غربت رانندگان، غفلت مسئولان

به گزارش تین نیوز به نقل از ترابران، محمد اتحادی  چنین نوشت: 26 آذر ماه، روز قدردانی از خدمات ارزشمند رانندگان و سایر دست اندرکاران و شاغلان صنعت عظیم حمل ونقل کشور است و من هیچ قدردانی را باارزش تر از رسیدگی به مشکلات و چالش های فعالیت این قشر زحمتکش نمی دانم، به همین دلیل، در ادامه، به مهم ترین دغدغه های این بخش اشاره خواهم کرد:

1- افزایش سن ناوگان سنگین بار و عدم از رده خارج شدن ناوگان فرسوده خسارت زیادی به اقتصاد کشور ما وارد می کند. بهره وری کمتر، پیمایش کمتر، تصادفات بیشتر، آلودگی هوا از پیامدهای فرسودگی ناوگان است و از همه مهم تر اینکه درآمد و نتیجه تلاش راننده ناوگان فرسوده در معیشتش هزینه نمی شود. من در تعمیرگاه های اصفهان، مالکان ناوگان فرسوده را مشاهده می کنم که وقتی از یک سفر برمی گردند، حدود 90 درصد درآمدشان صرف تعمیر و نگهداری کامیون معیوبشان می شود. در برخی جاده های صعب العبور کشور مانند مسیرهای کردستان یا بندرعباس، برخی کامیون های فاقد سیستم ترمز موتور یا ریتاردر (Retarder) هستند و بارها پیش آمده که در سراشیبی ها دچار حادثه شده، ترمز بریده و جان خود را از دست داده اند.

راهکاری که می توان ارائه کرد کاهش قیمت ناوگان جدید است. با حذف تعرفه های گمرکی و حذف سهمیه دستگاه ها از فروش ناوگان جدید می توان تسهیلاتی برای تعویض ناوگان فرسوده ایجاد کرد. اکنون یک دستگاه کامیون چینی تولید داخل حدود 5 میلیارد تومان قیمت دارد و راننده نمی تواند با این مبلغ کامیون جدید خریداری کند، در حالی که باید ناوگان فرسوده را از رانندگان تحویل بگیرند و با همان قیمتی که برایشان تمام می شود یعنی 50 درصد کمتر (حدود 2 میلیارد و 500 هزار تومان) و اعطای وام با سود کم، کامیون های نو را در اختیار رانندگان و کامیونداران قرار دهند.

2- خرابی جاده ها ازجمله شکایات همیشگی رانندگان برون شهری است. درست است که با توجه به کمبود منابع مالی امکان رسیدگی به همه جاده های کشور وجود ندارد، اما حتماً باید در جاده های شریانی و ترانزیتی کشور ترمیم و بازسازی هایی انجام شود. متاسفانه در جاده هایی مانند جاده قدیم قم به تهران، جاده سیرجان به بندرعباس یا جاده های استان اصفهان و یزد که در مرکز کشور قرار دارند، رسیدگی لازم انجام نمی شود.

3- معضل دیگر کرایه توافقی است. زمانی که بار کاهش پیدا می کند، از نرخ کرایه ها هم کاسته می شود، ولی مخارج سنگین کامیون داری از جمله سوخت، خرید لاستیک و لوازم یدکی و مخارج تعمیرات به قوت خود باقی است. یکی از شکایات رانندگان این است که با افزایش ناوگان و کمبود بار، چرا کرایه ها طبق عرف لحاظ نمی شود در حالی که در کاربری های دیگر مانند تانکرهای حمل مواد سوختی، اتوبوس های مسافری یا تاکسی های درون شهری این معضل وجود ندارد و کرایه ها طبق عرف دریافت شده و ثابت است. ضمن اینکه می بایست به مراودات بین رانندگان و شرکت های حمل پایان داد و کمیسیون حمل از صاحب کالا گرفته شود و نه از راننده.

4- در مقوله تصادفات و ایمنی، لازم است دفتر ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و ادارات تابعه در استان ها و پلیس راه با همکاری کمیسیون ایمنی راه ها هر هفته یا ترجیحاً هر روز یک پیام ایمنی و آموزشی برای رانندگان در شبکه های اجتماعی منتشر کنند. متاسفانه شاهد هستیم نه کمیسیون ایمنی راه ها و نه ادارات راهداری اصلاً به ضرورت ارسال پیام ایمنی توجه ندارند.

