سرانجام طرح «یکسان‌سازی شماره‌های امدادی» به کجا رسید؟

مرتضی سلیمی در مورد سرانجام اجرای طرح یکسان‌سازی شماره‌های امدادی گفت: در کشور ما شماره‌های سه رقمی متعددی برای امدادرسانی از جمله امداد خودرو، پزشکی یا آتش نشانی وجود دارد ولی در کشورهای پیشرفته فقط یک شماره تماس وجود دارد تا مردم به راحتی با سازمان‌های امدادی ارتباط برقرار کنند.  به عنوان مثال شماره 112 در بیش از 100 کشور دنیا به عنوان شماره امدادی استفاده می‌شود.  با توجه به ضرورت یکسان‌سازی، در سال 92 طرح یکسان‌سازی شماره‌های امدادی به تصویب رسید اما تا کنون اقدام جدی در این راستا صورت نگرفته است.

رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر در مورد اینکه متولی یا متولیان اصلی طرح یکسان‌سازی شماره‌های امدادی چه نهادهایی است؟ عنوان کرد: متولی اصلی این طرح، کمیسیون ایمنی راه‌ها است و این طرح در چهل و پنجمین جلسه کمیسیون ایمنی راه‌های کشور که به ریاست وزیر راه برگزار می‌شود، به تصویب رسید. براساس این مصوبه مقرر شد دستگاه‌هایی همچون اورژانس کشور، آتش‌نشانی، هلال احمر، راهداری و اورژانس اجتماعی در آن عضویت و همکاری داشته باشند و وزارت بهداشت هم به عنوان کارگروه بهداشت و درمان کشور متولی اصلی اجرای آن شد.

عضو کمیسیون ایمنی راه‌ها در پاسخ به این سئوال که موانع و محدودیت‌هایی که باعث شده این طرح به صورت کامل اجرا نشود چیست؟ اظهار کرد: این طرح قرار بود با نام طرح sos ملی، از شهریور 93 به صورت پایلوت در استان قم اجرا شود. کارگروه اجرایی این طرح، اعتبار ۳ میلیارد تومانی را برای اجرا پیش‌بینی کرده بود اما بیش از سه سال است که الزامات بودجه‌ای و ساختاری برای اجرای این کار صورت نگرفته است. یکی از موانع اصلی اعتبار بیش از حد آن است و همچنین عدم همکاری دستگاه‌های اجرایی هم می‌تواند عامل دیگر آن باشد. از طرفی، جمعیت هلال احمر تجربه بسیار خوبی در راه‌اندازی شماره ملی امداد و نجات "112" بر اساس تکنولوژی روز دنیا و با کاربری‌های انحصاری دارد که از این تجربه در یکسان‌سازی شماره‌های اضطراری می توان استفاده کرد.

وی در مورد اینکه اجرای این طرح در استان قم به صورت پایلوت به چه سرانجامی رسید؟ عنوان کرد: مسلما هنوز نتایجی از موفقیت یا عدم موفقیت طرح به طور کامل ارائه نشده است ولی به هر حال جمعیت هلال احمر از کلیات طرح شماره ملی حمایت می‌کند. هر چند ممکن است نقدی به جزئیاتش وجود داشته باشد. از سوی هلال احمر این آمادگی کامل وجود دارد که بتواند هماهنگی موثری را در این زمینه انجام دهد.

رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر درباره اینکه مسئولیت اجرای طرح یکسان‌سازی شماره‌ها به صورت پایلوت در قم با چه کسی است؟ گفت: همان‌طور که اشاره کردم متولی اجرای این طرح وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.

سلیمی درباره ضرورت یکسان‌سازی شماره‌های امدادی در کشور گفت: نکته‌ای که مغفول مانده و باید به آن اشاره کرد این است که این شماره تنها برای خدمات اورژانسی و پزشکی نیست بلکه طیف وسیعی از خدمات را پوشش می‌دهد که برخی از آنها متولی قانونی ندارد. از جمله حوادث کوهستان، سیل، دریا، مفقودین در کویر و ... . به همین دلیل گاهی اوقات در پی وقوع حوادث و سوانح مشکل اصلی هماهنگ کردن دستگاه‌های مسئول است. هر چند در حال حاضر به همکاری و تفکیک خوبی در اجرا رسیده‌ایم و وظایف سازمان‌ها از هم تفکیک شده اما مردم از این موضوع اطلاعی ندارند. به عنوان مثال هلال احمر در رهاسازی‌ مصدومان تصادفی از داخل خودروها و امدادرسانی در ارتفاعات یا امدادرسانی در زمان سقوط به دره کمک می‌کند و اورژانس نیز مسئولیت ارائه خدمات پیش‌ْ بیمارستانی، در حوادث را بر عهده دارد.

وی اضافه کرد: در مجموع، ایجاد شماره‌های امدادی واحد و پیاده‌سازی مناسب این طرح می‌تواند مزایای مختلفی داشته باشد از جمله ایجاد هماهنگی‌های لازم بین سازمان‌ها در کمترین زمان و با کیفیت بهتر،‌ دسترسی آسان به منابع امداد رسان در انواع حوادث، یکسان سازی ادبیات تخصصی بین سازمان های امدادی، ایجاد نظام مشخص تقسیم وظایف در عملیات و از همه مهمتر کاهش زمان پاسخگویی به نیازهای فوری پزشکی و یا امدادی در حوادث و بلایا که نتیجه آن کاهش میزان مرگ و میر و آسیب‌های ناشی از حوادث و سوانح در کشور خواهد بود. 

رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر، در مورد اینکه آیا مشخص است که چند درصد از آمار فوتی‌های حوادث ناشی از  دیر رسیدن نیروهای امدادی است اظهار کرد: با توجه به اینکه تمامی سازمان‌های امدادی کشور نرم افزار یکسانی برای جمع‌آوری اطلاعات حوادث ندارند و بانک اطلاعاتی مشترکی در کشور نیست؛ نمی‌شود به صورت واضح به این سئوال پاسخ داد. ولی هلال احمر با طراحی سامانه مدیریت اطلاعات و حوادث که در اختیار دارد و همچنین شماره ملی امداد و نجات 112 که ویژگی‌های خاصی دارد و در دنیا نیز در مباحث امدادی پذیرفته شده است، بر اساس خروجی‌های آماری توانسته است پوشش خوبی در حوادث داشته باشد و با هماهنگی‌های بین دستگاهی که با اورژانس، پلیس و راهداری وجود دارد سعی شده با ایجاد طرح‌های ویژه و مناسبتی زمان رسیدن به صحنه حادثه را کاهش دهیم. از قابلیت‌های شماره ملی امداد و نجات 112 این است که می‌تواند بدون سیم کارت و حتی در نواحی که پوشش شبکه‌ای وجود ندارد و یا گوشی قفل است با این سامانه تماس برقرار کرد و تمام گزارشات و اطلاعات به صورت کشوری قابل دسترس است.

سلیمی در مورد نقش هلال احمر در اجرای این طرح گفت: جمعیت هلال احمر نیز به عنوان عضو کمیسیون ایمنی راه‌ها و همچنین متولی امداد و نجات در حوادث و سوانح طبیعی و متولی جست و جو و نجات در حوادث جاده‌ای بر اساس آئین‌نامه مدیریت ایمنی و حمل و نقل و سوانح رانندگی سعی کرده تا همکاری لازم را در راستای اجرای این طرح داشته باشد. در جلساتی که برگزار می‌شود ما هم نظرات خودمان را ارائه می‌کنیم و امیدوارم بتوانیم در اجرای این طرح نقش موثری داشته باشیم.