تعامل شورای شهر و شهرداری

محمد سالاری*: یکی از چالش‌های شهر تهران نحوه تعامل و برخورد شهرداری و شورای شهر تهران است. وقتی به این موضوع توجه کنیم که شهردار تهران، شهردار شهری است که مجموعه اعتبارات و بودجه آن تقریبا معادل بودجه تخصیص یافته بخش عمران در همه کشور است، نگاه دیگری به این شهر خواهیم داشت.

بنابراین بودجه کلانی در اختیار شهرداری تهران است که متاسفانه در سال‌های گذشته از طریق بارگذاری و تراکم‌فروشی نیز درآمد کلانی کسب کرده است. این موضوع یکی از مشکلاتی است که پدید آورنده مشکلات بعدی شده و شرایط را به‌گونه‌ای رقم زده که شهرداران این شهر همه تلاش خود را در راستای منافع شهر به کار نگیرند و این شائبه قوت گیرد که از مجموعه اختیارات قابل توجهی که دارند برای تامین منافع سیاسی و جناحی استفاده کنند. دیده می‌شود که برای ارتقای جایگاه خود این سیستم گسترده و موثر را نردبان ترقی قرار می‌دهند و سودای رسیدن به جایگاه‌هایی مانند ریاست‌جمهوری دارند.

مجموعه این تصمیمات باعث می‌شود که انرژی شهردار و مدیران ارشد شهرداری صرف این استراتژی شود. همین موضوع یکی از مشکلاتی است که لطمات جدی به شهر تهران و شهرداری آن وارد کرده است، زیرا در چنین شرایطی و با این دیدگاه شهرداری به سمت عملیاتی کردن پروژه‌هایی می‌رود که بیشتر دیده می‌شود و نه پروژه‌هایی که بیشتر به درد شهر می‌خورد. ساخت اتوبان‌های درون‌شهری که در سال‌های اخیر شدت گرفته یکی از همین دست پروژه‌هاست.

در حالی که اگرچه شبکه معابر برای شهر ضرورتی انکارناپذیر است اما اتوبان‌های درون‌شهری آن هم به این وسعت با توجه به تجربیات جهانی باعث افزایش جذب سفر می‌شود، میزان ورود اتومبیل توسط شهروندان به محدوده شهر را افزایش می‌دهد و ترافیک را زیادتر می‌کند. در نتیجه شاهد کاهش کیفیت زندگی در شهر هستیم. از سوی دیگر شاهد برگزاری برخی جشنواره‌ها یا مجموعه فعالیت‌هایی هستیم که به تناسب اعتبار تخصیص یافته به آنها در بهتر کردن وضعیت زندگی مردم در شهر تاثیرگذار نیست.

در شهر تهران چالش‌های بسیار زیادی داریم که چندان دیده نمی‌شوند و اساسا کار کردن در آن حوزه‌ها هم نمود چندانی ندارد، اما همین حوزه‌ها نقش بسیار زیادی در افزایش کیفیت محیطی و کیفیت زندگی در شهر دارند. برای مثال شهر تهران با مشکلی مانند بافت‌های فرسوده و بافت‌های ناپایدار مواجه است. هم‌اکنون ۳۷۰۰ هکتار بافت فرسوده در کنار ۱۴هزار هکتار بافت ناپایدار در تهران داریم که بسیار خطرآفرین است. همچنین مشکلات ایمنی شهر که یک نمونه آن را در پلاسکو شاهد بودیم و عدم رعایت مقررات ملی ساختمان از دیگر چالش‌های شهری در پایتخت است.

در کنار این مشکلات باید به موضوعاتی مانند آسیب‌های اجتماعی اشاره کرد که در برخی محلات شهر تهران بیداد می‌کند یا رسیدگی به چالش‌های درون محلات و تامین سرانه‌های فضای سبز محلات قدیمی که بعضا می‌بینیم در برخی مناطق و خاصه محلات مرکزی، یک متر مربع فضای سبز هم وجود ندارد. اما از آنجا که این اقدامات زیاد دیده نمی‌شوند، شهرداری‌ها هم کمتر سراغ آنها می‌روند و بیشتر در حوزه‌های سخت افزاری و عمرانی کار می‌کنند که مردم ببینند؛ مانند اتوبان‌های دوطبقه، اتوبان‌های درون‌شهری، پل‌ها و تونل‌ها. این یکی از خسارت‌هایی بوده که به شهر ما وارد شده و دلیل آن هم این است که شهرداری تهران طی سال‌های اخیر به دنبال رسیدن به جایگاه‌های بالاتر بوده است.