◄ هوانوردی ما نیاز به فریاد بین‌المللی دارد
به نظر من ماهان یکی از مهم‌ترین ارکان هوانوردی ما را شکل داده و به‌خوبی توانسته خود را در جامعه ایرانی به‌عنوان یک برند هوانوردی ثبت کند و تحریم پرواز به آلمان و سایر کشورها با وجود تفکر برخی از کارشناسان که ضربه بزرگی به این شرکت می‌دانند، من معتقدم ماهان نظام مارکتینگ منعطفی دارد و ساختار مدیریتی این شرکت، در اصطلاح مارکتینگ، چریکی است.
همین چندی پیش بود که خبری با عنوان تحریم شرکت هواپیمایی ماهان در رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر شد. خبری که بازتاب‌های متعددی در پی داشت و حتی وزیر راه‌وشهرسازی را به واکنش واداشت. در این خصوص، گفتگویی با داود ربیعی، کارشناس صنعت هوانوردی داشتیم. او در این رابطه عنوان می‌کند؛ ماهان در طول فعالیت خود با بهره‌گیری از انواع تایپ‌ها، مسیرهای انحصاری متعددی برای خودساخته و فکر نمی‌کنم عدم حضور در آسمان آلمان پاشنه‌آشیل این شرکت باشد.
نظر شما در خصوص تحریم شرکت هواپیمایی ماهان در آلمان و حتی سایر کشورها چیست؟
در ابتدا باید عنوان کنم که موضوع تحریم هوانوردی غیرنظامی کشورمان، موضوع جدیدی نیست و سال‌هاست هوانوردی ما با تحریم دست‌وپنجه نرم می‌کند. بهتر است در ابتدای صحبتم در مورد واکنش هوانوردی ما در مقابل تحریم صنعت استراتژیک هوانوردی غیرنظامی صحبت کنم. در تمامی جوامع، تحریم عناصر حیاتی که می‌تواند به جان افراد آسیب وارد کند، امری قبیح است، همان‌گونه که نهادهای حقوق بشر و امثالهم در جنگ‌ها به آسیب‌های این موضوع اشاره می‌کنند.
در طول سال‌هایی که کشورمان درگیر تحریم‌های اقتصادی است صنعت هوانوردی ما با حوادث تلخی مواجه بوده که به کشته‌شدن هم‌وطنانمان منجر شده است؛ اما حقیقت امر این است که متولیان هوانوردی ما چه واکنشی داشته‌اند؟ بهتر بگویم، صنعت هوانوردی یک‌زبان بین‌المللی است، یک فرهنگ جهانی است و متولیان صنعت هوانوردی در سازمان هواپیمایی کشوری و نمایندگی ایران در ایکائو چه واکنشی در این موضوع داشته‌اند؟
نظر شما این است که واکنش انفعالی داشته‌اند؟
زمانی که جناب اسلامی به‌عنوان وزیر راه‌وشهرسازی از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد گرفتند، یادداشتی از من با عنوان نامه به وزیر جدید با رویکرد اهمیت برندسازی هوانوردی در هفته‌نامه «حمل‌ونقل» منتشر شد که در آن به این امر مهم اشاره کردم. به‌عنوان‌مثال، از زمان وزارت آقای دکتر ظریف در وزارت خارجه، شما به‌وضوح نقش برندینگ شخصی و سیاسی را مشاهده می‌کنید.
دکتر ظریف متخصص پرسونال برندینگ هستند. نحوه پوشش، لبخند و جدیت در بیان موضوع و در ادامه در سخنرانی‌هایشان دنیا را به درک درستی از ایران رسانده‌اند. باید بپذیریم که حرمت امامزاده را متولی آن نگه می‌دارد. مباحث برندینگ و تغییر تفکر دولتمردان سایر جوامع نیازمند تلاش و کوشش و تکرار موضوع است.
دکتر ظریف به‌خوبی دنیا را با ایران و مواضع آن آشنا کرد. در خاطرم است دریکی از سخنرانی‌هایش در دانشگاه در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران در خصوص ساخت و توان موشکی از جای خود برخواست و با جدیت اعلام کرد که تولید موشک توسط ایران از ظهور یک صدام دیگر در منطقه جلوگیری می‌کند. این سیاست را باید در هوانوردی‌مان در پیش بگیریم. آقای پرورش به‌عنوان نماینده هوانوردی جمهوری اسلامی ایران، وزیر خارجه صنعت ما است. در جلسات ایکائو، یاتا و امثالهم باید دنیا را با خطر تحریم هوانوردی ایران آشنا ساخت.
