پرواز بغداد-تهران؛ سفری حساس در دل تهدیدات منطقه
ایران و عراق به عنوان دو کشور همسایه با اشتراکات تاریخی، فرهنگی و مذهبی گسترده، روابطی فراتر از مرزهای جغرافیایی دارند. این روابط که در سال های اخیر با چالش ها و فرصت های متعددی همراه بوده، از اهمیت استراتژیکی برخوردار است.
پرواز بغداد-تهران در آستانه انجام، حامل پیام هایی فراتر از یک دیدار رسمی خواهد بود؛ سفری که در میانه بحران سوریه، تهدیدات مشترک امنیتی و حضور نیروهای خارجی در عراق، زمینه ای برای همگرایی عمیق تر میان ایران و عراق را فراهم خواهد ساخت.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایمنا، سفر محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، به تهران در یکی از حساس ترین برهه های زمانی منطقه ای و بین المللی انجام شده است؛ سفری که ابعاد و پیامدهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی گسترده ای را به همراه دارد. اهمیت این دیدار نه تنها در روابط دوجانبه بغداد و تهران، بلکه در پویایی تحولات منطقه ای غرب آسیا و معادلات فرامنطقه ای نهفته است.
ایران و عراق به عنوان دو کشور همسایه با اشتراکات تاریخی، فرهنگی و مذهبی گسترده، روابطی فراتر از مرزهای جغرافیایی دارند. این روابط که در سال های اخیر با چالش ها و فرصت های متعددی همراه بوده، از اهمیت استراتژیکی برخوردار است. حضور گسترده نیروهای خارجی به ویژه نظامیان آمریکایی در عراق و تهدیدات ناشی از این حضور، از جمله مواردی است که همواره در دستور کار دیپلماسی دو کشور قرار داشته است. سفر السودانی به تهران، فرصتی برای تحکیم هماهنگی ها در این زمینه به شمار می رود.
یکی از مهم ترین محورهای این دیدار، امنیت منطقه ای و تبادل نظر درباره وضعیت سوریه است. عراق به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، همواره تحت تأثیر بحران های سوریه بوده است. مرزهای مشترک سوریه و عراق که همچنان با چالش های امنیتی روبه روست، اهمیت گفت وگوهای ایران و عراق را در خصوص راهکارهای مقابله با تهدیدات افزایش می دهد، در همین راستا، ایران به عنوان بازیگری کلیدی در معادلات منطقه ای، می تواند نقش مهمی در تقویت ثبات در عراق و سوریه ایفا کند.
یکی دیگر از ابعاد حساس این سفر، موضوع گروه های مقاومت و نیروهای حشد الشعبی در عراق است. این گروه ها که نقش مهمی در شکست داعش و مقابله با تهدیدات تروریستی داشتند، همواره هدف فشارهای خارجی بوده اند. ایالات متحده به طور مداوم بر انحلال یا تضعیف این نیروها اصرار داشته و حتی تهدید به اقدامات نظامی علیه عراق کرده است، این در حالی است که السودانی با موضعی قاطع از ادامه فعالیت این گروه ها حمایت کرده و این مسئله یکی از نقاط مشترک دیدگاه ایران و عراق در شرایط کنونی است.
از سوی دیگر، مسائل اقتصادی و تجاری نیز بخش مهمی از گفت وگوهای تهران و بغداد را تشکیل می دهد. ایران یکی از بزرگ ترین شرکای تجاری عراق است و دو کشور در حوزه های مختلفی همچون انرژی، کشاورزی و زیرساخت ها روابط عمیقی دارند. با این حال، تحریم های اقتصادی و فشارهای بین المللی بر ایران، همکاری های اقتصادی دو کشور را پیچیده کرده است. در چنین فضایی، سفر السودانی می تواند به تقویت همکاری ها و ارائه راهکارهای جدید برای مقابله با این موانع منجر شود.
این دیدار در شرایطی انجام می شود که رسانه های غربی گمانه زنی هایی را درباره نقش عراق به عنوان میانجی میان ایران و آمریکا مطرح کرده اند. اگرچه این فرضیه ها تاکنون تأیید نشده، اما بغداد همواره تلاش کرده است، نقشی متوازن در میان بازیگران منطقه ای و بین المللی ایفا کند. از سوی دیگر، عمان به عنوان میانجی اصلی در مذاکرات ایران و آمریکا باقی مانده و روابط ویژه اش با تهران، جایگاه مستقلی را در این زمینه ایجاد کرده است.
