مدیرعامل راه‌آهن توافقنامه بخش ریلی کریدور خلیج‌فارس- دریای سیاه را امضا کرد/ پیگیری بخش جادهای از سوی سازمان راهداری
مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌ها در معاونت حملونقل وزارت راه و شهرسازی کریدور خلیج فارس-دریای سیاه را یک کریدور چندوجهی خواند و ضمن اعلام اینکه امضا توافقنامه اخیر از سوی مدیرعامل راه‌آهن فقط برای بخش ریلی بوده است، گفت: نمی‌توان بر روی کریدور نام ریلی یا جادهای قرارداد بلکه باید مجموعه‌ای از سازمان‌ها مانند سازمان راهداری و حملونقل جادهای، شرکت راه‌آهن و حتی سایر دستگاه‌های دولتی مانند گمرک و وزارت امور خارجه نیز در راهبری آن مشارکت کنند.
مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌ها در معاونت حملونقل وزارت راه و شهرسازی کریدور خلیج فارس-دریای سیاه را یک کریدور چندوجهی خواند و ضمن اعلام اینکه امضا توافقنامه اخیر از سوی مدیرعامل راه‌آهن فقط برای بخش ریلی بوده است، گفت: نمی‌توان بر روی کریدور نام ریلی یا جادهای قرارداد بلکه باید مجموعه‌ای از سازمان‌ها مانند سازمان راهداری و حملونقل جادهای، شرکت راه‌آهن و حتی سایر دستگاه‌های دولتی مانند گمرک و وزارت امور خارجه نیز در راهبری آن مشارکت کنند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در تاریخ هفدهم خردادماه سال جاری توافقنامه چگونگی فعال‌سازی کریدور خلیج‌فارس دریای سیاه توسط روسای راه‌آهن ایران، جمهوری آذربایجان و گرجستان در شهر تفلیس پایتخت این کشور امضا شد.
این اتفاق در حالی رخ داد که طی سال‌های قبل و پیش از تشکیل معاونت حملونقل پیگیری کریدور خلیج فارس-دریای سیاه ابتدا از سوی سازمان راهداری و حملونقل جادهای و سپس از سوی معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حملونقل انجام می‌شد تا اینکه به دستور وزیر راه و شهرسازی پیگیری کریدورها به معاونت حملونقل واگذار شد.
لذا در خصوص علت حضور مدیرعامل شرکت راه‌آهن بر سر جلسه امضا توافقنامه میان سه کشور این مسئله را از مهرداد تقی زاده معاون حملونقل وزیر راه و شهرسازی پیگیری کردیم که ایشان نیز در پاسخ گفت: کریدور خلیج فارس-دریای سیاه یک کریدور چندوجهی و ترکیبی متشکل از حملونقل ریلی، جادهای و دریایی است؛ که مدیرعامل شرکت راه‌آهن فقط در راستای توافق برای شاخه ریلی آن در جلسه حضور یافته است.
وی خاطرنشان کرد: توافقنامه نهایی سرانجام توسط وزرای حملونقل و معاونان کشورهای عضو به امضا خواهد رسید.
ازاین‌رو برای دریافت جزئیات بیشتر در خصوص توافق حاصله میان سه کشور در بخش ریلی و روند پیشرفت مذاکرات در بخش جادهای با دکتر مهدی اشرفی حبیب‌آبادی مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌های معاونت حملونقل وزارت راه و شهرسازی و مسئول پیگیری کریدورهای حمل‌ونقلی در وزارت راه و شهرسازی به گفتگو پرداختیم.
وی در ابتدا با اشاره اهداف واگذاری وظایف پیگیری وضعیت کریدورهای حملونقل بین‌المللی به معاونت حملونقل وزارتخانه اظهار داشت: وقتی سخن از کریدور حمل‌ونقلی به میان می‌آید در واقع مفهومی از ارتباط بین کشورهایی است که می‌خواهند در قالب این کریدور با یکدیگر همکاری می‌کنند. ازاین‌رو، انعقاد یک قرارداد در واقع نقطه شروع تعاملات تجاری بین کشورها محسوب میشود و وقتی مفهوم کریدور به میان می‌آیددرواقعبه دنبال ساده‌سازیبرای دستیابی به یک بستر مناسب برای افزایش تعاملات هستیم.
