نوسازی ناوگان هوائی مسافری نیازمند اختصاص ۷.۵ میلیارد دلار در برنامه ای ۵ ساله
تین نیوز | توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل هوائی مسافر در برنامه ای 5 ساله به اختصاص حداقل 7.5میلیارد دلار (یك میلیارد و نیم دلار در سال) نیاز دارد.
به گزارش تین نیوز از روابط عمومی سازمان هواپیمایی كشوری، صنعت حمل و نقل هوایی بعنوان یكی از حوزه های مهم و تاثیرگذار در ابعاد مختلف توسعه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی كشورها به حساب می آید.
آخرین مطالعات بین المللی صورت گرفته نشان می دهد كه سهم صنعت حمل و نقل هوایی از تولید ناخالص داخلی كشورهای جهان در سال 2012 به بیش از 2400 میلیارد دلار رسیده و این صنعت بیش از 58 میلیون شغل را در سراسر جهان پشتیبانی كرده و بیش از نیمی از توریسم بین المللی از طریق این روش حمل و نقلی جابجا می شوند.
سال گذشته دقیقا یكصد سال از آغاز حمل ونقل هوایی تجاری در سال 1914 گذشت و از آن زمان تاكنون حدود 65 میلیارد نفر مسافر با هواپیما جابجا شده اند.
محققان پیش بینی می كنند در صورت ادامه روند رشد موجود، 65 میلیارد نفر دیگر فقط در طول 15 سال آینده از طریق هواپیما جابجا خواهند شد.
این حجم خیره كننده جابجایی بعنوان یكی از مشخصه های قرن جدید كه در آن مرزهای جغرافیایی به تدریج رنگ واصالت خود را از دست می دهند، شناخته شده و فرصت منحصر به فردی را در اختیار كشورهایی قرار می دهد كه خود را برای استفاده حداكثری از این موقعیت آماده كرده و زیرساخت های لازم برای تحقق این هدف را فراهم كرده اند.
علاوه بر موارد فوق ارزش روزافزون عامل زمان در زندگی روزانه جوامع بشری و كاهش تبعات منفی حمل و نقل هوایی از جمله كاهش مصرف سوخت به میزان 50% در طول 10 سال گذشته باعث شده تا سریعترین روش حمل و نقل، بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
در این میان، كشورهای واقع در منطقه خاورمیانه بعنوان یكی از معدود مناطق جغرافیایی جهان كه در طول 10 سال گذشته همواره از بالاترین رشد حمل و نقل هوایی برخوردار بوده اند، مستعدترین كشورها جهت سرمایه گذاری در این بخش شناخته می شوند.
سفارش های خرید حدود 800 فروندی هواپیما توسط مجموعه كشورهای هم جوار از قبیل تركیه، امارات، قطر و عمان نشان دهنده بازاری است كه در طول 15 سال آینده در انتظار این منطقه خواهد بود.
بدون شك استفاده از این فرصت مستلزم شناخت واقع بینانه وضع موجود و ارائه نقشه راه برای رسیدن به اهداف تعیین شده می باشد.
وضعیت صنعت هوانوردی در ایران
در میان ده كشور منطقه شامل ایران، امارات، قطر، بحرین، عربستان، كویت، عمان، پاكستان، تركیه و آذربایجان در حالی كه كشور ما یكی از پهناورترین این كشورهاست اما از نظر تعداد هواپیمای فعال پس از امارات، تركیه و عربستان در جایگاه چهارم و از نظر شاخص تعداد هواپیما به ازای هر میلیون نفر كه یك شاخص شناخته شده بین المللی است، در رده نهم قرار داریم.
در حالی كه كشور ما از نظر وسعت و جمعیت سهم حدود یك درصدی دنیا را بخود اختصاص داده، سهم ما از نظر تعداد ناوگان هوایی، تعداد صندلی عرضه شده و تعداد مسافر كمتر از یك درصد یعنی پائین تر از متوسط دنیا است. این در حالی است كه سهم كشور كوچكی مانند امارات از این بازار 5 برابر متوسط دنیاست.
بعلاوه ناوگان هواپیمایی كشور با سن متوسط حدود 20 سال در آخرین رتبه بین ده كشور منطقه قرار دارد. همگی شاخص های فوق نشان از توسعه نیافتگی و یا عدم توازن قابلیت های این بخش با نرم های بین المللی و تقاضای موجود بازار را دارد.
به منظور توسعه صنعت هواپیمائی به توسعه در چهار حوزه اصلی یعنی زیر ساخت، ناوگان، نیروی انسانی و سیستم نیاز داریم.