کافی است چند عکس از بدن‌های تکه‌تکه مردم ایران در سوانح هوایی در رسانه‌های خارجی در میان سخنان نمایندگان ایران منتشر شود تا ببینید دنیا چگونه رفتار خواهد کرد؟ مردم سایر کشورها در بسیاری از مواقع با مردم ایران اعلام همدردی کرده‌اند. باید فشار از پایین و جوامع بین‌المللی و مذاکره از بالا در سطح بالای هوانوردی دنیا صورت گیرد. ایکائو، صحن علنی سازمان ملل برای صنعت ما است و ما باید از آن به‌خوبی استفاده کنیم. سهم مدیران و متولیان هوانوردی ما در رسانه‌های بین‌المللی چه میزان است؟ چند مقاله و یادداشت از مدیران ارشد هوانوردی ما در رسانه‌ها منتشر می‌شود؟
پس شما معتقد هستید باید مسیر جدیدی درزمینه رسانه‌ای و بیان افکار متولیان هوانوردی ایران صورت گیرد؟
سکوت و تحمل فشار را نمی‌پذیرم. درست است که سخنگوی وزارت خارجه در برنامه‌های رسانه‌ای خود اعلام موضع می‌کند اما هوانوردی در دنیا صاحب یک سازمان مهم به نام ایکائو است که ایران در آن صاحب کرسی است. به‌عنوان نمونه سازمان اوپک و نقش آقای زنگنه را در آن بررسی کنیم. در اوج بحران نفتی و سیاه‌نمایی عربستان سعودی، زنگنه وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، در اجلاس اوپک بازی را تغییر می‌دهد و نقش ایران را محکم می‌کند. جمهوری اسلامی ایران در طول چهل سالی که از انقلاب اسلامی می‌گذرد نقش مؤثری در منطقه و جهان داشته اما باید بپذیریم که در حوزه هوانوردی با یک انفعال در بیان مواضع مواجه هستیم.
نماینده ایران در ایکائو، ریاست سازمان هواپیمایی کشوری، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و حتی مدیرعامل ایران‌ایر در جلسات متعدد بین‌المللی شرکت می‌کنند اما دریغ از بیان یک کلمه. هوانوردی ما نیازمند فریاد در عرصه بین‌المللی هستیم. ما در صنعت در داخل کشور با ضعف روابط عمومی و برندینگ مواجه هستیم چه برسد به آنکه بخواهیم نقش‌بین المللی ایفا کنیم.
پیشنهاد شما در این خصوص چیست؟
در صحبت‌هایم به نکات کلیدی اشاره کردم اما برای جمع‌بندی باید بگویم، تشکیل اتاق فکر هدایت افکار عمومی با نام برندینگ هوانوردی باید در سطح بالای صنعت حمل‌ونقل هوایی ما شکل گیرد. هدایت افکار بین‌المللی یک کار گروهی مشترک میان متولیان هوانوردی کشور، وزارت امور خارجه، نماینده ایران در ایکائو، نماینده ایران در سازمان ملل و متخصصان رسانه و برندینگ است. باید سناریوی منظمی تنظیم شود؛ کلمات کلیدی موردتوجه رسانه‌ها در متن سخنرانی‌ها تدوین شود و حتی به برخی از آقایان فن بیان مورداستفاده در عرصه‌های بین‌المللی آموزش داده شود.
به موضوع موردنظر در خصوص تحریم ماهان برگردیم، نظر شما در این خصوص چیست؟
به نظر من ماهان یکی از مهم‌ترین ارکان هوانوردی ما را شکل داده و به‌خوبی توانسته خود را در جامعه ایرانی به‌عنوان یک برند هوانوردی ثبت کند و تحریم پرواز به آلمان و سایر کشورها با وجود تفکر برخی از کارشناسان که ضربه بزرگی به این شرکت می‌دانند، من معتقدم ماهان نظام مارکتینگ منعطفی دارد و ساختار مدیریتی این شرکت، در اصطلاح مارکتینگ، چریکی است.
ماهان با وجود آنکه یک کمپانی عریض و طویل در بدنه خود است اما در سطح بالای مدیریت خود یک حلقه منعطف دارد و می‌تواند در شرایط بحرانی خود را ترمیم کند. ماهان در طول فعالیت خود با بهره‌گیری از انواع تایپ‌ها، مسیرهای انحصاری متعددی برای خودساخته و فکر نمی‌کنم عدم حضور در آسمان آلمان پاشنه‌آشیل این شرکت باشد. البته باید عنوان کنم که اصل موضوع و تحریم یک شرکت هواپیمایی مورد تأیید من نیست و سایر شرکت‌های ایرانی که در آسمان اروپا پرواز می‌کنند می‌توانند نقش ایران در اروپا را به‌خوبی ایفا کنند و با پرچم کشورمان در آسمان اروپا پرواز کنند.
نقش شرکت‌های خصوصی مانند ماهان در برندینگ هوانوردی در دنیا و بیان نظرات شما در عرصه‌های بین‌المللی چگونه است؟
ببینید شرکت‌های خصوصی با ارائه خدمات مناسب و پرواز ایمن تاکنون توانسته‌اند برند ایرانی را به دنیا نمایش دهند. توسعه آن بحث دیگری است که باید این نکته را بدانیم که با وجود رقابت ایرلاین‌ها با یکدیگر در بازار و اقتصاد، درزمینه‌هایی مانند تحریم که هدف صنعت هوانوردی ایران است، باید یکدل بود و در یک تیم بازی کرد. تحریم ماهان، تحریم فروش هواپیما به ایران‌ایر و... تحریم کل صنعت هوانوردی است. تحریم ماهان، حذف رقیب از بازار نیست بلکه در نهایت حذف هوانوردی ما خواهد بود. ماهان تمام هوانوردی ما نیست اما یک عضو مؤثر از خانواده هوانوردی ایران است.
