بازار عراق هنوز داغ است؛ عجله کنید
تین نیوز| عراق یکی از بازارهای مهم صادرات غیرنفتی ایران است که سال‌ها به‌ویژه در زمان تحریم شریک نخست صادراتی ایران به شمار می‌رفت؛ اما مدتی است این بازار با چالش‌های زیادی مواجه شده و ریسک‌های سیاسی و تجاری همواره نگرانی صادرکنندگان در زمینه روند فعالیت آنها را به دنبال داشته است؛
چرا که تحقق هر یک از این ریسک‌ها موجب اختلال در وصول وجه کالا و خدمات صادرشده از سوی آنها می‌شود. بازگشت دوباره رونق به این بازار صادراتی الزاماتی دارد که به گفته کارشناسان از ایجاد تعرفه ترجیحی برای کالاهای ایرانی گرفته تا تشکیل دفتر تجاری درعراق گسترده است. ضمن اینکه هنوز بازار عراق برای ایران باز است و مانند دیگر کشورها از گردونه تجارت این کشور خارج نشده؛ بنابراین نباید غفلت کرد و این فرصت طلایی را از دست داد. به گزارش گسترش تجارت، عمده کالاهای دارای مزیت ایران برای صادرات به عراق شامل مصالح ساختمانی به ترتیب کاشی و سرامیک، میلگرد، پروفیل آهنی، ورق،
اسکلت فلزی، آهن‌آلات و سیمان (البته فقط از کردستان)، مواد غذایی به ترتیب لبنیات (ماست، پنیر، بستنی، دوغ و خامه)، رب، بیسکویت، کاکائو و پفک، محصولات کشاورزی به ترتیب شامل هندوانه، گوجه فرنگی، سیب زمینی، پیاز و سیر، مرغ منجمد، ماهی، تخم‌مرغ، خیار و خربزه، محصولات نفتی و شیمیایی به ترتیب شامل کلر، بنزن، روغن موتور، بوتان، گرانول، کود اوره، پروپان، موم‌های نفتی، مصنوعات پلاستیکی، پلیمر اسفنجی و کولر آبی، لوازم آشپزخانه، خودرو و لوازم یدکی، کفپوش و فرش ماشینی می‌شود. تمام بودجه عراق صرف جنگ داخلی می‌شود و همین کمبود درآمد باعث شده تا واردات کلی این
کشور مسلمان به شدت کاهش یابد و این در حالی است که کشورهای جهان ارتباطی با عراق ندارند و فقط ایران به عنوان بزرگترین شریک باقی‌مانده است.
اقتصاد مبتنی بر اربعین
مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت می‌گوید بازار عراق هنوز داغ است و این فرصت طلایی حضور در این کشور را نباید از دست داد. مهدی نجات‌نیا در گفت‌وگو با گسترش تجارت با بیان اینکه از فرصت ایجاد شده به خوبی استفاده نکردیم، تصریح کرد: در ۷ ماه نخست امسال ۸/۵ میلیون تن کالا به ارزش ۳/۵ میلیارد دلار به عراق صادر کردیم که ۱۴ درصد کل صادرات کشور را تشکیل می‌دهد. وی ادامه داد: براساس این آمار، در صادرات به عراق ۴درصد از لحاظ وزنی و ۳درصد از لحاظ ارزشی نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش را تجربه کردیم. مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: ۲۰ روز پیش از اربعین راه‌های مواصلاتی منتهی به کربلا برای حمل کالا بسته خواهد شد که این امر در تجارت ما با بغداد و استان‌های جنوبی که اساس تجارت ایران با عراق است، تاثیر نامطلوبی خواهد داشت. نجات‌نیا با بیان اینکه در دوماه محرم و صفر به دلیل رکودی که در اقتصاد عراق رخ می‌دهد، کالا کمتر وارد می‌شود و قیمت‌ها هم افزایش می‌یابد، افزود: با بسته شدن مرزها و مصرف بالای مواد غذایی در این بازه زمانی قیمت کالاهایی که در عراق وجود دارد ۷۰ تا ۱۰۰ درصد بالا می‌رود. به گفته وی، وجود جمعیت حدود ۱۵میلیون نفری در بزرگترین گردهمایی بشریت در کربلا یعنی اقتصاد مبتنی بر اربعین، موقعیت و فرصت انحصاری فروش کالا را به‌ویژه برای ایران به‌وجود خواهد آورد.
مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت گفت: عراق وابستگی بسیاری به صادرات نفت دارد و کاهش شدید قیمت این محصول باعث افت شدید درآمدهای این کشور شده و آن مبلغ اندک حاصل از صادرات نفت را هم صرف مسائل جنگ می‌کند؛ بنابراین برنامه‌های میان مدت و بلند مدت ساخت‌وساز عراق نیز متوقف است. نجات‌نیا تاکید کرد: از آنجایی که در عراق پروژه تولید داخلی و کاهش واردات دنبال نمی‌شود، همچنان بازار واردات به عراق عالی ارزیابی می‌شود. وی تصریح کرد: جنگ داخلی باعث شده عراق با کشورهای غیرشیعه مشکل پیدا کند، بنابراین عربستان سعودی، امارات متحده، قطر، اردن و ترکیه از میدان تجارت و اقتصاد عراق خارج شده‌اند. علاوه‌بر این به دلیل حضور داعش در نقشه جغرافیایی غرب عراق راه‌های مواصلاتی ترکیه، اردن و سوریه به بغداد هم بسته شده است. به گفته مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت، تمام این مسائل برای ایران مثبت ارزیابی می‌شود چراکه فرصت فوق‌العاده بی‌نظیر همچنان برای ما وجود دارد. شاید خبر جدیدی نباشد اما این خبر را می‌دهیم که هنوز بازار عراق داغ است.
انحصارگری ایران در عراق
نجات‌نیا گفت: همچنان راه‌های مواصلاتی کالا و خدمات از کشورهای دیگر به عراق محدود به ایران و کویت است که کویت محصولی برای صادرات ندارد و فقط ایران می‌ماند. اما این فرصت طلایی مغایر با کاهش صادرات امسال است، در صورتی که باید ۵۰ درصد افزایش را تجربه می‌کردیم. وی ادامه داد: از این فرصت به درستی استفاده نکردیم در حالی که با شرایطی که ایجاد شد می‌توان انحصارگری در بازار عراق را تجربه کرد. براساس آمار بین‌المللی مواد غذایی در صدر محصولات صادراتی ایران به عراق قرار داد، این در حالی است که عراق خواستار واردات ماشین‌آلات صنعتی سبک از دیگر کشورهاست؛ بنابراین ایران هم باید سبد صادراتی خود را متنوع کند. به گفته مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت، در سفارت ایران در بغداد دفتر رایزنی بازرگانی سال‌هاست که به طور مستقل فعالیت می‌کند و مربوط به بخش دولتی است که مجوزی هم برای اربیل و بصره گرفته‌ایم. اما بخش خصوصی دفاتر تجاری در این کشور ندارند و می‌توانند با ایجاد این دفتار بخش‌هایی را که دولت در آنها محدودیت دارد پیش ببرند. نجات‌نیا پیش‌بینی کرد روند کاهشی صادرات به عراق ادامه‌دار باشد و افزود: واردات عراق از تمام دنیا کاهش یافته، به نحوی که از ۴۵میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴میلادی به ۳۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵میلادی رسید.
