پوشیدن کفش آهنین برای ساماندهی مشکلات پارکینگ

ساعت‌ها معطل ماندن کنار خودروهای متوقف در کنار خیابان به امید اینکه یکی از راننده‌ها از راه برسد و جای پارک را خالی کند، تجربه‌ای است که بسیاری از ما در تهران و برخی شهرهای پرترافیک دیگر داشته‌ایم.

این‌گونه معطلی‌ها و گشتن به‌دنبال جای پارک در خیابان‌ها، علاوه بر اینکه بر آلودگی هوا اضافه می‌کند، نظم خیابان‌ها را نیز بر هم زده و ترافیک را افزایش می‌دهد. کمبود جای پارک از مشکلات مهم امروز کلانشهرهاست که در برخورد با این مشکل، نخستین درخواست رانندگان، افزایش فضاهای پارک حاشیه‌ای و پارکینگ‌های عمومی است؛ درخواستی که از نظر برخی کارشناسان، چندان مطلوب نیست. آنها معتقدند افزایش فضاهای پارک حاشیه‌ای و غیرحاشیه‌ای در خیابان‌ها، به نوعی ترویج‌کننده استفاده از خودرو شخصی است، زیرا تسهیل دسترسی به پارکینگ بر مطلوبیت استفاده از وسیله نقلیه شخصی می‌افزاید و خیابان‌ها را شلوغ‌تر می‌کند. ساخته نشدن پارکینگ جدید و به جای آن، سرمایه‌گذاری روی توسعه حمل‌ونقل عمومی، پیشنهاد این گروه از کارشناسان برای کاهش بار ترافیکی خیابان‌ها و در نتیجه کاهش نیاز به استفاده از پارکینگ است. در مقابل این نگاه، دیدگاه دیگری وجود دارد که می‌گوید با توجه به مزیت‌های استفاده از خودرو شخصی، تغییر شیوه استفاده مردم از حمل‌ونقل و متمایل شدن به حمل‌ونقل عمومی، به‌سادگی و در زمان کوتاهی امکان‌پذیر نیست و با توجه به اینکه حمل‌ونقل عمومی در کلانشهرهای ایران هنوز پاسخگوی نیازهای موجود نبوده و رضایت‌بخش نیست، همزمان با سرمایه‌گذاری روی توسعه حمل‌ونقل عمومی، باید برای تامین بخشی از نیاز به پارکینگ مردم نیز فکری کرد. صاحبان این دیدگاه معتقدند در کنار افزایش پارکینگ‌های عمومی، لازم است هزینه استفاده از آنها به‌گونه‌ای تنظیم شود که بخشی از سفرهای غیرضروری را کاهش دهد. در واقع پیشنهاد آنها، افزایش پارکینگ‌های شهر برای پاسخ به نیازهای واقعی و همزمان، افزایش هزینه‌های استفاده از پارکینگ است که به‌تدریج، موجب حذف بخشی از سفرهای غیرضروری خواهد شد.

با توجه به وضعیت فعلی ترافیک تهران و دیگر کلان‌شهرها، برای حل بخشی از مشکل کمبود پارکینگ، توجه به هر دو دیدگاه ضروری به نظر می‌رسد. البته در شهری مانند تهران که هر روز بر تعداد خودروهای آن افزوده شده و توقف دوبله در خیابان‌های آن در حال تبدیل شدن به امری عادی است، حل مشکلات مربوط به پارکینگ نیازمند اقدامات اساسی و زیربنایی‌تر به نظر می‌رسد، زیرا تبیین ضرورت اصلاح نظام قیمت‌گذاری پارک حاشیه‌ای با هدف کاهش مطلوبیت استفاده از خودرو شخصی برای کسانی که به‌سادگی حقوق سایر شهروندان را زیرپاگذاشته و اقدام به توقف دوبله می‌کنند، چندان ساده نیست.

به نظر می‌رسد در شهرهایی مانند تهران باید نخست تعریف‌های ساده ترافیک و حقوق شهروندی به رانندگان آموزش و در گام‌های بعدی، ضرورت درست استفاده کردن از فضاهای پارک حاشیه‌ای و غیرحاشیه‌ای توضیح داده شود تا در مراحل بعدی بتوان از محدود کردن فضاهای پارک یا افزایش قیمت‌ها سخن گفت،

اکرم امینی - روزنامه‌نگار