بندر آستارا، قطب تجارت غلات در خزر
مدیر ارشد اجرائی شرکت خدمات دریایی و بندری کاوه از پتانسیل سوق‌الجیشی شمالی‌ترین بندر ایران خبر داد.
بندر آستارا در شمالی‌ترین قسمت ایران، سال‌هاست که قرار است تبدیل به قطب تجاری شمالی ایران شود و با ظرفیت‌های سوق‌الجیشی خود، موقعیت هاب غلات منطقه خزر را در دستان خود بگیرد.
به گزارش تین نیوز به نقل از شرق، اپراتوری این بندر که حدود 10 سالی است به مدت 40 سال در قالب یک قرارداد BOT در اختیار یک شرکت ایرانی قرار گرفته، حالا تا حدودی، شکل‌وشمایل بندری به خود گرفته و مورد اقبال تجار قرار دارد.
اتصال بندر آستارا به شبکه ریلی راهآهن جمهوری اسلامی ایران و هم‌چنین راهآهن جمهوری آذربایجان از جمله برنامه‌های مهمی است که می‌تواند بندر آستارا را به معبری جدید برای دو کریدور مهم بین‌المللی موسوم به «جاده ابریشم» و «شمال-جنوب (نوستراک)» تبدیل کند.
در سال 1387 سازمان بنادر و دریانوردی مناقصه‌ای با حضور 13 شرکت ایرانی فعال در زمینه راهبری بنادر برای توسعه و تجهیز و راهبری بلندمدت بندر آستارا برگزار کرد که در نهایت با سپری‌شدن تشریفات و مراحل اداری و قانونی، شرکت خدمات دریایی و بندری کاوه، امتیاز لازم را کسب کرد و در قالب قراردادی با اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان عهده‌دار اجرای طرح توسعه و تجهیز و راهبری بندر تجاری آستارا شد.
در پی این واگذاری و با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که در رابطه با ایجاد زیرساخت‌ها و روساخت و تجهیزات انجام شد، فاز نخست بندر تجاری آستارا در سال 1391 به مرحله بهره‌برداری رسید. وسعت این بندر که در نقطه صفر مرزی با جمهوری آذربایجان قرار دارد، بالغ بر 55 هکتار است که با تکمیل تمامی فازهای پیش‌بینی‌شده برای توسعه به منظور پذیرش و تخلیه و بارگیری کشتی‌ها و نگهداری و توزیع انواع کالاهای عمومی، فله، کانتینری، غلات و فراورده‌های نفتی به ظرفیت 5/3 میلیون تن در سال می‌رسد.
پایانه غلات دریای خزر تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد
علیرضا چشم‌جهان، مدیر ارشد اجرائی شرکت خدمات دریایی و بندری کاوه، در جریان بازدید خبرنگاران از این بندر، با بیان اینکه این بندر از موقعیت جغرافیایی ممتازی برای ورود و ترانزیت انواع غلات از کشورهای حاشیه دریای خزر، به‌ویژه روسیه برخوردار است، گفت: به اتکای چنین جایگاهی، احداث «پایانه غلات دریای خزر» با وسعتی بالغ بر 10 هکتار با بهره‌مندی از 120 هزار تن سیلو (در چهار فاز 30 هزارتنی) با استفاده از تجهیزات پیشرفته تخلیه کشتی‌های حامل غلات در حال انجام است که فاز اول آن با بیش از 18 میلیون یورو سرمایه‌گذاری از طریق سازندگان ایرانی در دست اجراست و تا پایان سال 1398 به مرحله بهره‌برداری می‌رسد. به گفته او، در طرح جامع پایانه غلات بندر آستارا، احداث یک کارخانه آرد نیز پیش‌بینی شده است.
به گفته او، برای رفع دغدغه‌های مربوط به پهلودهی و جداسازی کشتی‌های ورودی و خروجی در بندر آستارا یک فروند یدک‌کش با توان هزارو 200 اسب بخار توسط شرکت خدمات بندری و دریایی کاوه از شرکت نپتون شیپ یارد هلند خریداری شد و از اواخر سال 1396 با نام «درفش کاوه» مورد بهره‌برداری قرار گرفت. هم‌زمان با ورود یدک‌کش درفش کاوه، یک فروند لایروب هاپر ساکشن با ظرفیت 200 مترمکعب نیز در اواخر سال 1396 وارد بندر آستارا شد.
این لایروب که با نام «جاده ابریشم» شناخته می‌شود و به طور اختصاصی برای فعالیت در بندر آستارا طراحی و ساخته شده، پس از انجام لایروبی ایجادی که مورد تعهد سازمان بنادر و دریانوردی است، به لایه‌برداری در تمام فصول در جهت حفظ عمق لازم در حوضچه و کانال دسترسی بندر آستارا برای تردد ایمن کشتی‌های تجاری ورودی و خروجی می‌پردازد. مجموع سرمایه‌گذاری برای این یدک‌کش و لایروب، حدود 12 میلیون یورو شده است.
