قیمت بلیط هواپیما در آسمان سردرگمی

به گزارش تین نیوز به نقل از بازار، ستاد تنظیم بازار از دو ماه گذشته در حالی جایگزین شورای عالی هواپیمایی و مسئول قیمت گذاری بلیط هواپیما شد که ایرلاین ها دو هفته پیش احتمال می دادند ستاد تنظیم بازار برای افزایش کمتر از ۳۰ درصدی بهای بلیط به اجماع رسیده است. اما روز گذشته و با مخالفت این ستاد تا پایان سال و توافق وزیر راه و شهرسازی با ایرلاین ها در رشد نکردن قیمت بلیط هواپیما تا اواخر اسفند ماه، ایرلاین ها به دنبال جبران هزینه ها تا چند هفته باقی مانده تا پایان سال شدند.

مخالفت با افزایش قیمت بلیط هواپیما توسط ایرلاین ها زمانی جدی شد که انجمن شرکت های هواپیمایی اعلام کرد افزایش قیمت در راستای آزادسازی نرخ بلیط در قانون پنجم توسعه صورت گرفته است اما همین موضوع باعث شد تا دولت با این موضوع مخالفت کرده و هر گونه قیمت گذاری را به ستاد تنظیم بازار محول کند. با گذشت بیش از یک ماه از این اقدام ایرلاین ها هر بار به هر نحوی و هر بار با یک روش جدیدی دولت و مردم را تحت فشار قرار داد.

یکی از روش ها از سوی ایرلاین ها برای تحت فشار گذاشتن دولت برای افزایش قیمت بلیط هواپیما و جبران تاخیر در اجرایی شدن آن، زمینگیر کردن عمدی هواپیماها برای بر هم زدن تعادل عرضه و تقاضا بود.

بر اساس گزارش های سازمان هواپیمایی کشوری، ۲۰۰ فروند هواپیمای مسافربری زمین گیر شده اند که برخی منابع خبری، اجرایی نشدن مصوبه افزایش ۳۰ درصدی نرخ بلیط پروازهای داخلی، را دلیل این موضوع اعلام کردند.

«مقصود اسعدی سامانی» دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی ، با اشاره به زمین گیرشدن نزدیک به ۲۰۰ فروند هواپیمای مسافربری، درباره افزایش هزینه ایرلاین ها معتقد است: «حدود ۷۰ درصد هزینه شرکت های هواپیمایی ارزی است. با توجه به رشد نرخ دلار طی ماه های اخیر، ایرلاین ها با مشکلات فراوانی برای سرویس دهی به مسافران مواجه شده اند.» به گفته اسعدی سامانی، قیمت کنونی بلیط هواپیما با دلار ۲۴ هزار تومانی محاسبه شده؛ در حالی که نرخ دلار به محدوده ۴۰ هزار تومان رسیده است. بدین ترتیب در صورت عدم تامین منابع مالی، باقی هواپیماهای فعال نیز زمین گیر خواهند شد.

طبق آخرین آمارهای منتشر شده از مسئولین سازمان هواپیمای کشوری، از مجموعه ۳۳۰ هواپیمای مسافربری در ایران، ۱۵۵ هواپیما به دلیل فرسودگی و نبودن قطعات از رده خارج شده اند و تنها ۱۷۵ فروند در خط پرواز قرار دارند. حال گزارش های اخیر نیز نشان می دهد شرکت های هواپیمایی ۵۰ هواپیما از میان هواپیماهای مسافربری فعال را زمین گیر کرده اند. با این اقدام، شمار هواپیماهای مسافربری عملیاتی در ایران به ۱۲۵ فروند برای ۸۰ میلیون نفر می رسد، که تقریبا ناچیز است.

ایرلاین ها بعد از اینکه بازی زمین گیر کردن هواپیما تا حدودی نخ نما شد به فکر یک روش دیگر افتادند تا به نوعی عقب ماندگی در عدم افزایش قیمت بلیط هواپیما را جبران کنند. این روش اگر چه سالهاست ادامه دارد و برای اجرای آن به قانون استناد می شود شناورسازی قیمت بلیط است. آزادسازی بلیط هواپیما و قطار که از زمان آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم باب شد نشان داد هنوز نسبت به آن واکنش های منفی وجود دارد.

مجتبی یوسفی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که آزادسازی قیمت بلیط هواپیما آیا مخالف قانون است یا خیر؟ می گوید: برخی آزادسازی قیمت بلیط هواپیما را به برنامه پنجم توسعه استناد می دهند، این در شرایطی ممکن است که قدرت و اختیار انتخاب را برای مردم قائل باشیم. شاید بگویید که آزادسازی قیمت ها در حوزه خودروسازی هم وجود دارد. این اقدام می تواند موفق باشد که قدرت و اختیار انتخاب را برای مردم قائل باشیم.

وی با تاکید بر اینکه زمانی که انحصار در خدمات رسانی حاکم باشد متقاضیان خدمات کمتری را دریافت می کنند ادامه داد: اگر دقت کنید متوجه خواهید شد که مسافران پرواز برای تهیه بلیط هواپیما در روزهای عادی هم دچار مشکل می شوند. حال وقتی به ایام خاصی مثل ایام نوروز و یا مراسمات دینی نزدیک می شویم تهیه بلیط هواپیما سخت و سخت تر می شود.