برقراری تجارت ترجیحی با عراق
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه معتقد است باید با عراق رایزنی کنیم تا برای کالاهای ما تعرفه ترجیحی بگذارند و اگر این کار حتی برای یک‌قلم کالا هم انجام شود، شروع خوبی است. کیوان کاشفی با انتقاد از اینکه ۴ سال است که از صادرات ۳میلیارد دلاری در استان کرمانشاه فراتر نرفته‌ایم، گفت: باید برای دو سال آینده، صادرات استان به ۴میلیارد دلار در سال برسد که رسیدن به این هدف نیازمند تدوین یک استراتژی و برنامه است. این در حالی است که صادرات کرمانشاه از ۴۶۰میلیون دلار از حدود ۱۰سال گذشته تاکنون به حدود ۳ میلیارد دلار رسیده است. عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: از سال ۱۳۹۲ صادرات ۳میلیارد دلاری داشتیم و به‌جز سال ۱۳۹۳ که اوج حضور داعش در عراق بود و کاهش صادرات را تجربه کردیم، در تمام این ۴سال از رقم ۳میلیارد دلار فراتر نرفته‌ایم. وی تخصیص مشوق‌های صادراتی، پرداخت کمک‌هزینه برای حضور در نمایشگاه و همچنین تبادل هیات‌های تجاری را ازجمله راهکارهایی دانست که می‌تواند به رشد صادرات این استان کمک کند. رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه تصریح کرد: آموزش تاجران نیز دراین‌بین ضروری است. ما در کرمانشاه ۱۲۰۰ فرد دارای کارت بازرگانی فعال داریم و آموزش این افراد ظرفیت خوبی را برای توسعه تجارت ایجاد می‌کند. کاشفی بازاریابی حرفه‌ای را نیز برای توسعه صادرات استان ضروری دانست و با بیان اینکه به نظر نمی‌رسد به این زودی شاهد بهره‌برداری از واحدهای تولیدی و صنعتی با سرمایه‌گذاری عظیم در استان باشیم، تاکید کرد: باید واحدهای موجود که دارای توان صادراتی هستند را شناسایی و از ظرفیت آنها استفاده کنیم.
ایجاد دفاتر تجاری فعال
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه بر لزوم راه‌اندازی دفاتر تجاری فعال در عراق نیز تاکید کرد و گفت: در بسیاری از کشورهای «سی‌آی‌اس» دفاتر تجاری داریم، اما در عراق که ۶ تا ۷میلیارد دلار صادرات به آن انجام می‌دهیم، هنوز دفتر نداریم. عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه اتاق ایران بخشی از هزینه‌های راه‌اندازی یک دفتر تجاری در بغداد را تقبل کرده، تصریح کرد: راه‌اندازی این دفتر ۷۰۰تا۸۰۰میلیون تومان هزینه دارد که در مقابل رقم تجارتی که با عراق داریم، قابل‌توجه نیست. وی با تاکید بر اینکه ممکن است مرز پرویزخان محوریت خود را برای صادرات به عراق از دست بدهد، یادآوری کرد: باید به سمت مرزهای عربی برویم و تجارت با این بخش را گسترش دهیم. وی نشان‌سازی را نیز برای توسعه صادرات به عراق مهم دانست.
کاهش ۵ درصدی صادرات از مرز شلمچه به عراق
از سوی دیگر، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خرمشهر به مشکلات مرز شلمچه و صادرات غیرنفتی به عراق اشاره و اظهار می‌کند: در سال ۱۳۹۵ صادرات از مرز شلمچه حدود ۵درصد کاهش داشته است. وی دلیل این افت صادرات را قوانین ناهماهنگ و تعرفه‌های غیریکسان می‌داند. فاضل شنیور در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق بازرگانی ایران از اهمیت بازارهای عراق و چالش‌های آن می‌گوید و نخستین مسئله را تعرفه‌های تجاری می‌داند. وی معتقد است تعرفه‌های وارداتی عراق یکی از مشکلات اصلی صادرکنندگان است؛ باتوجه به وضعیت اقتصادی عراق، شاهد افزایش میزان تعرفه‌ها هستیم؛ اما می‌توان مانند سایر کشورها از تعرفه‌های ترجیحی استفاده و این مشکل را تا حدود زیادی رفع کرد. وی تصریح کرد: برای تشویق صادرکنندگان به توسعه فعالیت‌های صادراتی و کاهش نگرانی آنها در این زمینه و همچنین ارائه پوشش‌های لازم در مقابل ریسک‌های سیاسی و تجاری، دولت باید اقدام به ایجاد شرکت‌های بیمه‌ای صادراتی یا صندوق پوشش ریسک کند. البته صندوق ضمانت صادرات در این بخش فعال است و نقش موثری در اجرای سیاست‌های توسعه صادرات غیرنفتی و احیای بازارها ایفا می‌کند؛ اما باید برای اطمینان صادرکنندگان در این حوزه تلاش بیشتری شود.
