ضرورت‌های رشد ۸ درصدی اقتصادی
تین نیوز | رسیدن به رشد اقتصادی ۸درصدی که در برنامه ششم توسعه نیز بر آن تاکید شده است، مستلزم پیش‌نیازها و ضروریت‌هایی است که یکی از مهم‌ترین این ضرورت‌ها، تامین منابع مالی است که این امربا استفاده از ارزهای خارجی از جمله دلار نیز امکان‌پذیر خواهد بود.
برای تامین این دلارها هم اتکا به درآمدهای نفتی یکی از مهم‌ترین راهکارها به‌نظر می‌رسد. از آنجا که کشور در حالت رکود به‌سر می‌برد و اقتصاد دنیا نیز گریبانگیر این رکود است، بنابراین این امر بر رکود داخلی نیز تاثیرگذار بوده و بیشتر از هر زمان دیگری به آن دامن زده است، به طوری که تعادل و توازن بین عرضه و تقاضا را از بین برده است. این در شرایطی است که با توجه به کاهش قیمت جهانی نفت و روند کاهشی آن تا یکی دو سال آینده، دیگر از درآمدهای قبلی خبری نیست.
بنابراین با توجه به شرایط پیش‌رو باید بتوانیم عرضه را افزایش داده و بیش از پیش سبب جذب سرمایه‌گذاری در داخل کشور شویم. البته از سوی دیگر، موضوع این است که طرف تقاضا نیز به همان اندازه باید تقویت شود، در حالی‌که با توجه به رکود حاکم قدرت خرید مردم کاهش یافته و طرف تقاضا تنزل پیدا کرده است.
بنابراین این دور ۲ جنبه دارد، یک طرف آن عرضه است و طرف دیگر تقاضا از این جهت برای رسیدن به رشد اقتصادی مطلوب باید هر ۲طرف عرضه و تقاضا را تقویت کرد. طرف تقاضا را باید تحریک کرد تا سرمایه‌گذاری برحسب تقاضا به‌وجود بیاید در غیراین‌صورت اگر تولید داشته باشیم اما تقاضایی وجود نداشته باشد، منجر به رکود خواهد شد. در یکی دو سال گذشته تنزل در سطح طرف تقاضا، سبب رکود در بازارهای مختلف در کشور شده است. از این‌رو رسیدن به رشد ۸درصدی کار بسیار سختی به‌نظر می‌رسد.
هرچند رشد منفی اقتصادی را می‌توان تا حدی بالا کشید و به سطح اولیه خود رساند و به تولید سال۹۰ نیز بازگشت اما از رشد بالاتری از سطح معمول و رسیدن به ۸درصد کار بسیار دشواری است، چراکه بسیاری از بنگاه‌های ما در چند سال گذشته دچار رکود یا ورشکستگی شدند و سرمایه‌های مولد به سمت بازارهای غیرمولد رفته‌اند.
هرچند برحسب آمار در چند سال گذشته نرخ اشتغال تا حدی افزایش پیدا کرده است اما تعداد بنگاه‌ها در حال کاهش است، حال اگر همین بنگاه‌ها دوباره به فعالیت اقتصادی بازگردند باید با یک انرژی فوق‌العاده و بیش از توان خود بازگردند و این امر مستلزم هزینه‌های بسیار بالایی است، بنابراین اگر کارگاه‌هایی که از دست دادیم را دوباره احیا کنیم با کار دشواری روبه‌رو هستیم.
همچنین ضرورت‌های دیگری که می‌تواند در رشد اقتصادی موثر باشد، اصلاح نظام بانکی در کشور است. نظام بانکی در کشور واهمه دارد که نرخ سود را کاهش دهد، در حالی‌که نرخ سود فعلی هیچ انگیزه و رغبتی برای عرضه‌کنندگان و تولیدکنندگان به‌وجود نمی‌آورد. به‌ویژه اینکه سرمایه‌گذاران ما بخشی از سرمایه‌هایشان را از طریق تسهیلات بانکی تامین می‌کنند.
این نرخ سود در بحث سرمایه‌گذاری قادر به ایجاد تحریک نخواهد بود، چراکه قادر نخواهد بود برای متقاضی و تولیدکننده ایجاد انگیزه کند. به همین دلیل این عوامل درونزا باعث رکود اقتصادی و رشد نکردن اقتصادی می‌شود. اگر ضرورت‌های رشد اقتصادی را فراهم نکنیم، رشدی در سطح ۳ تا ۴درصد را بیشتر تجربه نخواهیم کرد.
محمدصادق علیپور - استاد دانشگاه
