◄ پایان کار برای خبرنگاران «پورشهسوار»
«کدوم خبرنگاری پورش سوار میشه. بگید ما هم بریم اونجا کار کنیم. خبرنگار نیست که. صاحبکارمه، توی روزنامه آشنا داشته کارت خبرنگاری گرفته، حالا هم میخواد طرح بگیره.»
«کدوم خبرنگاری پورش سوار میشه. بگید ما هم بریم اونجا کار کنیم.»
خبرنگار نیست که. صاحبکارمه، توی روزنامه آشنا داشته کارت خبرنگاری گرفته، حالا هم میخواد طرح بگیره.»
این دیالوگی بود که اسفند سال ۱۳۹۵ در یکی از دفترهای خدمات الکترونیک شهر بین من و فردی که به این دفتر مراجعه کرده بود تا کارت طرح ترافیک خبرنگاری را دریافت کند، اتفاق افتاد.
در آن سالها بعد از بارها رفتوآمد به میدان ونک و دفتر معاونت حملونقل ترافیک شهرداری تهران خیلی از خبرنگاران با لینک و لابی و رو انداختن به برخی از اعضای شورای شهر و یا مدیرمسئول اگر بخت یارشان بود موفق میشدند که طرح ترافیک دریافت کنند.
آن زمان برای دریافت کارت طرح ترافیک در برخی از رسانهها اعضای تحریریه در لیستی اسامی خود را مینوشتند و بعد هم لیست به تأیید سردبیر و مدیرمسئول میرسید و در نهایت اول سردبیر بعد دبیران تحریریه و بعد هم خبرنگاران خاص! موفق به دریافت طرح ترافیک میشدند. اگر اعتراضی هم میشد، میگفتند به معاونت حملونقل ترافیک مراجعه کنید و پیش فلان آقا بروید تا شاید کارتان راه بیفتد.
بعد که خبرنگار خیلی پیگیر دریافت طرح ترافیک میشد و حتی سراغ روابط عمومی شهرداری میرفت و میگفت که داخل تحریریه فلان روزنامه تنها هفت خبرنگار طرح ترافیک گرفتهاند، درحالیکه سهمیهشان بیست نفر بوده است، کاشف به عمل میآمد که مسئولدفتر، مهمانهای خاص، اعضای خانواده، رئیس اتحادیه و مدیرمسئول موفق شدهاند سهمیه طرح ترافیک خبرنگاری دریافت کنند.
بعد هم معترضان به رویه أخذ طرح ترافیک میآمدند در شبکههای اجتماعی مینوشتند که این رویه درست نیست و هر سال هم در حال تکرار است و از شفافیت و عدالت صحبت میکردند و اینکه طرح ترافیک حق خبرنگاران است و باید به آنها داده شود تا نورچشمیها و فامیلهای مدیران مسئول.
با روی کار آمدن مدیریت جدید شهرداری تهران و تغییر رویه شهرداری، سیستم جدیدی در ارائه طرح ترافیک در رسانهها مطرح شد. به غیر از انتقادها و حاشیههای ایجاد شده برای پیادهسازی سیستم جدید طرح ترافیک در تهران، قرار بر این شد تا اسامی خبرنگارانی که طرح ترافیک دریافت میکنند منتشر شود. همچنین برای تأیید صلاحیت خبرنگاران ذکر شد که اثر آخر آنها در رسانهها، لیست بیمه، کارت خبرنگاری و... در سایت مشخصشده بارگذاری شود تا این بار فقط خبرنگاران موفق به دریافت طرح ترافیک شوند.
اما کسی که بخواهد از رانت و موقعیتش استفاده کند، بهراحتی بلد است که چنین محدودیتهایی را دور بزند. میتواند توسط مدیرمسئول اسمش در لیست خبرنگاران قرار بگیرد، یا مدیرمسئول میتواند بهراحتی دستور صدور کارت خبرنگاری برای او صادر کند و یا حتی پیشتر از این موارد، اسم آن شخص پای برخی از مطالب و گزارشها منتشر شود. به این شکل سابقهای برای فرد مجهولالهویه در روزنامهها و سایتها ایجاد میشود که بعدها میتواند از آن استفاده کند و بهراحتی و هماهنگی مدیرمسئول از مزایای خبرنگار بودن بهره ببرد.
اگرچه در لیست ۱۵۰ صفحهای که نام ۲هزار و ۲۴۰ نفر در آن درج شده و در وبسایت شفافیت شهرداری تهران منتشر شده است، قابلیت جستوجو یا وارد کردن اطلاعات افراد وجود ندارد و یا هیچ نام و نشانی از رسانه یا خبرگزاری افرادی که اسم آنها منتشر شده است، وجود ندارد. اما با این وجود ایجاد سامانهای برای شفافیت در شرایطی که کشورمان تا به حال چنین سیستمی را تجربه نکرده است، کاری پسندیده و مدرن است. چراکه تا قبل از این اتفاق اکثر خبرنگارانی که از پروسه رفتوآمد به میدان ونک و روزنامه و دفتر مدیرمسئول و لینک و لابی با اعضای شورای شهر خسته شده بودند در شبکه اجتماعی توییتر از این روند گله میکردند و حالا برخی از آنها شاکی هستند که چرا پسر آقای وزیر یا فلان مدیر و مسئول طرح ترافیک أخذ کرده است، در صورتی که مدیرمسئول سایت و روزنامهای کمتر دیده شده بودهاند.
از طرفی هدف از ایجاد چنین سایت و اقدامی شفافسازی امور است و حالا که بین کاربران شبکههای اجتماعی پایش لیست خبرنگارانی که موفق به دریافت طرح ترافیک شدهاند، در حال انجام است، اتفاق خوبی است که مشخص شود دختر و پسر فلان مدیرمسئول که در حوزه رسانه مشغول به کار نیستند، چطور طرح ترافیک گرفتهاند.
سال گذشته به ۶ هزار نفر طرح ترافیک داده شد و امسال تنها به ۲هزار و ۲۴۰ نفر طرح ترافیک داده شده است. از میان آن ۶هزارنفری که سال گذشته موفق به دریافت طرح ترافیک شدند، افرادی بودند که ماشینهای لوکس و حتی وانت داشتند و طرح ترافیک خبرنگاری گرفته بودند.
در آن زمان درحالیکه بارها توسط اعضای شورای شهر به شهرداری گفته شد باید سایت شفافسازی داشته باشد و حتی دیروز احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران، خبر داد که در شورای چهارم ما بارها گفتیم اسامی خبرنگارانی که طرح ترافیک دریافت میکنند، منتشر شود اما هیچگاه معاونت مربوطه زیر بار نرفت و اسامی آنها را منتشر نکرد. در نهایت هم با رویه پنهانکاری شهرداری در دوره گذشته کسی متوجه نشد که چه افرادی با کارت خبرنگاری و جعل عنوان موفق شدند برای وانت یا خودروهای لوکس خود طرح ترافیک دریافت کنند.