نقش دریانوردان در حمل و نقل پایدار

جلیل اسلامی* حمل و نقل پایدار یک موضوع لایه لایه است و در فراهم‌سازی این مهم، دریانوردان نقش کلیدی دارند و بدون در نظر گرفتن آنان، پیوند بین تأمین کنندگان در سرتاسر جهان قطع و دسترسی به توسعه پایدار بسیار دشوار خواهد بود.

سازمان بین‌المللی دریانوردی سند چشم‌انداز، استراتژی‌ها، برنامه‌ها و چالش‌های پیش‌روی جامعه جهانی دریانوردی را تهیه کرده است و باید بدانیم از یک سو تأثیر رشد اقتصادی بر صنعت حمل و نقل دریایی و از سوی دیگر تحولات تکنولوژیکی، ملاحظات محیطی، انسانی و الزامات کنوانسیونی، مشکلات و سختی‌های زیادی را بر این صنعت تحمیل می‌کند.

در خصوص چگونگی مشارکت دریانوردان در حصول اهداف توسعه‌ای، لازم است تا فعالیت های اقتصادی با ظرفیت اقیانوس‌ها متعادل باشند تا این فرآیند برای مدت زمان طولانی، سالم باقی بماند و ناهماهنگی و تقاضای‌های رقابتی می‌تواند منجر به فعالیت‌های غیرقانونی در رابطه با استفاده از محیط دریا و آسیب به سلامت اقیانوس‌های جهان ‌شود، بنابراین به منظور دستیابی بر این مهم، تعادل بین منافع رقابتی و همکاری دست‌اندرکاران، ضروری است.

در مفهوم وسیع‌تر، سازمان بین المللی دریانوردی و جامعه دریانوردی نقش مهمی در دستیابی به توسعه پایدار و اهداف مربوط به آن که توسط سازمان ملل متحدد تبیین کرده، دارند، بنابراین اهداف توسعه‌ای یکی از بلند پروازانه‌ترین کارهای سازمان ملل متحد تا به امروز است که برای حفاظت از زمین، ساکنان آن و اطمینان از صلح و سعادت، اهداف روشنی دارد.

صنعت دریانوردی؛ مهم‌ترین بخش از زنجیره تأمین جهانی است که میلیاردها نفر به آن وابسته هستند. در همین راستا آیمو ادامه مشارکت کشتیرانی برای رشد پایدار را لازم می‌داند، به ‌نحوی‌ که انتظارات جامعه امروزی درباره ایمنی، محیط‌ زیست و مسئولیت اجتماعی برآورده شود و در این بین ارتباطات فزاینده و ائتلاف بین کشتیرانی، بندر و صنایع لجستیکی، برای ارتقای کارایی و پایداری کشتیرانی بسیار با اهمیت است.

جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به برنامه‌های توسعه‌ای خود و هم راستا با توسعه پایدار و همسویی با سایر کشورهای جهان با لحاظ چالش‌های پیش‌روی جامعه دریانوردی و ایجاد ظرفیت‌های لازم در عرصه داخلی درصدد بهره‌برداری از توانمندی‌ها و فرصت‌های موجود در ابعاد ملی و بین‌المللی  است.

* عضو هیات عامل سازمان بنادر و دریانوردی