یوسفی ادامه داد: این در حالیست که مسافر در ایران نمی تواند حتی ایرلاین خود را انتخاب کند. در حالیکه در سایر کشورها خدمات ارائه شده به مسافران با توجه به هزینه پرداختی آنها ممکن می شود و مسافران با مراجعه به ایستگاه های ریلی و هوایی می توانند انتخاب کنند که کدام وسیله نقلیه با چه امکاناتی برای مسافرت مناسب است.

نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: شناورسازی قیمت بلیط هواپیما اجحاف در حق مسافران است. شناورسازی بلیط در شرایطی می تواند مفید باشد که ایرلاین ها خدمات مناسب و رضایت بخش به مسافران ارائه کنند. اما وقتی این خدمات ارائه نمی شود و مسافران رضایت ندارند قطعا شناورسازی اجحاف در حق مسافران است.

به نظر می رسد شناورسازی بلیط هواپیما نیز که گفته می شود کمیسیون عمران مجلس به طور جدی پیگیر شناورسازی قیمت بلیط هواپیما در قانون برنامه است مادامی که اصلاح نشود ادامه خواهد داشت.

اما سوالی که مطرح است این است که ایرلاین ها و شرکتهای هواپیمایی با وجود آزادسازی قیمت بلیت هواپیما در آذر ماه ۹۴ همچنان از یارانه های دولتی از جمله سوخت تقریبا رایگان استفاده می کنند.

هر چند برخی ایرلاین ها در کنار شناورسازی قیمت بلیط هواپیما با هماهنگی آژانس ها فروش بلیط را منوط به اقامت در برخی هتل های خاص می کنند. اخیرا برخی از آژانس ها با هماهنگی برخی ایرلاین ها بلیط با هتل به فروش می رسانند.

اما رفیعی، رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی فروش اجبرای تور به مسافران به جای پرواز به مردم را تخلف دانسته است.

او می گوید: فروش تور به مسافران به جای پرواز تخلف است؛ آژانس ها حق ندارند بلیطی را به مردم بفروشند که هتل هم داشته باشد و باید با آن ها برخورد شود.

اما ایرلاین ها در تازه ترین بازی خود هر چند قدیمی به دنبال این هستند که اگر قرار است قیمت بلیط هواپیما در تعطیلات نوروز هم افزایش نیابد حداقل دولت به دنبال کاهش هزینه های جانبی باشد.

به هر صورت باید پذیرفت که رشد بی رویه تورم و افزایش قیمت دلار و ارز در کنار افزایش ۵۷ درصدی کارکنان این مجموعه صنعت هواپیمایی نیازمند حمایت هایی برای ادامه حیات است که افزایش بلیط مسافران نیز شاید رفع کننده مشکل آنها نباشد. به همین دلیل ایرلاین ها از دولت خواسته اند تا آنها را در تامین هزینه ها کمک کند. چرا که عمده هزینه ها در صنعت هوایی بر اساس دلار است و هزینه فرودگاهی و تامین قطعات سبب شده تا این هزینه برای ایرلاین ها بالا برود.

اگر چه بذرپاش وزیر راه و شهرسازی امروز اعلام کرده است که اجازه افزایش قیمت بلیط هواپیما در سفرهای نوروزی را ندادیم اما قبول داریم که شرکتها تحت فشار هستند. به هر حال تا الان صبوری کرده اند تا سفر ارزان تر را داشته باشیم و از آنها ممنون هستیم.

اما این تشکر برای ایرلاین ها نمی تواند جبران کننده هزینه ها و کاهش زیان آنها باشد. به همین دلیل درخواست شرکت های هواپیمایی برای کاهش برخی هزینه های جانبی اگر چه در دولت در حال پیگیری است اما به نظر می رسد رشد نرخ ارز در این هفته های اخیر، تصمیم هر چه سریعتر برای کاهش هزینه های جانبی را از سوی دولت و وزارت راه و شهرسازی بیش از پیش ضروری می سازد.

ایرلاین ها معتقد هستند که از اول آذر ماه سال گذشته ایرلاین ها قیمت بلیت پروازهای داخلی را داوطلبانه ۱۵ درصد کاهش دادند و قرار شد در قبال آن دولت یک سری اقدامات را انجام دهد که جبران کاهش را داشته باشد. متاسفانه تاکنون هیچ اقدامی در بحث تسهیلات بانکی، ارز نیمایی، ریالی شدن عوارض فرودگاهی، تخفیف در هزینه های فرودگاهی و... انجام نشده است.

امسال ۳۹ درصد دستمزد افزایش یافت و تعرفه گمرکی قطعات و موتور هواپیما بر اساس ارز جهانگیری بود که امسال به نرخ ETS یعنی حدود ۲۵ هزار تومان رسیده است. از سوی دیگر تورم جهانی را داشته ایم که سبب شده هزینه تامین قطعات را ۳۰ درصد افزایش دهد. سال گذشته لاستیک هواپیما ۱۲۰۰ دلار خریداری می شد امسال به بالای ۲۷۰۰ دلار رسیده است.

اینها باعث شده تا هزینه ایرلاین ها افزایش یابد و اگر قرار است صنعت هوایی سر پا بماند و مسافران نیز به راحتی و با انتخاب بهتر بتوانند بلیط هواپیما با قیمت مناسب تهیه کنند دولت باید نه مقابل ایرلاین ها، بلکه در کنار آنها و در نهایت به نفع مردم و مسافران اقدام کند.