◄ مدل جبران زیان قطارهای حومه‌ای از دیدگاه مدیرعامل «رجا»
تا زمانی که سازمان برنامه‌وبودجه، منابع اعتباری لازم برای حمایت از قطارهای حومه‌ای و جبران زیان‌های آن‌ها را اعلام نکند، نمی‌توان انتظار تحول جدی را در این بخش داشت.
پیش از این در مورد توسعه قطارهای حومه‌ای توسط شرکت‌های ریلی بخش خصوصی نظر محمد رجبی، مدیرعامل شرکت قطارهای مسافری رجا را جویا شدیم که قسمت دوم آن در این گزارش خواهد آمد.
به گزارش تین‌نیوز، محمد رجبی در گزارش قبل درباره زیان‌های وارده بر شرکت رجا و چگونگی جبران آن به‌وسیله درخواست وام و تلاش کارکنان شرکت در طول سال‌های گذشته مواردی را مطرح کرد و در ادامه درباره اینکه رجا برای جبران این موارد و توسعه هرچه زودتر مبحث مهم قطارهای حومه‌ای به چه نوع حمایت‌هایی نیاز دارد، گفت: ما باید از نهادهای دولتی و استان‌ها کمک بگیریم که متأسفانه در این زمینه با شرکت رجا همکاری‌های لازم صورت نمی‌گیرد. چراکه قطارهای حومه‌ای مثل همه دنیا به‌عنوان خودروهایی که حرکت منظم و پرظرفیتی را دارند، به‌سرعت بین مردم جای خود را باز خواهند کرد و با گذر سال‌های طولانی نیز از محبوبیت آن‌ها کم نخواهد شد.
مدیرعامل شرکت رجا سپس به معرفی مدلی برای جبران خسارت رجا توسط دولت، بابت توسعه قطارهای حومه‌ای که قبلاً هم به راه‌آهن پیشنهاد شده، توضیح داد: به دلیل زیان‌ده بودن ریل‌باس‌های قطارهای حومه‌ای یا باید نرخ‌های بلیت آن‌ها 6 تا 8 برابر افزایش یابد تا ما به قیمت‌های واقعی برسیم و یا اینکه دولت این ریل‌باس‌ها را از ما بخرد زیرا هزینه تعمیر و نگهداری آن‌ها بالا است. این پیشنهادی است که ما بارها و بارها مطرح کرده‌ایم اما از آن استقبال نشده و بنابراین مشکلات ما نیز که درواقع مشکلات مردمی است که هرروز از حومه کلان‌شهرها برای انجام کار خود به مراکز جمعیتی کلان‌شهرها مراجعه می‌کنند، حل نشده است.
رجبی ادامه داد: درواقع استفاده‌کنندگان اصلی قطارهای حومه‌ای قشر کارگر و کارمند هستند. در مسیر حومه‌ای ورامین، پرند و گرمسار اغلب مسافرانی که از قطار استفاده می‌کنند، کارگر و کارمند هستند و در قطار اهواز ـ بندرامام هم اغلب مسافران، کارگران پتروشیمی بندر امام هستند. طبیعی است که مابه‌التفاوت هزینه‌کرد ما نباید از مردم به‌ویژه از این قشر گرفته شود اما بالاخره یکی باید مابه‌التفاوت پول بلیت این مسافران را به ما پرداخت کند که مانند همه دنیا دولت در ارجحیت پرداخت این مابه‌التفاوت است.
مدیرعامل رجا با ذکر مثالی صحبت‌های خود را ادامه داد وگفت: ما به دلیل زیان‌ده بودن مسیر قطار حومه پرند، پیشوا و قم یک قطار را از خط سیر روزانه کم کرده‌ایم چراکه وجود آن، رجا را متحمل پرداخت هزینه گزافی می‌کرد. یا اینکه مسیرهای غیرحومه هم مثل قطار تهران_ خواف، تهران-طبس و تهران ـ گرگان اصلا برای ما توجیه اقتصادی ندارند و ما به‌عنوان یک بنگاه‌دار ملزم به پرداخت هزینه توسعه اقتصادی مناطق نیستیم و باید هزینه‌های توسعه اقتصادی مناطق توسط دولت‌ها پرداخت شود.