اشرفی افزود: مذاکرات کریدورخلیج‌فارس- دریای سیاه نیز با همین منطق و باهدف دسترسی ایران به اروپا به‌عنوان مسیر موازی ترکیه برای دسترسی ایران به اروپا انجام‌شده است. لذا وقتی با این دید به مسئله نگاه میشود دیگر نمی‌توان بر روی کریدور نام ریلی یا جادهای قرارداد بلکه باید مجموعه‌ای از سازمان‌های درگیر کریدور مانند سازمان راهداری و حملونقل جادهای، شرکت راه‌آهن، سازمان بنادر و حتی سایر دستگاه‌های دولتی مانند سازمان گمرک و وزارت امور خارجه نیز در راهبری آن مشارکت کنند.
مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌ها با توجه به الزامات عملیاتی شدن کریدورها اظهار داشت:بخش‌های مختلفی از قبیل راه‌آهن‌های کشورهای مختلف با یکدیگر در مورد مسائل مختلف همچون تعرفه‌ها گفتگو می کنند و بستری برای تعامل ریلی میان کشورها و حتی توافقاتی برای گسترش سطح فعالیت‌ها ایجاد می گردد.
اشرفی در ادامه به امضا توافق‌نامهسه‌جانبه ریلی کریدور خلیج-فارس-دریای سیاه با حضور روسای سه کشور اشاره کرد و گفت: مفهوم توافقنامه امضاشده کلان نبوده است بلکه راه‌آهن‌های سه کشور مذکور برای توسعه همکاریهای ریلی با یکدیگر توافقنامه امضا کرده‌اند؛ اما در معاونت حملونقل پرونده کریدورهای حمل‌ونقلی به‌صورت جامع و کلان مورد بررسی و پیگیری قرار می‌گیرد.
اقدامات بین المللی شرکت راه‌آهن مکمل فعالیت‌های معاونت حملونقل است
وی تصریح کرد: توافقات امضاشده از سوی مدیرعامل شرکت راه‌آهن نیز به هماهنگی هر چه بیشتر در دفتر معاونت حملونقل به پیگیری کریدورهای بین‌المللی کمک خواهد کرد.
مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌ها با اشاره به تعداد جلسات کارشناسی شورای هماهنگی کریدورهای که تاکنون در رابطه با کریدور خلیج فارس-دریای سیاه برگزار شده است خاطرنشان کرد: تا الآن دو جلسه کارشناسیو با هدایت دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ایدر ماه‌های آوریل و جولای 2016برگزار شده است. البتهقرار بود نشست سوم در تهران برگزار شود که با توجه به تغییر و تحولات وزارتخانه و انتقال امور پیگیری کریدورها از سازمان راهداری و حملونقل جادهای به معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حملونقل وزارت راه و شهرسازی و سپس به معاونت حملونقل منتقل و پیگیری برگزاری این جلسات کمی با تأخیر مواجه شده است.
برگزاری نشست کارشناسی سوم کریدور خلیج فارس-دریای سیاه در گرجستان
اشرفی حبیب‌آبادی تصریح کرد: پس از انتقال امور به معاونت حملونقل وزارت راه و شهرسازی با پیگیری‌های این معاونت در حال برنامه‌ریزی برای برگزاری یک نشست کارشناسی در گرجستان هستیم؛زیرا پیرو سفر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و مهرداد تقی زاده معاون حملونقل وزارت راه و شهرسازی به کشورهای منطقه، گرجستانعلاقه‌مندی خود را برای راه‌اندازی هر چه زودتر کریدور خلیج فارس-دریای سیاه ابراز کرد.
وی هدف از برگزاری جلسه کارشناسی قبل از برگزاری شورای هماهنگیرا موضوعاتی مانند پیوستن یونان و نهایی کردن جزئیات متن توافقنامه عنوان کرد و گفت:هم‌اکنون در حال رد و بدل کردن وانجام مکاتبات برای نهایی کردن زمان برگزاری جلسه کارشناسی در شهر تفلیس هستیم تا پس از مقرر شدن زمان جلسه ایران با تمام ذی‌نفعان همچون سازمان راهداری و حملونقل جادهای، شرکت راه‌آهن، سازمان بنادر ودریانوردی، ستاد وزارت راه و شهرسازی، سازمان گمرک و نماینده وزارت امور خارجه در جلسه شرکت کنند.