عراق کالاها را قیمت‌گذاری می‌کند
نایب‌رییس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران درباره میزان صادرات از مرز شلمچه گفت: در ۳ ماه پایانی سال ۹۴ و سال ۹۵ در مرز شلمچه شاهد کاهش ۵درصدی میزان صادرات بوده‌ایم، اعمال نابرابر قوانین در مرزهای مختلف موجب کاهش صادرات از مرز شلمچه شده است. در مرز شلمچه از تاجران خواسته می‌شود قوانین را اعم از داشتن مجوز صادرات به عراق و گواهی از مبدا، رعایت کنند؛ این در صورتی است که این قوانین در سایر مرزها اعمال نمی‌شود. شنیور با اشاره به مشکلات دیگر صادرکنندگان در مرز عراق، ادامه داد: در مرز شلمچه صادرکنندگان با مشکلات بیشتری روبه‌رو هستند؛ یکی از این مشکلات دادن مجوز صادرات به برخی موارد همچون محصولات لبنی به سایر مرزها ازجمله مهران و ندادن این مجوز به مرز شلمچه است. وی اظهار کرد: باوجود قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری کالاها، همچنان عراق برای کالاها قیمت‌گذاری می‌کند که همین امر در برخی مواقع باعث افت قیمت محصول می‌شود. باید اصلاح این رویه در دستور کار قرار گیرد. برای اصلاح این مشکل مدیریت و نظر واحد و در نتیجه ارائه آماری یکسان از مرجع واحد لازم است. اگر این هماهنگی و همنوایی وجود داشته باشد؛ مشکلات صادرکنندگان بخش خصوصی و حتی بخش دولتی در مرز شلمچه مشخص و اصلاح می‌شود. به گفته شنیور، تشکیل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق می‌تواند فرصتی ارزنده برای رفع مشکلات صادرکنندگان و توسعه ارتباطات بین دو کشور باشد. باید از این فرصت به‌ویژه در حوزه صادرات غیرنفتی از ایران به دو استان همجوار بصره و میسان نهایت استفاده را برد. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران افزود: مشکلات دیگری که در مرز شلمچه وجود دارد توقف کامیون مواد غذایی و مواد فاسدشدنی است؛ باید ورود کامیون‌های حامل میوه، تره‌بار و خشکبار و مواد فاسدشدنی به‌سرعت انجام شود؛ هر کامیونی که در مرز می‌ماند ضرر زیادی به صادرکننده وارد می‌کند.