آمار موجود نشان میدهد كه زیرساخت های فرودگاهی موجود كشور شامل حدود 60 فرودگاه، قابلیت پذیرش و اعزام حدود 85 میلیون مسافر در سال را دارا هستند، درحالی كه هم اكنون فقط اندكی بیشتر از نصف این تعداد مسافر در فرودگاههای كشور پذیرش و اعزام می شوند.
بنابراین در حـوزة زیرساخت به غیـر از لـزوم تـوسعه ظرفیت در بــرخی فــرودگاهها از جمله فرودگاههای حضرت امام، مهرآباد، اهواز، اصفهان و شیراز و ارتقاء سیستم های كمك ناوبری برخی فرودگاهها با مشكل جدی مواجه نیستیم از نقطه نظـر نیروی انسانی نیز با وجود مراكز متعدد آموزشی و نیروهای جوان مستعد و تحصیلكرده چشم انداز روشنی در این زمینه وجود دارد، ولیكن جاری كردن این نیروی دانشی در بدنه صنعت و سازمان هواپیمایی كشوری نیازمند زمان و مساعدت دستگاههای ذیربط است.
در سال گذشته و با پیگیریهای بعمل آمده سازمان هواپیمایی كشوری و شركت فرودگاههای كشور موفق به دریافت مجوز استخدام تعدادی نیروی متخصص شدند كه مراحل جذب این افراد در حال انجام است اما در حوزه توسعه ناوگان و سیستم، نیازمند توجه و تلاش بیشتری هستیم.
در طول سالهای گذشته اقداماتی برای تسهیل ورود هواپیما به كشور در دولتهای مختلف بعمل آمده كه بدلیل وجود موانع تحریم، برای اجراء با محدودیتهای بسیاری روبه رو بوده است. بررسی ها نشان میدهند كه درحال حاضر با یك شكاف قابل توجه بین عرضه و تقاضا در حوزه ناوگان مواجه هستیم.
به عبارت دیگر با حدود 150 فروند هواپیمای فعال باید پاسخگوی بازاری با استعداد 300 فروند باشیم. این در حالی است كه بدلیل فرسودگی ناوگان و غیراقتصادی بودن تعمیرات بطـور متوسط سالانه 10 تا 15 فـروند هواپیما نیز از رده عملیاتی خارج می شوند كه در صورت عدم ورود هواپیماهای جایگزین حداقل به همان تعداد به ناچار با محدودیت و كاهش پرواز به بسیاری از نقاط كشور روبرو خواهیم بود.
علاوه بر این، محدودیت تعداد ناوگان در شركت های هواپیمایی با وجود هزینه های فزاینده موجب غیراقتصادی شدن این فعالیت در برخی شركت های دولتی از جمله ایران ایر و آسمان شده است. همچنین این عدم تعادل بین عرضه و تقاضا مشكلات عدیده ای در نظم بازار از جمله بازار سیاه و گرانفروشی را دامن زده است.
لذا می توان اذعان كرد كه در حال حاضر گلوگاه اصلی توسعه بخش همانا عدم برخورداری از ناوگان مناسب به تعداد مورد نیاز است. به عبارت دیگر اولین اولویت بخش برای برون رفت از چالشهای موجود، تسهیل ورود هواپیمای مناسب به كشور است.
در طول سالهای گذشته برخی شركت های هواپیمائی با كسب تجربیات لازم برای دور زدن تحریم اقدام به ورود هواپیما كرده اند ولی ترغیب آنها به ورود هواپیماهایی با شرایط سنی و فنی مناسب تر كه لاجرم سرمایه بالاتری را نیز نیاز دارد مستلزم حمایت و سرمایه گذاری لازم همانگونه كه كشورهای هم جوار انجام می دهند، است.
بنابراین لازم است تا در یك برنامه 5 ساله مبلغ حداقل 7.5 میلیارد دلار (یك میلیارد و نیم دلار در سال) با باز پرداخت حداقل 10 ســاله و نــرخ سود مناسب بدون طی تشریفات وقت گیر در بانكهای عامل و صندوق توسعه ملی به امر توسعه و نوسازی ناوگان حمل ونقل هوائی مسافر اختصاص یابد.
در این صورت میتوان انتظار داشت كه با ورود سالانه حداقل 30 فروند هواپیمای جدید، در طول 5 سال آینده نه تنها سن متوسط ناوگان به نحو قابل ملاحظه ای كاهش یابد بلكه ناوگان هــوائی كشور توانائی پاسخگــوئی به انتظارات بازار را در حد قابل قبولی دارا شود.