این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی در پاسخ به این سؤال که آیا تا این لحظه مذاکراتی در خصوص حمل بار آزمایشی نیز بین سه کشور مطرح‌شده است یا خیر بیان داشت: تا به امروز مذاکراتی برای حمل آزمایشی بین سه کشور انجام نشده استاما موافقت‌نامه‌ای میان راه‌آهن‌های سه کشور امضاشده که قرار است برای تعریف تعرفههای مشترک با همدیگر همکاری کنند. همچنین طبق این توافق قرار است حملونقل ترکیبی ریلی-جادهای با مدیریت شرکت راه‌آهن ایران انجام شود که در قالب توافق شرکت راه‌آهن است.
تفاوت در تعرفه‌ها باعث کاهش رقابت‌پذیری میشود
به گفته وی؛ در بخش ریلی و برای تجاری‌سازی کریدور خلیج فارس-دریای سیاه نباید از سه دیدگاه مجزا دیده شود بلکه باید به‌صورت واحد و تعرفههای یکسان دیده شود؛زیراتفاوت تعرفه‌ها باعث کاهش رقابت‌پذیری میشود.
اشرفی حبیب‌آبادی در ادامه به جزئیات مذاکرات انجام‌شده در بخش ریلی کریدور خلیج فارس-دریاس سیاه اشاره کرد و گفت: شیوه‌هایبازاریابی، برگزاری میزگرد‌ها، سمینار برای آشنایی با پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های راه‌آهن‌های مختلف جهت هماهنگی بیشتر، پیشنهاد راه‌اندازی یک اتاق مشترک در راستای افزایش همکاریهای ریلی هر سه کشور، همکاری کشورها در خصوص موضوعات فنی راه‌آهن مانند ارائه خدمات مهندسی در تعمیر و نگهداریموردبحث و بررسی قرار گرفته است.
مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌هادر پاسخ به این سؤال که «با توجه به تکمیل نبودن مسیر ریلی قزوین-رشت-آستارا، چطور می‌توان از این مسیر برای انتقال بار به کشور آذربایجان استفاده کرد؟» بیان داشت: راه‌آهن ایران تعهد داده است که در قالب یک سرویس کامل به‌صورت چندوجهی بار حمل شده را در مرز آستارا تحویل بخش ریلی آذربایجان دهد به‌طوری‌که پس از حمل ریلی از مبدأ بندرعباس، بار در قزوین از روی ریل بر روی کامیون منتقل و سپس از آستارا تا بندر باتومی گرجستان مجدد از طریق راه‌آهن جابجا شود.
طرح اتصال منطقه آزاد اصلان دوز به آذربایجان از طریق راه‌آهن
وی در ادامه از طرح ریلی سازمان مناطق آزاد به‌منظور اتصال ریلی بخش اصلان دوز به راه‌آهن آذربایجان (تبریز-جلفا-اصلان دوز- آذربایجان) خبر داد و گفت: البته با توجه به اینکه همچنان مذاکراتی برای تعیین خط و نقشه میان طرفین صورت نگرفته است، فقط در حد یک گزینه قرار دارد و هیچ‌گونه اقدامات اجرایی صورت نگرفته است.
اشرفی حبیب‌آبادی تصریح کرد: معاونت حملونقل از زمان آغاز فعالیت خود برخلاف برخی نظرات هیچ‌گونه اقدامی در راستای انسداد فرصت‌های حملونقل جادهای یا استفاده از این فرصت‌ها برای جبران عقب‌ماندگی راه‌آهن کشور نداشته است. هرچند باید پذیرفت که حملونقل ریلی به‌عنوان یک مد حملونقل پاک اثرات به‌مراتبپررنگ‌تری در کاهش مصرف سوخت، آلودگیهوا و حوادث حمل‌ونقلی در جامعه دارد؛اما به قیمت از دست دادن فرصت‌های ترانزیتی نباید تمام شود.
مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌ها یادآور شد: هر جا و به هر دلیلی مانند محدودیت شبکه و نبود امکان ارائه سرویس، راه‌آهن نتواند وظیفه خود در قبال ترانزیت و حمل بار را انجام دهد حملونقل جادهای به‌عنوان مد مکمل ایفای نقش خواهد کرد. از طرفی هیچ‌گاه ما این دو را مد رقیب نمی‌بینیم و جایی که صرفه اقتصادی با مد ریلی باشد هیچ‌گاه ازمد جادهای استفاده نمی‌شود.
تنوع و ایجاد مسیر های جدید ترانزیتی موجب مصونیت کشورمان از وابستگی بیش از حد به یک کشور خاص میشود و این ایجاد کریدور اقدام خوبی است