◄ برج‌سازی برای فقرا شوخی است
حسن روحانی در زمان ارائه لایحه بودجه در صحن علنی مجلس، کانون اصلی مدنظر برای رونق‌بخشی به حوزه مسکن و ساختمان را بافت فرسوده اعلام کرد. او بار نخست زمانی‌که برای معرفی کابینه دوازدهم به مجلس رفته بود، وقتی به معرفی وزیر راه و شهرسازی رسید، از برنامه جدید دولت برای رونق بخشی به بخش مسکن در قالب نوسازی و بهسازی بافت فرسوده خبر داد.
حسن روحانی در زمان ارائه لایحه بودجه در صحن علنی مجلس، کانون اصلی مدنظر برای رونق‌بخشی به حوزه مسکن و ساختمان را بافت فرسوده اعلام کرد. او بار نخست زمانی‌که برای معرفی کابینه دوازدهم به مجلس رفته بود، وقتی به معرفی وزیر راه و شهرسازی رسید، از برنامه جدید دولت برای رونق بخشی به بخش مسکن در قالب نوسازی و بهسازی بافت فرسوده خبر داد.
او گفت قرار است که بسته جدیدی که مورد توافق دولت و شهرداری است به‌عنوان الگوی جدید نوسازی بافت فرسوده معرفی شود. پس‌از‌این صحبت‌ها روحانی بار دیگر در مجلس و در زمان ارائه لایحه بودجه بر رونق‌بخشی حوزه مسکن از مسیر بافت فرسوده تأکید کرد. او گفت اگر بخواهیم برای رونق‌بخش مسکن و تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد، بیابان را صاف کنیم و برجی را بالا ببریم ابتدای مشکل است.
او ساخت مسکن در قالب طرح مسکن مهر را در حاشیه شهرها و بیابان‌ها خطای دولت گذشته عنوان کرد و مکان اصلی اجرای طرح تأمین مسکن در دولت دوازدهم را قلب شهرها یعنی بافت فرسوده خواند.
او مهم‌ترین نکته انتقادی به ساخت مسکن مهر را نحوه تأمین اعتبار مالی آن معرفی کرد و گفت: «مشکل مسکن مهر این نیست که پایه‌اش سفت و شل است مشکل این است که از چه پولی درست شد. این را جواب بدهید. استقراض از بانک مرکزی خطای بزرگی بود و مسکن مهر از جیب فقرا درست شد چون پایه پولی بالا رفت و تورم ۴۵ درصدی ایجاد کرد.»
روحانی گفت که در این طرح نیازی به استفاده از خط اعتباری بانک مرکزی وجود ندارد. بلکه یک سرمایه‌دار می‌آید و زمین را در اختیارش می‌گذاریم او دو برابر مسکن آن محله را می‌سازد، مسکن صاحبان خانه‌ها را به آنها می‌دهد و آنچه می‌ماند را به‌عنوان حق‌الزحمه و سود خود برداشت می‌کند.
او درعین‌حال تأکید کرد در روند اجرای این طرح قرار نیست دولت خانه‌سازی کند. اگرچه تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد در قالب الگوی نوسازی بافت فرسوده شهرها مورد تأیید کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصاد و مسکن است اما آنچه از دیدگاه صاحب‌نظران باید مورد توجه دولت‌مردان قرار گیرد از یک‌سو شیوه تأمین مالی اجرای این طرح و ازسوی‌دیگر مدل اجرای این طرح در قالب افزایش تراکم ساختمانی به‌منظور سود‌ده کردن ساخت‌وساز برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است.
فردین یزدانی مدیر بازنگری طرح جامع مسکن ازجمله کارشناسانی است که معتقد است امکان افزایش تراکم ساختمانی در بافت فرسوده با توجه به توان اقتصادی ساکنان و تمرکز جمعیت در این محلات وجود ندارد. او با بیان اینکه «برج‌سازی در بافت فرسوده برای اقشار کم‌درآمد شوخی است»، می‌گوید: «این موضوع با یک حساب ساده دودوتاچهارتا مشخص می‌شود. چراکه اقشار کم‌درآمدی که در محلات فرسوده شهر ساکن می‌شوند توان پرداخت هزینه‌های سکونت در برج را ندارند.
از طرفی دولت هم توانایی پرداخت یارانه زیادی به این اقشار را ندارد. او در گفتگو با «حمل‌ونقل» عنوان می‌کند: «الگوی مطرح‌شده برای افزایش تراکم ساختمانی در محدوده بافت فرسوده شهر، بیش از آنکه از منافع ساکنان بافت‌های فرسوده حمایت کند در خدمت سرمایه‌داران ساختمانی است.»
مدیر بازنگری طرح جامع مسکن با تأکید برآنکه شکی وجود ندارد که باید بافت فرسوده شهر هر‌چه زودتر بازسازی و نوسازی شود، می‌گوید: «اما آنچه در مسیر نوسازی بافت فرسوده شهرها همچون شهر تهران باید مورد توجه قرار گیرد مسئله جدی کمبود سرانه‌های خدماتی و رفاهی در مناطق شهری است.
اگر در محدوده بافت فرسوده بدون توجه به افزایش کیفیت محیطی از طریق ایجاد سرانه‌های خدماتی و رفاهی به نوسازی خانه‌ها اقدام شود قطعاً وضعیت سکونتی از مقطع فعلی بهتر نخواهد شد.» یزدانی می‌گوید برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد باید تعارف را کنار بگذاریم؛ چراکه تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد قطعاً به یارانه نیاز دارد. نکته مهم‌تر آنکه منابع دولتی در اجرای این طرح‌ها باید به‌گونه‌ای تزریق شود که بیشترین اثربخشی را داشته باشد.
او اثربخشی را این‌گونه تعریف می‌کند: «منظور از اثربخشی طرح آن است که تأمین مسکن با کمترین هزینه برای گروه‌های کم‌درآمد انجام شود.» به گفته وی چاره‌ای جز استفاده از یارانه دولتی وجود ندارد یا آنکه در بدترین حالت از رویکردهایی همچون مسکن تدریجی استفاده شود که آن‌هم نیازمند یکسری الزامات مالی و قانونی است.
