سنگ بودجه، پیش پای قطارهای حومه‌ای
تحلیل‌ها حاکی از آن است که شهرهای جدید با هدف جذب جمعیت سرریز در فاصله‌ای نزدیک به کلان‌شهرها احداث می‌شوند؛ هرچند تجربه نشان داده است که ایجاد این مناطق برای جذب دائمی جمعیت چندان موفقیت‌آمیز نبوده است.
ایجاد راه‌های ارتباطی از جمله آزادراه‌ها، بزرگراه‌ها و ارتباطات ریلی از نیازهای اولیه شهرهای جدید است و به همین منظور برای شهرهای پردیس، پرند، بهارستان و... که از شهرهای جدید در اطراف پایتخت به شمار می‌روند، خط ریلی در نظر گرفته شده است.
اما راه‌اندازی این پروژه‌ها همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. تحلیل‌ها حاکی از آن است که شهرهای جدید با هدف جذب جمعیت سرریز در فاصله‌ای نزدیک به کلان‌شهرها احداث می‌شوند؛ هرچند تجربه نشان داده است که ایجاد این مناطق برای جذب دائمی جمعیت چندان موفقیت‌آمیز نبوده است.
از این‌رو، دولت در اولویت‌بندی جذب جمعیت این شهرها مواردی چون «اشتغال» و «تسهیل راه دسترسی» به شهرهای بزرگ اطراف را در دستور کار قرار داد. اگرچه پروژه‌های تسهیل راه دسترسی به دلیل نبود منابع مالی و وجود اختلاف نظر بین دستگاه‌های مسئول، یکی پس از دیگری در هاله‌ای از ابهام فرو می‌روند.
به گزارش هفته‌نامه حمل‌ونقل بررسی‌ها نشان می‌دهد، مسئولان شهری پرند فقط ۳ ماه فرصت دارند صدای سوت قطار مترو را به گوش ساکنان این شهر برسانند. پرند، شهری در ۳۳ کیلومتری جنوب غربی تهران، بعد از تکمیل پروژه متروی شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) در انتظار تکمیل پروژه متروی شهری است.
از سوی دیگر، پس از آنکه شرکت عمران شهر جدید پرند از محل منابع داخلی خود ۳۶ میلیارد تومان برای متروی پرند هزینه کرد، در سال ۱۳۹۲ ادامه اجرای این پروژه به شهرداری تهران واگذار شد و آن‌طور که به نظر می‌رسد، شهرداری تهران نیز منابع کافی برای تکمیل این پروژه را در اختیار ندارد. در این‌باره معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید در گفتگو با هفته‌نامه «حمل‌ونقل» معتقد است از زمان واگذاری پروژه متروی پرند به شهرداری تهران، به نظر می‌رسد به این پروژه کم‌توجهی شده و می‌توان گفت متروی پرند از اولویت‌های شهرداری خارج شده است. به گفته حبیب‌الله طاهرخانی، برای پیشرفت در کار و کمک به ادامه اجرای پروژه نیز جلساتی با مسئولان امر و همچنین نماینده شهرستان رباط‌کریم و بهارستان برگزار شده و تلاش‌ها به این سمت است که هرچه زودتر متروی شهر پرند راه‌اندازی شود.
همچنین، بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، جمعیت پرند ۱۱۹ هزار نفر بوده است، در حالی که با استقرار بیشتر جمعیت در واحدهای مسکن مهر این شهر، رشد جمعیت به ۲۰۰ هزار نفر می‌رسید. به گفته طاهرخانی، همین امر نشان‌دهنده کم‌متقاضی بودن واحدهای مسکن مهر در این شهر است.
آغاز به کار متروی پردیس، در صورت تأمین اعتبار
از سوی دیگر، شهر پردیس در ۱۷ کیلومتری شرق تهران و در مسیر جاده هراز از دیگر شهرهای در انتظار مترو است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مطالعات کارشناسی برای راه‌اندازی مترو در این شهر نیز انجام گرفته و تنها مسئله‌ای که تکلیف آن را نهایی می‌کند، دریافت بودجه از دولت برای آغاز به کار این پروژه است؛ که به گفته طاهرخانی تلاش بر این است که این ردیف اعتباری از بودجه سال آینده دریافت شود.
متروی شهر جدید پردیس با اتصال به خط ۴ متروی تهران و وجود یک ایستگاه تبادلی در سرخه‌حصار، مسافران این شهر را به تهران می‌رساند. همچنین، این خط در شهر پردیس دو ایستگاه دارد که یک ایستگاه فاز ۱۱ و فاز ۸ پردیس و ایستگاه دیگر نیز انتهای این شهر را پوشش می‌دهد که دسترسی شهرهای اطراف پردیس، مثل بومهن را نیز به شهر تهران راحت‌تر و سریع‌تر خواهد کرد.
اعتبار مورد نیاز این طرح ۲ هزار میلیارد تومان است که نیمی از آن برای تأمین زیرساخت‌ها و باقی آن برای تجهیز ناوگان خواهد بود. در چنین شرایطی و در صورتی که اعتبار مورد نیاز برای راه‌اندازی این خط مترو تأمین شود، متروی شهر پردیس وارد فاز عملیاتی شده و تا ۲ سال آینده نیز به بهره‌برداری خواهد رسید.
اگرچه بحث راه‌اندازی مترو برای شهر پردیس، به ۱۱ سال قبل، یعنی سال ۸۵، برمی‌گردد، حال به نظر می‌رسد که مرحله مطالعاتی این پروژه به اتمام رسیده و باید در انتظار ورود این پروژه به فاز اجرایی بود. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد آغاز عملیات اجرایی این مترو در گرو تکمیل پروژه متروی هشتگرد است؛ هرچند مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید در این‌باره معتقد است که این دو موضوع ارتباط چندانی به هم ندارند.
قطار برقی هشتگرد
طاهرخانی پروژه قطار شهری هشتگرد را پیشرفته‌ترین پروژه قطار برقی در شهرهای جدید دانسته و پیشرفت آن را ۸۰ درصدی می‌داند و معتقد است که در اوایل سال آینده نیز پروژه متروی هشتگرد افتتاح می‌شود.
او با فعال‌خواندن پروژه قطار شهری هشتگرد افتتاح و اتمام کار را در گرو تأمین نقدینگی می‌داند که البته این موضوع ارتباطی با آغاز به کار متروی پردیس ندارد، زیرا متروی پردیس در انتظار دریافت بودجه از سوی دولت است؛ به طوری که با تأمین بودجه برای این پروژه، عملیات اجرایی از نیمه اول سال آینده آغاز می‌شود. معاون وزیر راه و شهرسازی در اجرای این پروژه نیز به این موضوع اشاره کرد که تلاش بر انجام کار به صورت مشارکتی است، به طوری که بخشی از اجرای این کار از سوی منابع عمومی و بخش دیگر نیز با کمک سرمایه‌گذاری بخش خصوصی باشد.
