نقش مجتمع‌های تجاری در درآمدزایی فرودگاه‌ها
وبلاگ تین نیوز، آرمان بیات | درباره علت سودده نبودن فرودگاه‌های ایران دلایل زیادی می‌توان برشمرد. در این زمینه باید گفت فرودگاه‌های ایران متکی به درآمد حمل و نقل هوایی هستند و این یعنی بستر درآمدزایی، محدود به حمل‌ونقل هوایی و منجر به شکست است.
همچنین شرکت‌های هواپیمایی، بدون راهبرد بازرگانی و برنامه در نوع ناوگان هستند و این برای فرودگاه‌ها به معنای شکست خواهد بود. از سوی دیگر فرودگاه بین‌المللی که ظرفیت ترانزیت نداشته باشد، هیچ توان سوددهی ندارد.
در حال حاضر در ماده ۶۳ وصول مطالبات دولت در حوزه هوانوردی و فرودگاهی، یکپارچه است و نوع وسیله پرنده، در آن دسته‌بندی نشده است، یعنی هرچه وسیله سنگین‌تر باشد، عوارض بالاتر است. برای سودده شدن فرودگاه‌ها این مسئله باید برعکس شود و از طرف دیگر سازمان هواپیمایی کشوری، تصدی عملیات هوایی را محدود به حمل و نقل نکند. همچنین در حمل و نقل هوایی باید نسبت به درآمدزایی از جامعه سرمایه‌داری اقدام شده و با کاهش هزینه خدمات، برای عموم مردم رغبت ایجاد شود.
از سوی دیگر لازم است مدیریت فرودگاه‌ها مستقل شود و سازمان هواپیمایی همچون شرکت‌های هواپیمایی با فرودگاه‌ها رفتار کند تا مدیریت فرودگاه برای تبیین روش‌های توسعه اقتصادی، انگیزه پیدا کند. همچنین باید نگاه به مدیریت فرودگاه از مجموعه خدمات‌دهنده عملیات هوانوردی به یک مجموعه خدمات رفاهی، اجتماعی و اقتصادی تغییر کند.
برای درآمدزا بودن فرودگاه‌ها یک راه دیگر، وجود مجتمع‌های اقتصادی در فرودگاه‌هاست. از سوی دیگر اقتصاد فرودگاهی در دنیا به‌جز هاب حمل و نقل هوایی و ترانزیت بودن، بر پایه هوانوردی عمومی استوار است. در واقع بین‌المللی بودن یا نبودن، تاثیر چندانی در اقتصاد فرودگاهی ندارد، مگر آنکه فرودگاه به هاب ترانزیت بار یا مسافر تبدیل شود. البته در این زمینه اگر شرکت‌های هواپیمایی بر اساس مدیریت سنتی نقطه به نقطه فعالیت کنند، طرح سوددهی فرودگاه نیز منجر به شکست خواهد بود.
بنابراین دولت باید از مدیریت فرودگاهی فاصله بگیرد. از سوی دیگر رفتار سازمان هواپیمایی با فرودگاه‌ها باید همچون ایرلاین‌ها باشد. اگرچه بحث هوانوردی عمومی،از زمینه‌های اصلی درآمدزایی در فرودگاه‌هاست اما فرودگاه‌هایی که هاب حمل و نقل هوایی هستند، نیاز به هوانوردی عمومی ندارند،مانند فرودگاه‌های مهرآباد و مشهد که از محدود فرودگاه‌های اقتصادی کشور هستند. هوانوردی عمومی برای فرودگاه‌های محلی و منطقه‌ای مناسب است.
در حال حاضر هیچ اقدامی در فرودگاه‌ها در زمینه ارتقا و متنوع‌سازی خدمات نشده است، درحالی که در زمینه درآمدزایی فرودگاه‌ها، شرکت‌های هواپیمایی و بهره‌برداران باید در حوزه عملیات متنوع شوند تا فرودگاه به توجیه برسد. در اصل درآمدزایی حمل‌ونقل هوایی، سکه‌ای ۲ رو است؛ روی نخست آن فرودگاه‌ها و خدمات ناوبری است و روی دوم، بهره‌برداران.