اقتصاد مبتنی بر اربعین
مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت می‌گوید بازار عراق هنوز داغ است و این فرصت طلایی حضور در این کشور را نباید از دست داد. مهدی نجات‌نیا در گفت‌وگو با گسترش تجارت با بیان اینکه از فرصت ایجاد شده به خوبی استفاده نکردیم، تصریح کرد: در ۷ ماه نخست امسال ۸/۵ میلیون تن کالا به ارزش ۳/۵ میلیارد دلار به عراق صادر کردیم که ۱۴ درصد کل صادرات کشور را تشکیل می‌دهد. وی ادامه داد: براساس این آمار، در صادرات به عراق ۴درصد از لحاظ وزنی و ۳درصد از لحاظ ارزشی نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش را تجربه کردیم. مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: ۲۰ روز پیش از اربعین راه‌های مواصلاتی منتهی به کربلا برای حمل کالا بسته خواهد شد که این امر در تجارت ما با بغداد و استان‌های جنوبی که اساس تجارت ایران با عراق است، تاثیر نامطلوبی خواهد داشت. نجات‌نیا با بیان اینکه در دوماه محرم و صفر به دلیل رکودی که در اقتصاد عراق رخ می‌دهد، کالا کمتر وارد می‌شود و قیمت‌ها هم افزایش می‌یابد، افزود: با بسته شدن مرزها و مصرف بالای مواد غذایی در این بازه زمانی قیمت کالاهایی که در عراق وجود دارد ۷۰ تا ۱۰۰ درصد بالا می‌رود. به گفته وی، وجود جمعیت حدود ۱۵میلیون نفری در بزرگترین گردهمایی بشریت در کربلا یعنی اقتصاد مبتنی بر اربعین، موقعیت و فرصت انحصاری فروش کالا را به‌ویژه برای ایران به‌وجود خواهد آورد.
مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت گفت: عراق وابستگی بسیاری به صادرات نفت دارد و کاهش شدید قیمت این محصول باعث افت شدید درآمدهای این کشور شده و آن مبلغ اندک حاصل از صادرات نفت را هم صرف مسائل جنگ می‌کند؛ بنابراین برنامه‌های میان مدت و بلند مدت ساخت‌وساز عراق نیز متوقف است. نجات‌نیا تاکید کرد: از آنجایی که در عراق پروژه تولید داخلی و کاهش واردات دنبال نمی‌شود، همچنان بازار واردات به عراق عالی ارزیابی می‌شود. وی تصریح کرد: جنگ داخلی باعث شده عراق با کشورهای غیرشیعه مشکل پیدا کند، بنابراین عربستان سعودی، امارات متحده، قطر، اردن و ترکیه از میدان تجارت و اقتصاد عراق خارج شده‌اند. علاوه‌بر این به دلیل حضور داعش در نقشه جغرافیایی غرب عراق راه‌های مواصلاتی ترکیه، اردن و سوریه به بغداد هم بسته شده است. به گفته مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت، تمام این مسائل برای ایران مثبت ارزیابی می‌شود چراکه فرصت فوق‌العاده بی‌نظیر همچنان برای ما وجود دارد. شاید خبر جدیدی نباشد اما این خبر را می‌دهیم که هنوز بازار عراق داغ است.
انحصارگری ایران در عراق
نجات‌نیا گفت: همچنان راه‌های مواصلاتی کالا و خدمات از کشورهای دیگر به عراق محدود به ایران و کویت است که کویت محصولی برای صادرات ندارد و فقط ایران می‌ماند. اما این فرصت طلایی مغایر با کاهش صادرات امسال است، در صورتی که باید ۵۰ درصد افزایش را تجربه می‌کردیم. وی ادامه داد: از این فرصت به درستی استفاده نکردیم در حالی که با شرایطی که ایجاد شد می‌توان انحصارگری در بازار عراق را تجربه کرد. براساس آمار بین‌المللی مواد غذایی در صدر محصولات صادراتی ایران به عراق قرار داد، این در حالی است که عراق خواستار واردات ماشین‌آلات صنعتی سبک از دیگر کشورهاست؛ بنابراین ایران هم باید سبد صادراتی خود را متنوع کند. به گفته مسئول دفتر امور تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت، در سفارت ایران در بغداد دفتر رایزنی بازرگانی سال‌هاست که به طور مستقل فعالیت می‌کند و مربوط به بخش دولتی است که مجوزی هم برای اربیل و بصره گرفته‌ایم. اما بخش خصوصی دفاتر تجاری در این کشور ندارند و می‌توانند با ایجاد این دفتار بخش‌هایی را که دولت در آنها محدودیت دارد پیش ببرند. نجات‌نیا پیش‌بینی کرد روند کاهشی صادرات به عراق ادامه‌دار باشد و افزود: واردات عراق از تمام دنیا کاهش یافته، به نحوی که از ۴۵میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴میلادی به ۳۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵میلادی رسید.
برقراری تجارت ترجیحی با عراق
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه معتقد است باید با عراق رایزنی کنیم تا برای کالاهای ما تعرفه ترجیحی بگذارند و اگر این کار حتی برای یک‌قلم کالا هم انجام شود، شروع خوبی است. کیوان کاشفی با انتقاد از اینکه ۴ سال است که از صادرات ۳میلیارد دلاری در استان کرمانشاه فراتر نرفته‌ایم، گفت: باید برای دو سال آینده، صادرات استان به ۴میلیارد دلار در سال برسد که رسیدن به این هدف نیازمند تدوین یک استراتژی و برنامه است. این در حالی است که صادرات کرمانشاه از ۴۶۰میلیون دلار از حدود ۱۰سال گذشته تاکنون به حدود ۳ میلیارد دلار رسیده است. عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: از سال ۱۳۹۲ صادرات ۳میلیارد دلاری داشتیم و به‌جز سال ۱۳۹۳ که اوج حضور داعش در عراق بود و کاهش صادرات را تجربه کردیم، در تمام این ۴سال از رقم ۳میلیارد دلار فراتر نرفته‌ایم. وی تخصیص مشوق‌های صادراتی، پرداخت کمک‌هزینه برای حضور در نمایشگاه و همچنین تبادل هیات‌های تجاری را ازجمله راهکارهایی دانست که می‌تواند به رشد صادرات این استان کمک کند. رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه تصریح کرد: آموزش تاجران نیز دراین‌بین ضروری است. ما در کرمانشاه ۱۲۰۰ فرد دارای کارت بازرگانی فعال داریم و آموزش این افراد ظرفیت خوبی را برای توسعه تجارت ایجاد می‌کند. کاشفی بازاریابی حرفه‌ای را نیز برای توسعه صادرات استان ضروری دانست و با بیان اینکه به نظر نمی‌رسد به این زودی شاهد بهره‌برداری از واحدهای تولیدی و صنعتی با سرمایه‌گذاری عظیم در استان باشیم، تاکید کرد: باید واحدهای موجود که دارای توان صادراتی هستند را شناسایی و از ظرفیت آنها استفاده کنیم.
ایجاد دفاتر تجاری فعال
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه بر لزوم راه‌اندازی دفاتر تجاری فعال در عراق نیز تاکید کرد و گفت: در بسیاری از کشورهای «سی‌آی‌اس» دفاتر تجاری داریم، اما در عراق که ۶ تا ۷میلیارد دلار صادرات به آن انجام می‌دهیم، هنوز دفتر نداریم. عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه اتاق ایران بخشی از هزینه‌های راه‌اندازی یک دفتر تجاری در بغداد را تقبل کرده، تصریح کرد: راه‌اندازی این دفتر ۷۰۰تا۸۰۰میلیون تومان هزینه دارد که در مقابل رقم تجارتی که با عراق داریم، قابل‌توجه نیست. وی با تاکید بر اینکه ممکن است مرز پرویزخان محوریت خود را برای صادرات به عراق از دست بدهد، یادآوری کرد: باید به سمت مرزهای عربی برویم و تجارت با این بخش را گسترش دهیم. وی نشان‌سازی را نیز برای توسعه صادرات به عراق مهم دانست.