فقط جمعیت طرفداران ایمنی راه هاست که گاهی پیام هایی برای موارد ایمنی از جمله رانندگی در شب، توقف در جاده و تردد زمستانی منتشر می کند، در حالی که این یادآوری ها باید روزانه باشد، تصادفات حادثه ساز باید بررسی و تحلیل شوند و نکات آموزشی آنها استخراج و اطلاع رسانی شود تا این حوادث کاهش یابد.

5- عدم نظارت در شیوه توزیع بار و پدیده بومی گرایی یکی دیگر از معضلاتی است که رانندگان گرفتار آن هستند. متاسفانه این معضل باعث اختلاف و درگیری و عدم بهره وری کامل از ناوگان می شود. به عنوان مثال، در استان اصفهان یا یزد فقط 30 درصد بارها طبق نوبت یا سامانه یا در پایانه بار همان استان و بقیه بارها با دلالی، رابطه دوستانه یا کمیسیون های گزاف بین رانندگان توزیع می شود و روی شیوه توزیع بارهای آزاد نظارت و کنترلی وجود ندارد. راهکاری مناسبی که می توان ارائه داد این است که همه کالاها و بارها طبق نوبت در همان استان و توسط یک سامانه توزیع شود.

6- معضل بعدی این است که نظارت و کنترل پلیس راه و عوامل راهداری در برخی استان ها روی فعالیت رانندگان و ناوگان باری بسیار کم رنگ شده و هیچ گونه نظارتی دیده نمی شود. به همین دلیل، ناوگان دارای معایب فنی و رانندگان فاقد کارت هوشمند حرفه ای در جاده ها جولان می دهند، حتی همکارانی هستند که وقتی دچار خواب آلودگی می شوند، رانندگان فاقد گواهینامه و بی تجربه یا فرزندان خود را پشت فرمان می نشانند. متاسفانه چندین مورد از این تصادفات در جاده بندرعباس داشته ایم.

7- معضل دیگر گرانی لاستیک و قطعات و عدم بازرسی به قیمت ها در استان هاست. متاسفانه رانندگان فرصتی برای پیگیری شکایات خود درباره گرانی ها ندارند و گرانی لاستیک کامیون باعث شده که رانندگان از لاستیک های بی کیفیت یا کم کیفیت استفاده کنند که احتمال ترکیدن آنها در حین رانندگی وجود دارد.

8- برگزار نشدن کلاس های بازآموزی نقصان دیگری است که با توجه به حوادث مکرر رانندگی کشور حتماً رانندگان قدیمی و در حین کار باید دوره بازآموزی طی کنند تا بیشتر به قوانین و مقررات رانندگی مسلط باشند.

10- در ایست بازرسی های کشور، توقف چندین ساعته و صف های طولانی (حدود 20 کیلومتر) امان را از رانندگان بریده و باعث نارضایتی همکاران راننده شده است. نیروهای انتظامی می توانند با همکاری پلیس راه و اداره راهداری همان استان ها این صف ها را کاهش دهند، اکنون بیشتر ایست بازرسی ها یک صف دارد، در حالی که اگر دو صف عبور تشکیل شود، مدت زمان توقف و استهلاک ناوگان کمتر خواهد شد.

11- مورد دیگر لزوم ایجاد سامانه اطلاع رسانی در کل کشور و زیرنظر کانون کامیونداران و رانندگان است. پیشنهاد دارم یک سامانه اطلاع رسانی از طرف کانون ها و انجمن های صنفی رانندگان راه اندازی شود و رانندگان استان ها عضو آن کانال شوند تا از بخشنامه ها، نکات ایمنی و علل تصادفات در آن کانال آگاه شوند.

12- بسیاری از رانندگان درخواست دارند که بخشنامه ابعاد و اوزان هر چه زودتر اجرایی شده و به بی نظمی فعلی خاتمه داده شود. اکنون وزن بار برای تریلی 5 محوره 18 چرخ حداکثر 44 تن لحاظ شده، ولی شاهد افزایش وزن تا 50 تن هم هستیم. وزن ناخالص ناوگان باید مانند سال های گذشته طبق اطلاعات کارت ماشین – ارائه شده توسط کارخانه های تولیدکننده کامیون – لحاظ شود.