400 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در بندر آستارا
چشم‌جهان با اشاره به میزان سرمایه‌گذاری انجام‌شده در این بندر می‌گوید: با درنظرداشتن جمیع سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در این بندر می‌توان گفت که تاکنون بیش از 400 میلیارد تومان در جهت توسعه و الحاق بندر آستارا به بنادر ایرانی حوزه دریای خزر هزینه شده و برای تکمیل فازهای دیگر باید 400 میلیارد تومان دیگر سرمایه‌گذاری شود، پیش‌بینی می‌کنیم در صورت عدم تغییر ارزش پول کشور تا اتمام چهار فاز توسعه، هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در این بندر انجام شود. توسعه این بندر، برای 200 نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده و بر همین اساس اشتغال غیرمستقیم آن نیز بالغ بر 400 نفر است.
به گفته او، از سال 1392 تا پایان مرداد سال 1398 بیش از یک میلیون تن کالا از بندر آستارا از 630 فروند کشتی تخلیه یا بارگیری شده که 60 درصد از این میزان در حوزه واردات و ترانزیت و 40 درصد در بخش صادرات بوده است. سهم 40 درصدی صادرات در بندر آستارا جایگاه شاخصی برای این بندر در قیاس با سایر بنادر ایرانی حوزه دریای خزر به ثمر آورده است.
او با اشاره به مهم‌ترین ظرفیت این بندر می‌افزاید: راهآهن و ایجاد زیرساخت ریلی از تعهدات دولت محسوب می‌شود. اتصال راهآهن به بندر آستارا خواسته‌ای است که ما نیز به دنبال آن هستیم، اما در کل با توجه به اینکه بندر آستارا در کنار دریای خزر یک نقطه ممتاز محسوب می‌شود، ورود راهآهن به این بندر کمک خواهد کرد کالاها از جنوب کشور با راهآهن وارد بندر آستارا شده و از طریق کشتی در ادامه مسیر از طریق کشتی به کشورهای حاشیه دریای خزر برسند.
دو نکته در مورد اتصال راهآهن به بندر آستارا مطرح است. در حال حاضر، راهآهن کشور آذربایجان وارد آستارا شده، اما راهآهن ایران باید به آن ایستگاه متصل شود. با اتصال این خط راهآهن، احتمالا خواهیم توانست مسیر کالاهایی که اکنون ایران را برای ترانزیت انتخاب نکرده‌اند و از مسیرهای جایگزین استفاده می‌کنند و از طریق کانال سوئز به سن‌بترزبورگ می‌روند، وارد ایران کرده و از ایران به سمت ادامه روسیه و اروپا بیاوریم.
چالش تملک اراضی بر سر راه پیوند ریل و بندر
با این حال او به یک مانع اصلی برای اتصال بندر آستارا به شبکه ریلی اشاره کرده و می‌گوید: به دلیل آن‌که بندر آستارا در یک منطقه شهری واقع شده که اکثرا مراکز مسکونی وجود دارد، چالش‌هایی در رابطه با اتصال خط ریل به خود بندر آستارا وجود دارد که به تملک اراضی و رفع معارضان برمی‌گردد که از جمله تکالیف دولت محسوب می‌شود. اگر این اتصال برقرار شود، طبیعتا این امکان را فراهم می‌کند که بندر آستارا به شبکه بین‌المللی تجارت در حوزه دریای خزر و اتصال آن به جنوب کشور اعم از بندر چابهار و بندرعباس، ممکن شود.
اتصال بندر آستارا به بندر آستاراخان روسیه
چشم‌جهان، عضو هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذار کاوه هم‌چنین با اشاره به تجمیع ساختمان‌های اداری بندر در جلوگیری از پراکندگی آن‌ها اظهار کرد: اتصال بندر آستارا به بندر آستاراخان روسیه هم مدنظر است، راهآهن و بندر جزء ملزومات تجاری کشورها هستند. ریل برای کشور خصوصا منطقه آستارا ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند.
چشم‌جهان تصریح کرد: جنس بارهای ریلی دریایی متفاوت است؛ حمل‌ونقل دریایی برای حمل کالاهای حجیم و البته با نرخ‌های مناسب‌تر است و در مسیرهای طولانی‌تر اما حمل‌ونقل ریلی برای بارهای کوچک‌تر است؛ ضمن آن‌که هزینه حمل ریلی کمی بالاتر از حمل‌ونقل دریایی است. بنابراین هیچ رقابت ناسالمی بین ریل و جاده رخ نمی‌دهد.
