◄ توسعه دریایی از کجا می گذرد؟
مسیر توسعه دریایی از کجا می‌گذرد؟ مدیریت در صنایع دریایی چگونه است؟ صنایع های‌تک چیست؟ با دنیا باید چگونه رفتار کرد که به مقاصد رسید؟ چگونه می‌توان تعاملات بین‌المللی را برقرار کرد؟
صنایع دریایی امروز با سوژه جدیدی به نام تعدد ایونت‌ها و نمایشگاه‌ها مواجه است و در این بین این سوال مطرح می شود که توسعه دریایی از کجا می‌گذرد؟ این سوال را باید فارغ از دیدگاه های جانب گرایانه و همچنین تفکرات سلیقه‌ای پاسخ داد. انجمن صنایع دریایی، به عنوان یک تشکل سال‌هاست که در پی پاسخ این سوال، همایش و نمایشگاه تخصصی‌ای را برگزار می‌کند. در عین حال تجربه ملی و جهانی نشان داده که توسعه بدون مشارکت بخش خصوصی واژه‌ای الکن است و این بخش خصوصی است که با توجه به تجربیات، دانش، فن و... پای در راه خطیر توسعه و پیشرفت می‌گذارد. به همین دلیل راه توسعه از بخش خصوصی و مردم می‌گذارد و تجربه ثابت کرده که بار توسعه بر روی دوش بخش دولتی و دولت به سر منزل مقصود نخواهد رسید. تفویض مسئولیت توسعه بر دوش دولت همواره با تجربه شکست همراه بوده است. بنابراین می‌توان، نقش بخش خصوصی در توسعه را پاشنه آشیل توسعه دانست و توسعه را باید به این بخش واگذار کرد. این اصل بر پایه اصولی چون تنوع آرا، تنوع و سرعت گردش اطلاعات، توانمندهای بالقوه این بخش در واکنش به مسایل روزمره استوار است. تجربه ثابت کرده که بخش خصوصی حضور موفق‌تری در مجامع بین‌المللی داشته و زبان گویا‌تری هم در فضای بین‌المللی دارد و به سهولت می‌تواند در مجامع و میادین خارجی، داد سخن براند. امروز در شرایط تحریم این برقراری ارتباطات با دنیای خارج سخت‌تر است. شرکت‌های خارجی به خاطر شرایط تحریم به سختی با بخش دولتی طرف قرارداد می‌شوند و با لحاظ این نکات متوجه می‌شویم که برای برون رفت از فضای تحریم و توسعه دریایی، باید بخش خصوصی وارد میدان شود. میدان‌داری بخش خصوصی نیز از محافل و مجامعی چون همایش و نمایشگاه می‌گذرد. همایش باید در مقام پاسخ‌گویی، راهکارهای توسعه، رشد و بالندگی صنایع دریایی را به ما بگوید. با این دیدگاه متوجه می‌شویم که ایجاد فضای مسموم و تعدد ایونت‌ها، فضا را از حالت تخصصی در می‌آورد و این موضوع نه تنها به ضرر و زیان بخش دریایی است بلکه با مخدوش ساختن وجهه کشور، خدشه‌های را در فضای بین‌المللی به ما وارد می‌آورد.
علاوه بر این که بخش خصوصی باید طلایه‌دار، رویدادهای تخصصی باشد، باید جامعیت، تخصصی و مرجعیت هم داشته باشد. به گونه‌ای که بتواند، محفلی از تعدد آرای تخصصی و صنعتی را در کشور گرد هم آورد.
امسال علاوه بر بیست و یکمین نمایشگاه و همایش صنایع دریایی و دریانوردی که در جزیره قشم برگزاری می‌شود، دو نمایشگاه دیگر نیز برپا شد.
نمایشگاهی در بندرعباس که صرفا توسط بخش خصوصی و با دید درآمدزایی راه‌اندازی شد و با موج تبلیغاتی که راه انداخت، اما هم‌چنان فارغ از دیدگاه و تفکر تخصصی که در همایش معمولا وجو داشت، برپا شد.
نمایشگاه کیش هم که برگزاری آن لغو شد، با دید تجاری و توسط مدیران منطقه‌ای، برنامه‌ریزی شد و مسلما مدیران یک منطقه خاص توان برنامه‌ریزی ملی را نخواهند داشت. در حالی که همایش صنایع دریایی، علاوه بر این که باید دیدگاه ملی داشته باشد، گستره بین‌المللی را هم شامل می‌شود. اما رویداد کیش این امکان را در خود نداشت. در عین حال به خاطر این که متولی این همایش سازمان‌های دولتی بودند، باز هم نقیصه‌ای دیگری در این رخداد وجود داشت و جامعیت لازم را نداشت و چون خاستگاه علمی و خصوصی نداشت، همایشی هم برای آن در نظر گرفته نشده بود.
این در حالی است که انجمن در بیست دوره برگزاری همایش، تجربه‌ای، ملی و بین‌المللی از صنعت و حوزره دریایی به دست آورده است. رویدادهای تخصصی که انجمن برگزار کرده، به اصلاحات قانونی، صنعتی و تکنولوژیکی در کشور منجر شده است. همایش‌های انجمن در سند توسعه دریایی موثر بوده است. در عین حال انجمن هم باید بر اساس رسالت خود و همایش دیدگاه استراتژیک در صنایع دریایی را تقویت کند.
نمایشگاه صنایع دریایی و دریانوردی باید همان گونه که در ابتدا برنامه‌ریزی شده بود، به عنوان رخدادی جانبی همایش صنایع دریایی تلقی شود و نقش اصلی پیدا نکند. این گونه می‌توان به سوالاتی که ابتدا پرسیدم پاسخ داد. این که مسیر توسعه دریایی از کجا می‌گذرد؟ مدیریت در صنایع دریایی چگونه است؟ صنایع های‌تک چیست؟ با دنیا باید چگونه رفتار کرد که به مقاصد رسید؟ چگونه می‌توان تعاملات بین‌المللی را برقرار کرد؟ به علت ماهیت فرابخشی حوزه دریایی، هر گونه ورود ناقص به این امر، مفید فایده نخواهد بود و به همین دلیل با یک دیدگاه جامع و تخصصی می‌توان جواب درست و انتخاب درست برای ورود به حوزه توسعه دریایی را به دست آورد.
*معاون فنی و برنامه ریزی صندوق توسعه صنایع دریایی
