزود: نکته دیگری که با خدمات الکترونیک در بنادر مرتبط است، مسئله‌ای است که از طرف ITF Seafarers Trust مطرح شده است و آن اظهار نگرانی از میزان رسیدگی به مسایل رفاهی دریانوردان در بنادر است که به دلیل زمان توقف محدود کشتی در بنادر ممکن است پرسنل نتوانند از امکانات Shore leave استفاده کنند.

او اظهار کرد: بنابراین باید امکانی برای آنان فراهم شود تا بتوانند با خانواده‌هایشان در ارتباط باشند، به این منظور کانتینرهایی با تجهیزات ارتباطی و اینترنتی ست آپ و در برخی بنادر در اسکله برای استفاده دریانوردان مستقر شده است، به نظر می‌رسد این ایده خوبی است که ما هم می‌توانیم از آن در بنادری که امکانات رفاهی کمی دارند برای بهبود رفاه دریانوردان استفاده نماییم.

به گزارش تین‌نیوز در ابتدای این جلسه نیز «کورش جلالی فراهانی» به بررسی سیر تاریخی سامانه‌ها و خدمات فناوری اطلاعات در ترمینال‌های کانتینری بندر شهید رجایی پرداخت و گفت: پیش از سال 1381 سامانه‌ای نرم‌افزاری تحت عنوان CNTR در محدوده بخش اسنادی و مالی برای مدیریت رویه‌های وارداتی مورد استفاده قرار می‌گرفت و در رویه‌های صادراتی و ثبت عملیات هیچ نوع سامانه نرم‌افزاری وجود نداشت.

وی اظهار کرد: به دلیل وجود این کمبود، تسویه کشتی و شروع عملیات ترخیص 5 تا 15 روز پس از ترک کشتی به طول می‌انجامید و همچنین اسناد کاغذی نیز به میزان زیاد میان ذی‌نفعان رد وبدل می‌شد.

او افزود: سال 1381 نقطه عطفی در اتوماسیون بندر شهید رجایی بود، در آن سال اولین نسخه سامانه TCTS برای ثبت عملیات تخلیه و تسویه عملیات با امکان استفاده از دستگاه هندهلد به بهره‌برداری رسید و این امر زمان تسویه کشتی و شروع فرآیند ترخیص را به حدود سه ساعت تقلیل داد و همچنین با اتکا به ثبت عملیات آنلاین توسط هندهلد، امکان محاسبه نرم عملیات نیز فراهم شد.

به گزارش تین‌نیوز، جلالی تاکید کرد: در سال 1382 سامانه TCTS به حدی از بلوغ رسیده بود که بتواند جایگزین نرم‌افزار CNTR در سالن خدمات اسنادی شود و با یکپارچه‌سازی اطلاعات سالن خدمات، عملیات، CFS، صادرات، ترانزیت و در خروج تبادل اسناد کاغذی را از هفت نسخه به 2 نسخه کاهش دهد. در این سال وب سایت MYTCTS نیز با رویکرد خدمت‌رسانی به خطوط کانتینری و کشتیرانی به منظور ردیابی کانتینر به بهره‌برداری رسید.

او خاطرنشان کرد: در سال 1384 در وب سایت MYTCTS امکان تبادل اسناد الکترونیک با استاندارد جهانی EDIFACT گنجانده و این امر منجر به حذف مانیفست و لیست بارگیری فیزیکی شد و همچنین با اخذ مانیفست و لیست بارگیری تفکیکی از باکس اپراتورها، امکان صدور صورتحساب به تفکیک آنها فراهم شد.

به گفته وی در این سال با تعامل با شبکه بانکی کشور، امکان پرداخت الکترونیکی هزینه‌های بندری با استفاده از دستگاه‌های کارت خوان و وب نیز، میسر شد.

به گزارش تین‌نیوز، این کارشناس گفت: در سال 1387 علاوه بر راه‌اندازی سرویس‌های نوینی مانند Auto Email ، On Demand & On Submit SMS و پورتال وب برای تبادل اطلاعات با کلیه ذی‌نفعان مجموعه بندری شهید رجایی، امکان صدور قبض انبار الکترونیک در اختیار شرکت‌های کشتیرانی قرار گرفت و با تبادل الکترونیکی مانیفست، قبض انبار و بیجک خروج بین بندر و گمرک، امکان صدور پته عبور به استناد اسناد الکترونیکی بندر، توسط گمرک ممکن شد.

به گفته جلالی در همین سال، سازمان بنادر تصمیمی مبنی بر ایجاد سامانه حاکمیتی «سیستم کنترل کانتینر» اتخاذ کرد که هدف نهایی این سامانه، ایجاد بستر الکترونیکی واحد برای ارتباط کلیه ذی‌نفعان و فعالان در حوزه بندر شهید رجایی تحت حاکمیت سامانه PCS و به عنوان پنجره واحد حاکمیتی بود.

این کارشناس افزود: طی سال‌های 1387 و 1397 بر اساس استراتژی جدید سازمان بنادر، ترمینال و پورت اپراتورها به نرم‌افزارهای متعلق به خودشان مجهز شدند و CCS شروع به تکامل کرد، اما به دلیل عدم راه‌اندازی PCS ، عملا پنجره واحدی به‌وجود نیامد و چندین پنجره برای ارتباط میان فعالان حوزه بندری ایجاد شد.

جلالی در ادامه سیر تکاملی در بنادر مدرن دنیا را در پنج گام زیر برشمرد:

- No Automation

- Individual Automation

- Integrated Systems in the Port

- Integrated Systems from port to Hinterland

- Smart Port

به گزارش تین‌نیوز، وی همچنین 10 آیتم زیر را به عنوان چشم‌اندازی برای رسیدن به بندر هوشمند ذکر کرد:

- Smart Ports and Managing the Exception

- 'Smart' Port Vision

- Port Digitisation: Technologies for Smarter Operations Integration

- The Smart Supply Chain: Total End-to-End Data Sharing Solutions

- Collaboration and Standardisation: Global Processes Implementation for Smart Exception Management

- Blockchain and Data Sharing: Capitalising on the Blockchain Opportunity

- Smart Global Trading: Profiling Leading Future Performance Models

- Smarter Port Terminals: Integrating the Global Trade Supply Chain

- Terminal KPIs: Maximising Performance

- Smart Terminal Solutions: Transforming Terminals into Intelligent Network Nodes

- Prioritising the End User: Total E2E Intermodal Planning Processes

- Evolving Business Models: Transformation Solutions

به گفته جلالی تا سال 87، در بندر رجایی گام نخست سیر تکامل هوشمند سازی موفقیت‌آمیز بود اما از سال 87 تا حال حاضر در این مرحله متوقف شده است و باید برای رفع این شکاف و همگام شدن با بنادر پیشرفته جهان اقدام شود.