13- در خصوص ناوگان حمل مواد خطرناک و سوختی، لازم است مخزن اصلی حدود 40 سانتی متر از گارد و سپر عقب شاسی اصلی جلوتر و فاصله داشته باشد تا اگر حادثه برخوردی صورت گرفت، حداقل از انفجار و آتش سوزی تانکر جلوگیری شود. چرا مخازن حمل گاز مایع با فولاد بهتر و ضخامت بیشتری تولید می شود، ولی برای ساخت مخازن حمل بنزین، نفت سفید، سوخت جت، سوخت دیزل از ورق و فولاد با ضخامت کمتری استفاده شده است؟

بنابراین تقاضا می شود در تولید تانکرهای مواد سوختی تجدیدنظر صورت بگیرد. حادثه تصادف اتوبوس با تانکر حمل قیر در محور اصفهان نایین، حادثه برخورد اتوبوس با تانکر حامل بنزین در آزادراه کاشان که منجر به فوت 19 تن شد، حادثه برخورد تریلر کمپرسی با تانکر حامل سوخت دیزل، حادثه اخیر تونل تنگه زاغ محور بندرعباس سیرجان از جمله حوادثی است که اهمیت حیاتی این موضوع را گوشزد می کند.

14- برخی از رانندگان تلاشگر علاوه بر فعالیت رانندگی و حمل کالا، مشکلات و دغدغه های حمل ونقلی و صنفی را هم پیگیری می کنند و وقت و سرمایه خود را صرف برطرف کردن آنها از جمله خرابی جاده ها، کاهش تصادفات جاده ای، آموزش رانندگان، رفع مشکلات همکاران در بنادر کشور می کنند تا خسارت های مختلف مرتبط با این امور به اقتصاد کشور کاهش یابد، اما در شرایطی که در ارگان ها و نهادهای دیگر، اگر کارمندانی در حین خدمت خود، فعالیت های دیگری را برای بهبود وضع موجود انجام دهند، بی شک مورد تفقد و توجه قرار می گیرند، در بخش حمل ونقل کشور برای رانندگان تلاشگر و خدوم که بدون هیچ چشمداشتی دل در گرو بهبود وضعیت حمل ونقل و فعالان این حوزه دارند، هیچ گونه جوایز و پاداشی مانند کامیون منظور نشده است. چرا در ساختار حمل ونقل برای رانندگان جاده ای جوایز بزرگی مانند کامیون با تخفیف قیمت یا مجوز شرکت حمل ونقل به صورت مشارکت منظور نشده است؟

15- به عنوان آخرین نکته، پیشنهاد دارم با توجه به اینکه سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای، سازمان حفاظت محیط زیست، شرکت پخش فرآورده های نفتی ایران و پلیس راه همگی با رانندگان و صنعت حمل ونقل کشور در ارتباط هستند، با همکاری یکدیگر یک نظرسنجی در حوزه خود کاری خود برگزار کنند تا از تجربه و دانش رانندگان برون شهری استفاده شود. مثلاً سازمان راهداری می تواند برای بهینه سازی و بهره وری بهتر از ناوگان حمل ونقل، کاهش حمل یکسر خالی ناوگان، جلوگیری از خرابی و نابودی جاده ها به خصوص در فصل زمستان، توزیع عادلانه بار کشور بین رانندگان، کاهش اوزان طبق کارت ناوگان و جلوگیری از کاهش کرایه های حمل ونقل پرسش هایی را مطرح کند. سازمان محیط زیست می تواند از رانندگان راهکارهایی درباره کاهش آلودگی هوا بخواهد. شرکت پخش فرآورده های نفتی می تواند از رانندگان بخواهد که طرح ها و راهکارهای خود را برای کاهش مصرف سوخت و بهینه سازی مصرف سوخت به ویژه گازوئیل ارائه کنند و پلیس راه نیز می تواند از رانندگان درباره کاهش تصادفات جاده ای کاهش، تعداد مجروحان و کاهش خسارت به ناوگان نظرسنجی کند و جوایزی هم به بهترین پیشنهادها اختصاص یابد. علاوه بر این،، این چهار ارگان می توانند از بیمه های کشور برای تامین مالی این جوایز کمک بگیرند.