شهرسازی قم از مدل مشخصی تبعیت نمی‌کند

پنجمین دوره شورای اسلامی شهر قم حدود دو ماه است که آغاز به کار کرده و در این مدت با توجه به جلسات و دیدارهایی که داشته است، نشان داده که اهتمام جدی در رسیدن به شعارهای قبل از انتخاباتی خود داشته و سعی دارد با هم افزایی، هم فکری و تعامل با دیگر دستگاه ها، گام مؤثری در رسیدن شهر قم به جایگاه واقعی خود بردارند.

این گذشت 60 روز از آغاز شورای اسلامی شهر قم بهانه ای برای گفت وگو با عبدالله جلالی رئیس این شورا شده است.

 دیدارهای مردمی برای شما یک رفع مسئولیت است یا موضوعی کاملاً جدی.

جلالی: این موقعیت و جایگاه فعلی، از اعضای شورا، جدای از شخصیت حقیقی، شخصیت حقوقی ممتازی نسبت به دیگر مسئولان می سازد، چرا که دسترسی مستقیم به مردم و مشکلات آن ها دارند و دستشان در جلسات به جهت اشراف بر مشکلات مردم، باز است. این ارتباط بی واسطه با مردم و گرفتن رأی از مردم را به عنوان یک بازو برای دفاع از حقوق مردم می دانیم و من به اعضا گفتم که در مراجعات متوجه می شویم چه مسائل و مشکلاتی هست و چه مسئولیتی داریم برای دفاع از حق مردم یا حقوق تضییع شده نظام و دولت و شهرداری.

دیدارهای مردمی برای بنده و اعضای شورا کاملاً جدی است

واقعاً اطلاعات خوبی به ما منتقل می شود که هم ناشی از مسائل و مشکلاتِ پاسخ داده نشده مردم است و هم اینکه در تصمیمات می تواند به شورا در دفاع از مردم کمک کند. این موضوع حتی در نشست ها و جلسات خاص نیز مؤثر واقع می شود.

من هم عادتی دارم که هر موضوعی را که احساس کنم مهم و نیازمند پیگیری است، فوری یادداشت می کنم. حتی موردی بوده که فردی مراجعه کرده و پس از شنیدن سخنانش، احساس کردم باید آن موضوع را با تمام وجود دنبال کنم.

بدون آنکه او مطلع شود، مکاتبه کرده ام و از کمیسیون خواسته ام پیگیری کند و راهکارها و مسیرهایی هم که باید طی کند، بررسی شود و این در حالی است که فرد تا این لحظه اطلاع ندارد.

دیدارهای مردمی برای من کاملاً جدی است و شورا به نگاه رفع تکلیف با این دیدارها برخورد ندارد. تمام کارهای شوراها و شهرداری ها با مردم و برای مردم است و ارتباط غیر قابل انفکاکی بین شهرداری و شورا با مردم است و این بحثی است که نمی توان از آن گذشت و سطحی نگری نسبت به آن معنا ندارد.

 رویکرد شورای پنجم در موضوع شهرسازی و عدم تناسب ساخت وسازهای شهری با بافت و فرهنگ قم و نابودی میراث قم و مناظر دید عمومی به حرم مطهر و... را چگونه ارزیابی می کنید با توجه به اینکه با تراکم فروشی در مرکز شهر و بی دقتی مسئولان در احیای بافت های ارزشمند و انجام نماهای رومی و دیگر اقدامات خسارت های زیادی به شهر وارده شده است.

جلالی: ما اولاً در کلان معتقد به بحث مدیریت واحد شهری هستیم. معنا و مفهومش این است که مثل همه دنیا و کشورهای توسعه یافته، بسیاری از امورات ترافیک و آب و برق و گاز و... با مسائل شهرسازی مرتبط است و باید به صورت یکجا مدیریت شود.

مشکلات شهرسازی قم ریشه ای است و از مدل مشخصی تبعیت نمی کند

ما معبری را احداث می کنیم و ممکن است در آن مقطعی که مدیریت شهری احساس نیاز به یک بلوار یا خیابان می کند، این کار را انجام دهد اما دستگاه های دیگر مانند مخابرات، آب، برق و گاز، منابع لازم برای ایجاد زیرساخت های آن را نداشته باشند. بسیار دیدیم که حتی پروژه ای احداث شده و بعد از شش ماه و یک سال، زیرساخت های آن آمده و به منابع هزینه شده مردمی صدمه وارد کرده است.

