روش تعیین نیروی انسانی در هر پرواز
با توجه به ورود هواپیماهای ایرباس و ایتیآر جدید به ناوگان شرکت هواپیمایی هما در روزهای اخیر، برخی پرسشها در زمینه اشتغالزایی این هواپیماها در پروازها مطرح شده است.

بهروز حیدریان *: با توجه به ورود هواپیماهای ایرباس و ایتیآر جدید به ناوگان شرکت هواپیمایی هما در روزهای اخیر، برخی پرسشها در زمینه اشتغالزایی این هواپیماها در پروازها مطرح شده است.
برای پاسخ به پرسشهایی مانند آنچه درباره تعداد نیروی انسانی لازم برای هر هواپیما در هر پرواز مطرح میشود، باید تاکید کرد در بیشتر موارد، تعداد نیرویانسانی هر پرواز (کروی پرواز) را شرکت هواپیمایی تعیین میکند زیرا از نظر مدیریت شرکت هواپیمایی، تعداد کروی پرواز بخشی از هزینههای پرواز است.
البته تعداد کروی پرواز، از نگاهی دیگر به معنی منابع لازم برای پرواز است و تعیین تعداد آن، نیاز به برنامهریزی دارد. به همین دلیل تعداد کروی پرواز به طور معمول به گونهای انتخاب میشود که کمترین هزینه را برای شرکت هواپیمایی و بیشترین بازدهی را داشته باشد.
در این زمینه نکاتی قابل توجه است که از آن جمله میتوان به قوانین داخلی کشورها از نظر قانون کار و شیوهنامههای سازمان هواپیمایی کشوری، قوانین بینالمللی و نیازهای شرکت هواپیمایی اشاره کرد.
به عنوان نمونه شرکت هواپیمایی که بهرهوری ۲ ساعت در روز از یک هواپیما دارد در مقایسه با شرکتی که در روز بهرهوری ۱۲ ساعته از یک هواپیما دارد، به تعداد نیروی انسانی کمتری در پرواز نیاز دارد.
وقتی نرخ بهرهوری بالا رود، پیچیدگیها نیز بیشتر میشوند. یکی از بخشهای بسیار مهم برنامهریزی شرکتهای هواپیمایی، موضوع برنامهریزی برای نیرویانسانی است که نسبت به امور دیگر، گاه حتی پیچیدهتر میشود. یکی از دلایل این پیچیدگی این است که به طور تقریبی، هیچگاه ۲ نفر شبیه یکدیگر نیستند و این به معنی زیاد بودن متغیرهایی است که در برنامهریزی برای تعیین کروی پروازی نقش دارد. از جمله متغیرهای دخیل در انتخاب افراد برای پرواز میتوان به میزان توانایی و تجربه، میزان نوبت و ساعتهای کاری و داشتن ترکیبی از سمتهای مختلف نیروی انسانی اشاره کرد.
از سوی دیگر، انسان همیشه در دسترس نیست. به عنوان نمونه ممکن است یکی از اعضای کروی پروازی، به مرخصی رفته یا بیمار باشد یا میزان ساعات پروازی او در شب پر شده باشد. همچنین افرادی که در تایمزونهای مختلف پرواز کردهاند، نیاز به استراحت بیشتر دارند. همچنین قوانین بینالمللی در زمینه خستگی کرو نیز باید در نظر گرفته شود. البته برخی افراد نیز علاقهمند به انجام اضافهکاری هستند.
در طول ۲۴ ساعت، بخشی از کروی پروازی در آسمان و بخشی دیگر در هتلهایی در نقاط مختلف دنیا مستقر هستند. همچنین همواره زمان آموزش و بازآموزی بخشی از کروی پروازی فرارسیده و بخشی در مرخصی هستند. به همین دلیل در شرکتهای هواپیمایی که ۲۴ ساعته فعالیت و به نقاط مختلف دنیا سفر میکنند، برنامهریزی برای تعیین کروی پرواز، امری پیچیده است با این حال شرکتهای هواپیمایی برای برنامهریزی در زمینه تعیین کروی پرواز، از نرمافزارهای ویژهای استفاده میکنند.
منظور از کروی پروازی، تمامی افراد حاضر در یونیفرم در پرواز است. در مجموع در پاسخ به این پرسش که چه تعداد نیرویانسانی برای یک پرواز نیاز است، میتوان گفت این مسئله به نوع فعالیت شرکت هواپیمایی بستگی دارد. هر چه ساعتها و مسیرهای پروازی بیشتر باشد، پیچیدگیها و چالشها در این زمینه بیشتر است. تعداد کروی پرواز به طور تقریبی در هر شرکت هواپیمایی متفاوت است اما همه این شرکتها به دنبال این هستند که بر اساس مقررات عمل کرده و کمترین هزینه و حداکثر استفاده را در تعیین گروه پروازی مدنظر داشته باشند.
بیان این نکته هم مهم است که حداقل تعداد مهماندار هر هواپیما، بر اساس تعداد صندلی مشخص میشود با این حال برخی شرکتهای هواپیمایی، مامور تمیزکاری، سرآشپز و... نیز در پرواز دارند که در تعداد کروی پرواز تاثیر میگذارد.
* کارشناس هوانوردی