◄ در شرایط بحرانی، ریل در برابر هوا و جاده حریف خوبی نیست
اینکه بگوییم اگر ریل زودتر به کرمانشاه می‌رفت چنین و چنان میشد علمی و اخلاقی نخواهد بود. به دلایل مزایای رقابتی ریل در مقایسه با حمل‌ونقل هوایی و جاده‌ای خوب است که سیستم ریلی به یک منطقه ورود کند اما ورود یا عدم ورود ریل در یک منطقه نمی‌تواند به عنوان عامل مهمی در کمک‌رسانی به مردم زلزله‌زده محسوب شود.
با شنیدن زمزمه‌های مربوط به راه‌اندازی راه‌آهن کرمانشاه تا پایان امسال، مناقشاتی پیرامون اینکه اگر زودتر، یعنی در زمان وقوع زلزله، ریل به غرب کشور رسیده بود امکانات بهتر لجستیکی برای امدادرسانی وجود داشت، به راه افتاد.
به گزارش تین‌نیوز، شهاب‌الدین کرمانشاهی استاد دانشگاه و کارشناس حوزه حمل ونقل در این‌باره معتقد است: درباره تاثیر مثبت راه‌اندازی قطار اراک-کرمانشاه در زمان وقوع زلزله باید بگویم که تاثیر ویژه‌ای برای این نوع حمل‌ونقل به نسبت سایر مودهای حمل‌ونقلی نمی‌توان متصور شد چراکه سیستم واکنش به زلزله باید سریع باشد و بخشی از امکانات لجستیکی با سرعت بیشتری به منطقه زلزله‌زده برسد. به همین دلایل و با وجود اینکه از طرفداران پروپاقرص سیستم ریلی هستم، حمل ونقل هوایی و سپس جاده‌ای در کشور ما بهترین شیوه‌های حمل کالا و خدمات در شرایط بحران هستند.
کرمانشاهی اضافه کرد: بخش ریلی در میان‌مدت و طولانی‌مدت می‌توانند راهگشای گره‌های کور بحران ایجادشده در منطقه باشند و در حمل مصالح ساختمانی کمک کنند. در همین ارتباط، هرچند نباید از امکان حمل انبوه کالا و مسافر در شیوه ریلی غفلت ورزید اما در زمان بروز بحران این شوه کارگر نیست؛ ضمن اینکه ممکن است بخشی از مسیر ریلی بر اثر زلزله آسیب ببینند. این وضعیت برای حمل ونقل هوایی به هیچ‌وجه قابل تصور نیست. سرعت امداد هوایی نیز دلیل دیگری بر این مدعا است که حتی اگر امکان حمل‌ونقل ریلی در مسیر کرمانشاه وجود داشت، باز هم می‌توانست به‌عنوان یک شیوه کمکی نسبت به دو شیوه دیگر باشد.
این استاد دانشگاه با بیان مزایای حمل‌ونقل جاده‌ای در مدیریت بحران، گفت: در بخش جاده ای ما با پدیده تنوع مسیر و قدرت انعطاف‌پذیری جاده روبه‌رو هستیم. اصلی که بسیار حائز اهمیت است چراکه اتومبیل برعکس قطار به هرمنطقه‌ای می‌تواند وارد شود و تنوع دسترسی فراوانی خواهد داشت. درواقع حمل‌ونقل جاده‌ای امکان امدادرسانی در هر منطقه را فراهم کرده است و از این نظر ریل، شیوه کارآمدی نیست. به‌نظر بنده اینکه بگوییم اگر ریل زودتر به کرمانشاه می‌رفت چنین و چنان میشد علمی و اخلاقی نخواهد بود. به دلایل مزایای رقابتی ریل در مقایسه با حمل‌ونقل هوایی و جاده‌ای خوب است که سیستم ریلی به یک منطقه ورود کند اما ورود یا عدم ورود ریل در یک منطقه نمی‌تواند به عنوان عامل مهمی در کمک‌رسانی به مردم زلزله‌زده محسوب شود.
این کارشناس حمل‌ونقل ادامه داد: هرچند که اگر ظرفیت ریلی هم وجود می‌داشت فرصتی در اختصاص یافتن به حجم بار ترافیکی جاده‌ها در زمان امدادرسانی ایجاد میشد اما عدم ایجاد این ظرفیت نمی‌تواند تاثیر مهمی بر کاهش یا افزایش حجم مادلات و امدادرسانی به‌موقع داشته باشد.
شهاب‌الدین کرمانشاهی امدادرسانی به‌موقع از سریع‌ترین راه ممکن را در زمان زلزله را مهم دانست و افزود: قطعاً حمل‌ونقل هوایی و سپس جاده‌ای در این مورد پیشتاز هستند. در حال حاضر به فرض اینکه ریل و قطار تا کرمانشاه هم رسیده بود، فرهنگ‌سازی برای بهره‌گیری از شبکه ریلی به‌جای جاده‌ای به‌ویژه برای مردم امری زمان‌بر بود، چراکه مردم همچنان بهترین، سریع‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای حمل‌ونقل کالا و مسافر را سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای می‌دانند. حمل‌ونقل ریلی در شرایط نرمال قطعاً شیوه حمل کالا و مسافری است که می‌تواند با صرف هزینه پایین‌تر، در حجمی انبوه‌تر با تعداد بیشتر مسافر به اقتصاد و محیط‌زیست کشور کمک کند اما در شرایط بحرانی به نظر من حمل‌ونقل ریلی امکان خدمات‌دهی موثری نخواهد داشت.
مسلما در كشور ما سرعت دسترسي جاده اي و هوائي بالاتر از حمل و نقل ريلي است. اما يكي از روش هاي سريع در امدادرساني ريلي، ساخت واگن هاي بيمارستاني (مجهز به اتاق عمل) و استقرار آن در محل بحران است. در واقع قطار بيمارستاني باعث مي شود تا "لحظات طلائي" امداد از دست نرود و مجروحين اورژانسي به سرعت تحت مداواي اوليه قرار گيرند.
جانمائي براي استقرار دائمي واگن بيمارستاني در برخي ايستگاه هاي راه آهن(مناطق مورد تهديد) و سرعت عمل در تشكيل و انتقال قطار به منطقه آسيب ديده، بسيار اهميت دارد.
در برخي كشورها، عليرغم وجود اتوبوس بيمارستاني و هلي كوپتر امداد، اين نوع واگن ها(به تعداد محدود) نيز وجود دارد.
چند سال پیش یادم هست برف شدیدی زنجان فرا گرفت هم ازادراه بست هم.جاده قدیم ترانزیت ،در اثر بارش برف فرودگاه هم بسته شد!
راه اهن فقط توانست زنجان از محاصره نجات دهد بیماران به تهران فرستاد.
اتفاقا در این بحران ها راه اهن کارامد تر از سایر حمل و نقل هاست.
روسها بزرگترین تجهیزاتشان و امکانات با ریل میفرستند چون سرمای روسیه فقط ریل جواب میدهد.
این ضعف ماست قادر به بهره برداری توانایی های راه اهن نیستیم مطمئنا حرکت یک قطار کمک به طرف مثلا کرمانشاه بهتر از حرکت صدها کامیون و ترافیک بود،بعد کرمانشاه تا سرپل ذهاب حمل و نقل مویرگی عهده میگرفت.
یک قطار خودش معادل صدها کامیون بار میبرد .
ما هنوز در بحران ها قادر به بهره گیری و برنامه ریزی براساس امکانات موجود خود نیستیم همیشه در شوک حادثه هستیم بعد از حادثه میگوییم اگر اینکار میکردیم بهتر بود!