این ها به دلیل عدم مدیریت واحد شهری است اما نگاه مردم و قضاوتشان در مورد شهرداری است و از چشم آن می بینند.

ما معتقدیم که باید در مورد شهرداری به طرح تفضیلی کاملاً توجه شود و هر آنچه اتفاق می افتد در این چهارچوب باشد و شورا کاملاً با نماهای نامتعارف و ناسازگار با شهر قم مخالف است و به همین دلیل حتی شورای چهارم ممنوعیت نماهای رومی و غیرمتعارف را مصوب کرده است.

درخواست ما از شهرداری این است که چون طرح های مربوط به نما را هم در بدو صدور جواز ساخت دریافت می کنند، به این مسئله توجه کنند.

در مورد موضوعات دیگر هم باید بگویم در قم مشکلات شهرسازی ریشه ای است و از یک مدل و مبنای مشخصی تبعیت نمی کند. چون شهرسازی مدل های مختلفی دارد. مانند حالتِ به اضافه یا عنکبوتی و...

چون از ابتدا بدون مدل، شهرسازی کردیم، امروز کار سخت شده. از طرفی هم بافت های قدیمی کار را پیچیده تر کرده و مجموعه شورا و شهرداری یکی از حساسیت هایش بحث بافت های تاریخی است تا حریمشان خدشه دار نشود.

آمادگی شورا و شهرداری برای احیای بافت های تاریخی

بنابراین در مجموعه طرح شناسایی بافت های فرسوده، 330 هکتار نقاطی که بافت های تاریخی در آن ها منظور شده، کاملاً مثتثنی شدند و این موضوع به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسیده است آنجا هیچ برنامه ای نباید جز حفظ و مرمت برگزار شود.

البته منابع، مهم ترین موضوع برای احیای بافت های تاریخی است اما ما معتقدیم و شورا و شهرداری این آمادگی را دارد که اگر سازمان میراث فرهنگی، جایی توان اقدام ندارد، ما این برنامه را دنبال کنیم.

قطعاً شهردار هم با این رویکرد موافق هستند و نگرانی نیست که از اماکنی، استفاده های مطلوب شود. این به نفع مردم است و کمک می کند به حفظ بافت، توأم با درآمدزایی.

بودجه یکی از موضوعاتی است که در آینده نزدیک، وقت زیادی از جلسات شورا به خود اختصاص خواهد داد. چه موضوعاتی را در آن دنبال خواهید کرد و با توجه به عدم تحقق بخشی از منابع درآمدی در سال گذشته، شورای پنجم چه برخوردی خواهد داشت.

جلالی: خوشبختانه در حال حاضر برنامه 5 ساله وجود دارد و این برنامه کلان و سند بالادستی ما تا سال 1400 است.

تلاش شورا برای واقعی تر کردن برنامه سال 97 است

طبیعی است که برنامه 97 باید برشی از برنامه 5 ساله باشد اما این بدین معنا نیست که قابل تغییر و یا اصلاح و یا تعدیل نباشد. اتفاقاً شورا جلساتی داشته و صحبت هایی داشته حتی عملکرد شش ماهه امسال را با برنامه تطبیق داده و تحلیل کرده است.

چند مسئله در برنامه بودجه سال 97 مورد نظر شورا است. اولاً اصل، برش برنامه است اما تمام تلاش شورا این است که برنامه سال 97 را واقعی تر کند به گونه ای که قابلیت اجرا را داشته باشد.

بحث کاهش هزینه ها در برنامه سال آینده حتماً مورد توجه است چون ما معتقدیم کاهش هزینه یعنی درآمد برای شهر هرچقدر بتوانیم هزینه ها را کم کنیم یعنی درآمد را افزایش دادیم.

 این موضوع با کاهش حقوق پرسنل هم ارتباطی پیدا خواهد کرد.

جلالی: بحث ما اصلاً کاهش حقوق و مزایای پرسنل نیست. بحث پروژه ها و بهره وری را داریم. ما از بهره وری می توانیم هزینه ها را کم کنیم. از کوتاه کردن زمان اجرا و کیفیت پروژه می توانیم هزینه ها را کم کنیم.

نیروی انسانی همین که بهره وری را بالا ببرد، بزرگ ترین خدمت به کاهش هزینه است. از سویی اولویت بندی های پروژه ها و به ویژه نیمه تمام ها و پروژه های شاخص و کلیدی که در کاهش ترافیک شهر کمک کند، نیز مدنظر است.