رجبی با بیان این مطلب که بابت تعمیر ریل‌باس‌ها به دلیل عدم حمایت دولت از کارکرد مفید رجا برای اقتصاد کشور، 10 ماه است که به شرکت مپنا پرداختی نداشته‌اند، گفت: مپنا شرکت پرقدرتی است و بارها به ما در غالب نادیده گرفتن تأخیر پرداخت‌های ما در راستای توسعه قطارهای حومه کمک کرده است وگرنه راه‌آهن به هیچ‌کدام از پیشنهاد‌های ما جامه عمل نپوشانده است.
محمد رجبی همچنین درباره تکلیف رجا در توسعه قطارهای حومه‌ای گفت: توسعه قطارهای حومه‌ای به رجا تکلیف شده است وگرنه درواقع ما مثل همه شرکت‌های ریلی بخش خصوصی در کشورمان تکلیفی برای توسعه این قطارها نداریم چون به‌عنوان بخش خصوصی و بنگاه اقتصادی نباید زیان ببینیم، اما دغدغه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد الزام بر تردد قطارهای حومه‌ای منجر شده است تا به ما دستور دهند که قطارهای حومه‌ای در حد امکان زمین‌گیر نشوند.
رجبی ادامه داد: بنابراین ما همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهیم و امیدواریم که دولت توجه بیشتری را به شرکت رجا در بحث توسعه قطارهای حومه‌ای به‌عنوان تنها شرکت بخش خصوصی که در این زمینه فعالیت می‌کند، نشان دهد.
این مقام مسئول نظر خود درباره تأسیس شرکت قطارهای حومه‌ای را اینچنین افزود: با توجه به نیاز کلان‌شهرهای کشور در بحث توسعه قطارهای حومه‌ای مثل مسیرهای حومه‌ای کلان‌شهرهای تهران، تبریز، اهواز و مشهد با مهم‌ترین آن‌ها مثل: توسعه قطار حومه‌ای قزوین-تهران، هشتگرد-تهران، کرج-تهران، قم-تهران، در تبریز: مسیر ریلی تربیت معلم-جلفا، در مسیر مشهد: گلبهار-مشهد، در اهواز: اندیمشک-اهواز و... و با توجه به این نکته که هنوز سازوکار مشخصی درباره نحوه و میزان حمایت از توسعه این بخش مهم ریلی وجود ندارد، تأسیس شرکت قطارهای حومه‌ای می‌تواند در یک شاکله نظام‌مند به توسعه قطارهای حومه‌ای در غالب انجام حمایت‌های لازم از آن و تخصیص بودجه به این بخش کمک شایانی کند.
او افزود: ضمن اینکه در صورت حمایت از توسعه قطارهای حومه‌ای در غالب حمایت از فعالیت شرکت رجا، در روند توسعه مسیرهای ریلی حومه‌ای تسریع می‌شود و تا 50 درصد شاهد کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها، حل معضل ترافیک به‌واسطه حذف خودروهای تک‌سرنشین که برای انجام کار خود به کلان‌شهرها مراجعه می‌کنند در حومه شهرها و کاهش تصادفات خواهیم بود.
رجبی ادامه داد: همان‌طور که می‌دانید اساسنامه شرکت قطارهای حومه‌ای هم نوشته و تقدیم دولت شده است که امیدواریم تا قبل از پایان سال 97 اجرایی شود تا با تخصیص ردیف بودجه به توسعه مسیرهای حومه، شاهد رشد این بخش باشیم. ضمن اینکه امیدواریم با این تفکیک‌ها و نظام‌مند شدن کارگروه‌ها از وظایف حاکمیتی راه‌آهن کاسته و بر وظایف حمایتی این شرکت اضافه شود. چراکه تا زمانی که سازمان برنامه‌وبودجه منابع اعتباری لازم برای حمایت از قطارهای حومه‌ای و جبران زیان‌های آن‌ها را اعلام نکند، نمی‌توان انتظار تحول جدی در این بخش را داشت.
