زائران اربعین و معضل بلیت های چارتری

هر چند که سازمان هواپیمایی با تعیین نرخ مصوب یک میلیون و 200 هزار تومانی برای مسیر تهران- نجف در ایام اربعین به دنبال جلوگیری از ایجاد بازار سیاه بود اما عرضه بلیت چارتری ، نرخ ها را تا 2 برابر افزایش داده است.

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، در آستانه اربعین حسینی بیش از 20 میلیون زائر امام حسین (ع ) در راه کربلا هستند که بیش از 2 میلیون و 500 هزار نفر از این جمعیت را زائران ایرانی شامل می شوند.

طبق پیش بینی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، نزدیک به دو میلیون نفر از زائران حسینی با اتوبوس عازم کشور عراق می شوند و گفته می شود حدود 200 هزار نفر نیز از طریق هواپیما خود را به مراسم اربعین حسینی در کربلا می رسانند.

هر ساله در آستانه اربعین حسینی با افزایش تقاضا برای خرید بلیت اتوبوس و هواپیما برای جبران یکسر خالی برگشت وسایل نقلیه، قیمت بلیت افزایش می یابد و برای جلوگیری از ایجاد بازار سیاه ، دولت نرخ مصوب بلیت اتوبوس و هواپیما اعلام می کند .

امسال نیز طبق تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری نرخ مصوب بلیت رفت و برگشت هواپیما در مسیر تهران- نجف یک میلیون و 200 هزار تومان تعیین شد درعین حال هر شرکت هواپیمایی -که در انجام پروازهای نجف مشارکت دارد - یک یا دو آژانس مسافرتی را برای فروش بلیت ها معرفی و سازمان هواپیمایی هم فهرست دفاتر خدمات مسافرتی مجاز را از طریق رسانه ها اعلان عمومی کرد .

در حالی که دولت با تعیین نرخ مصوب بلیت هواپیما در ایام اوج برای مسیر مشخص تهران – نجف به دنبال حفظ آرامش بازار است اما در زمان حاضر قیمت بلیت رفت و برگشت این مسیر در بازار به سه میلیون تومان هم رسیده است. وقتی علت را جویا می شویم به قاعده عرضه «بلیت چارتری» در بازار می رسیم.

قاعده بازار حمل و نقل هوایی این گونه است که دفاتر خدمات مسافرتی و آژانس ها بلیت هواپیما را برای یک بازه زمانی مشخص از شرکت های هواپیمایی به قیمتی توافقی خریداری کرده و بلیت ها را در ایام پرمسافر و کم مسافر با نرخ های دلخواه و متناسب با عرضه و تقاضی بازار به فروش می رسانند. حال باید دید فروش بلیت چارتری که تنها خاص بازار ایران نیست به نفع کیست؟

شرکت های هواپیمایی و آژانس ها مدعی هستند، بلیت رفت و برگشت یک میلیون و 200 هزار تومانی تهران – نجف در سایر ایام سال حتی به کمتر از 200 هزار تومان هم می رسد ، از این رو بلیت چارتری به نفع مسافران است و از سوی دیگر مسافران هم می گویند چرا در ایام اوج قیمت این بلیت باید به 3 میلیون تومان هم برسد و مسافران قربانی اقتصاد دلالی در بازار شوند.

البته در سال های گذشته سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرده بود که پروازهای چارتر تنها در قالب تورها مجاز هستند و با دفاتری که بلیت این پروازها را به صورت انفرادی بفروشند، برخورد می شود اما با این وجود در حال حاضر شاهد فروش بلیت تک چارتری در بازار هستیم که این خود نیز باعث به وجود آمدن انحصار در بازار می شود.

**بی پولی ایرلاین ها عامل فروش بلیت چارتری

«مقصود اسعدی سامانی» دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا درباره فروش چارتری بلیت هواپیما در بازار گفت : فروش بلیت چارتر یکی از روش های جذب مسافر و ففروش بلیت در بازار است که در تمام دنیا معمول است.

در برخی از مقاصد مانند مسیرهای توریستی و زیارتی فقط فروش بلیت به صورت چارتری امکان پذیر است، چارترکننده بلیت های شرکت های هواپیمایی را معمولا به صورت سالیانه خریداری می کند و از سوی دیگر تعدادی تخت از چند هتل را به صورت سالانه در اختیار خود قرار می دهد بنابراین می توانند در برخی از ایام سال، بسته سفر را ارزان تر به فروش برساند.

درست است که فعالان این بازار محدود هستند اما فضای کسب و کار در این حوزه بسته نیست که انحصار به وجود بیایید و هر سرمایه گذاری می تواند نسبت به ورود به این بازار اقدام کند.

اگر شرکت های هواپیمایی توانایی و قدرت مالی خود را افزایش دهند، بساط چارترکنندگان هم در بازار برچیده خواهد شد چرا که ایرلاین های می توانند تمام پروازهای خود را به صورت برنامه ای بفروشند یا اینکه شرکت های هواپیمایی راسا اقدام به فروش بسته سفر کنند. قطعا این شرایط هم به نفع شرکت های هواپیمایی و هم به نفع مسافران خواهد بود.

در حال حاضر شرکت های هواپیمایی توانایی مالی ندارند و به همین دلیل ناچارند بخشی از بلیت های خود را برای یک سال در اختیار چارترکنندگان قرار دهند تا بخشی از نیازهای مالی شرکت را فراهم کنند.

**وعده پیش فروش بلیت هواپیما چه شد؟

آزادسازی نرخ بلیت هواپیما تکلیف برنامه پنجم توسعه بود که با چند سال تاخیر این قانون در بازار حمل و نقل هوایی کشور به اجرا رسید.

در حالی که قرار بود پیش از اجرای قانون آزادسازی نرخ بلیت هواپیما ، برخی زیر ساخت های نرم افزاری از جمله امکان پیش فروش بلیت هواپیما برای چند ماه آینده به مسافران محقق شود اما سازمان هواپیمایی بدون اجرای این پیش نیاز نسبت به آزادسازی نرخ بلیت هواپیما اقدام کرد .

حال پس از گذشت سه سال از آزادسازی نرخ بلیت ها هنوز هم امکان پیش خرید بلیت پروازهای برنامه برای چند ماه آینده فراهم نشده و گویا قرار هم نیست آزادسازی نرخ بلیت هواپیما قدری منافع چارتر کنندگان را به مخاطره بیاندازد چرا که به نظر می رسد مسافران همچنان باید قربانی اقتصاد واسطه گرانه بازار حمل و نقل هوایی شوند.