شهردار قم در دیدار مراجع تقلید از اتمام 99 درصدی پروژه های سابق گفتند. آیا قرار است پروژه های جدید، بر مبنای اولویت های شهر و نیاز جدی مردم باشند.

جلالی: دقیقا شورا به اولیت ها حساس است. اما بعضی پروژه ها اگر امروز معطل است، بدلیل مباحث حقوقی است. مثلا پروژه شهید کاظمی مشکلاتی از این دست دارد که در حال حل شدن است.

منوریل پروژه شهر نیست

بعضی پروژه ها از ید مدیریت شهری خارج است مانند مونوریل. این پروژه صددرصد دولتی است و در صورتی به نتیجه خواهد رسید که دولت منابعش را تامین کند. اصلا حوزه تصمیم گیری اش هم مجزا از مدیریت شهری است اما باز مردم قضاوتشان این است که صفر تا صدش با شورا و شهرداری است. اما دولت باید برای این مقدار 4.7 کیلومتر که در گذشته تصمیم گیری شده و قرار است راه اندازی شود تصمیم گیری کند.

بهره بردار آن که قرار است سازمان قطار شهری باشد و درآمدهایش عاید این مجموعه می شود.

جلالی: بله درست است اما این پروژه، پروژه شهر نیست، پیشنهاد دولت وقت است و تضمین اعتبارش توسط دولت است و سازمان قطارشهری هم با ریاست هیئت مدیره آن که استاندار است و معاون امور زیربنایی استاندار هم عضو هیئت رئیسه آن است، اداره می شود.

سهم دولت در مترو تا امروز تخصیص پیدا نکرده است

البته نوع کار در مترو متفاوت است. سهمی توسط مدیریت شهری است و سهمی توسط دولت که البته آن هم در بحث منابع با مشکل جدی روبرو است و تا این لحظه از سهم دولت هیچ منابعی تخصیص پیدا نکرده است. تمام تلاش ما این است که پروژه متوقف نشود اما 50درصد سهم دولت باید به کمک مدیریت شهری بیاید.

 شورای پنجم فاقد عضوی از خانم هاست و این حضور در تصمیم گیری ها می توانست کمک کننده در جامعیت مصوبات با اشراف به مشکلات و نیازهای حوزه زنان باشد. برای جبران این خلاء تصمیمی دارید؟

جلالی: اولا اینکه خلاء نبود زنان را در شورا با مشاورین جبران می کنیم. این در دستور کار است. تعدادی از خانم هایی که ظرفیت هایی دارند شناسایی شدند و بعضا مذاکراتی هم شده و رزومه ها اخذ شده و در مسیر انتخاب مشاوران هستیم و این را یک ضرورت می دانیم و امیدواریم بزودی برطرف شود.

دوما اینکه بحث آسیب های اجتماعی به ویژه در حوزه زنان موضوع کلان و مهمی است و کمیسیون فرهنگی اجتماعی فعال است و بخشی از آسیب ها در دستگاه های مختلف تعیین تکلیف شده، مانند بهزسیتی و کمیته امداد و غیره.

اما شورا و شهرداری هم باید کمک کنند که به عنوان عضوی از کارگروه فرهنگی اجتماعی استان یا کمیسیون بانوان، ما هم معتقد به کاهش این آسیب ها و کمک به رفع این مشکلات هستیم و توافقنامه هایی هم با دستگاه ها در حال انعقاد و انجام است. مانند آموزش های زنان سرپرست خانوار کمیته امداد که در اماکن در اختیار شهرداری آموزش می بینند و دیگر موضوعات.

قطعاً یکی از رویکردهای ما در شورای پنجم توجه ویژه به مسائل فرهنگی اجتماعی و تفریحی است که اعضای کمیسیون آن هم کاملا مرتبط با این حوزه هستند و خود من هم این کمیسیون را انتخاب کردم که نشان از توجه و اهمیت این موضوعات برای ما دارد.

حرف آخر

جلالی: بعضی ها فکر می کنند ما نقدپذیر نیستیم اما پویایی شورای پنجم را در شنیدن صدای مردم می دانیم و یکی از بحث های ما حضور بدون اعلام اعضا در بخش ها و مناطق مختلف شهر است و هر عضو شورا در هفته، ساعات مشخصی را در مناطق است و ملاقات عمومی ثابت هم در شورا داریم.