کاهش ۵ درصدی صادرات از مرز شلمچه به عراق
از سوی دیگر، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خرمشهر به مشکلات مرز شلمچه و صادرات غیرنفتی به عراق اشاره و اظهار می‌کند: در سال ۱۳۹۵ صادرات از مرز شلمچه حدود ۵درصد کاهش داشته است. وی دلیل این افت صادرات را قوانین ناهماهنگ و تعرفه‌های غیریکسان می‌داند. فاضل شنیور در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق بازرگانی ایران از اهمیت بازارهای عراق و چالش‌های آن می‌گوید و نخستین مسئله را تعرفه‌های تجاری می‌داند. وی معتقد است تعرفه‌های وارداتی عراق یکی از مشکلات اصلی صادرکنندگان است؛ باتوجه به وضعیت اقتصادی عراق، شاهد افزایش میزان تعرفه‌ها هستیم؛ اما می‌توان مانند سایر کشورها از تعرفه‌های ترجیحی استفاده و این مشکل را تا حدود زیادی رفع کرد. وی تصریح کرد: برای تشویق صادرکنندگان به توسعه فعالیت‌های صادراتی و کاهش نگرانی آنها در این زمینه و همچنین ارائه پوشش‌های لازم در مقابل ریسک‌های سیاسی و تجاری، دولت باید اقدام به ایجاد شرکت‌های بیمه‌ای صادراتی یا صندوق پوشش ریسک کند. البته صندوق ضمانت صادرات در این بخش فعال است و نقش موثری در اجرای سیاست‌های توسعه صادرات غیرنفتی و احیای بازارها ایفا می‌کند؛ اما باید برای اطمینان صادرکنندگان در این حوزه تلاش بیشتری شود.
عراق کالاها را قیمت‌گذاری می‌کند
نایب‌رییس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران درباره میزان صادرات از مرز شلمچه گفت: در ۳ ماه پایانی سال ۹۴ و سال ۹۵ در مرز شلمچه شاهد کاهش ۵درصدی میزان صادرات بوده‌ایم، اعمال نابرابر قوانین در مرزهای مختلف موجب کاهش صادرات از مرز شلمچه شده است. در مرز شلمچه از تاجران خواسته می‌شود قوانین را اعم از داشتن مجوز صادرات به عراق و گواهی از مبدا، رعایت کنند؛ این در صورتی است که این قوانین در سایر مرزها اعمال نمی‌شود. شنیور با اشاره به مشکلات دیگر صادرکنندگان در مرز عراق، ادامه داد: در مرز شلمچه صادرکنندگان با مشکلات بیشتری روبه‌رو هستند؛ یکی از این مشکلات دادن مجوز صادرات به برخی موارد همچون محصولات لبنی به سایر مرزها ازجمله مهران و ندادن این مجوز به مرز شلمچه است. وی اظهار کرد: باوجود قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری کالاها، همچنان عراق برای کالاها قیمت‌گذاری می‌کند که همین امر در برخی مواقع باعث افت قیمت محصول می‌شود. باید اصلاح این رویه در دستور کار قرار گیرد. برای اصلاح این مشکل مدیریت و نظر واحد و در نتیجه ارائه آماری یکسان از مرجع واحد لازم است. اگر این هماهنگی و همنوایی وجود داشته باشد؛ مشکلات صادرکنندگان بخش خصوصی و حتی بخش دولتی در مرز شلمچه مشخص و اصلاح می‌شود. به گفته شنیور، تشکیل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق می‌تواند فرصتی ارزنده برای رفع مشکلات صادرکنندگان و توسعه ارتباطات بین دو کشور باشد. باید از این فرصت به‌ویژه در حوزه صادرات غیرنفتی از ایران به دو استان همجوار بصره و میسان نهایت استفاده را برد. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران افزود: مشکلات دیگری که در مرز شلمچه وجود دارد توقف کامیون مواد غذایی و مواد فاسدشدنی است؛ باید ورود کامیون‌های حامل میوه، تره‌بار و خشکبار و مواد فاسدشدنی به‌سرعت انجام شود؛ هر کامیونی که در مرز می‌ماند ضرر زیادی به صادرکننده وارد می‌کند.