سفر السودانی به تهران در پی گسترش روابط تهران- بغداد
جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت وگو با خبرنگار ایمنا درباره سفر نخست وزیر عراق به تهران اظهار کرد: «این سفر اهداف متعددی را در پی دارد، دو کشور همسایه با تبادل نظرها و دیدارهای مستمر، همواره در پی گسترش روابط و همکاری های دوجانبه هستند و زمینه های هم افزایی جدیدی را ایجاد می کنند.»
وی در ادامه با اشاره به یکی از اهداف مهم سفر محمد شیاع السودانی به تهران افزود: «یکی از مسائل اصلی، رایزنی درباره وضعیت سوریه است. سوریه و عراق مرز مشترک دارند و تحولات این کشور به ویژه در شرایط کنونی، تهدیدات جدی برای امنیت عراق به همراه دارد.»
قنادباشی با اشاره به فشارهای خارجی گفت: ممکن است در غرب سناریوهایی در حال طراحی باشد که از خاک عراق برای تحقق اهداف خود بهره برداری کنند.
وی با اشاره ذبه افزایش حضور نیروهای آمریکایی در عراق تصریح کرد: مسئله اخراج نیروهای آمریکایی از عراق، هم اکنون به یکی از درخواست های جدی مردم و دولت عراق تبدیل شده است.
کارشناس مسائل غرب آسیا درباره توافق ایران و عراق برای پایان دادن به حضور نیروهای کرد در مرزهای ایران توضیح داد: توافقی در این زمینه امضا شده است، اما اجرای کامل آن هنوز محقق نشده است.
قنادباشی در واکنش به ادعاهای رسانه های غربی درباره اینکه السودانی حامل پیامی از آمریکا برای ایران است، گفت: این یک فرضیه است. عمان به عنوان میانجی، همواره پیام ها بین ایران و آمریکا را منتقل کرده است و در حال حاضر هم شاهد سفرهای مقامات ایرانی و عمانی به کشورهای یکدیگر هستیم.
وی در ادامه با تاکید بر تهدیدات آمریکا علیه عراق گفت: آمریکا به عراق هشدار داده است که در صورت خلع سلاح نشدن و منحل نشدن گروه های بسیج مردمی و حشدالشعبی، این کشور با پیامدهای سنگین و حملات نظامی روبه رو خواهد شد.
قنادباشی درباره نقش احتمالی السودانی به عنوان میانجی میان تهران و دمشق افزود: این تنها یک فرضیه است، چرا که دمشق هنوز سیاست مشخصی در برابر همسایگان خود به کار گرفته است و روابط عراق با سوریه نیز در وضعیت مشخص و پایداری قرار ندارد.
به گزارش ایمنا، سفر محمد شیاع السودانی به تهران، نه تنها یک دیدار دیپلماتیک، بلکه گامی استراتژیک در مسیر تحکیم همکاری های دوجانبه و تقویت نقش منطقه ای ایران و عراق به شمار می رود. این دیدار، علاوه بر تأکید بر اشتراکات تاریخی و فرهنگی دو ملت، نشان دهنده همگرایی بیشتر در رویارویی با تهدیدات امنیتی و فشارهای فرامنطقه ای است. در فضایی که منطقه غرب آسیا با بحران هایی چون دخالت های خارجی، تحولات سوریه و چالش های اقتصادی روبه رو است، سفر نخست وزیر عراق به ایران، می تواند به عنوان الگویی برای همکاری های مشترک در راستای حفظ امنیت، ثبات و منافع ملی دو کشور عمل کند. این دیدار، پیام روشنی به قدرت های فرامنطقه ای است که هرگونه دخالت در امور داخلی این منطقه، با مقاومت و همبستگی بازیگران اصلی آن روبه رو خواهد شد.
در نهایت، پرواز بغداد-تهران تنها یک مسیر دیپلماتیک نیست، بلکه مسیری است که هر بار با گام های محکم تری از سوی رهبران دو کشور طی می شود تا آینده ای روشن تر و مستقل تر برای غرب آسیا ترسیم شود.
