به مناسبت روز جهانی هواپیمایی کشوری

وبلاگ تین نیوز، محمدرضا عبدالرحیمی | شانزدهم آذرماه مصادف با هفتم دسامبر، سالروز امضای کنوانسیون بین‌المللی هواپیمایی کشوری موسوم به کنوانسیون شیکاگو در سال 1944 و متعاقب آن تشکیل سازمان جهانی هواپیمایی کشوری می‌باشد که در سال 1994 همزمان با پنجاهمین سالگرد امضای کنوانسیون مذکور، مجمع عمومی سازمان مذکور طی ماده پنج قطعنامه A29-1 این روز را به عنوان "روز جهانی هواپیمایی کشوری " تصویب و اعلام نمود.

اهمیت روز افزون صنعت هوانوردی و حمل‌ونقل هوایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی به حدی افزایش یافت که در سال 1996 از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز طی قطعنامه‌ ای روز جهانی هواپیمایی کشوری به‌صورت رسمی تصویب گردید و از همین سال در تقویم رسمی مناسبت‌های جهانی سازمان ملل متحد درج شد.

بر این اساس همه سال کشورهای عضو ایکائو در جهت گرامیداشت این روز و یادآوری و تاکید بر اهمیت صنعت هوانوردی و حمل‌ونقل هوایی در کمک به ایجاد و حفظ دوستی و تفاهم بین ملت‌ها و توسعه اجتماعی و اقتصادی جوامع و نیز نقش اساسی سازمان‌های هواپیمایی کشوری در پاسخ به نیاز مردم به حمل و نقل هوایی ایمن، منظم، کارا و اقتصادی و استقرار و استمرار نظم و قانونمندی در حمل‌ونقل هوایی، نسبت به برگزاری مراسم و برنامه‌های مختلفی اقدام می‌نمایند.

امسال شعار روز جهانی هواپیمایی  "کار مشترک برای اطمینان از اینکه هیچ کشوری از اجرای استانداردها و توصیه های ایکائو عقب نماند" است که ایکائو برای دوره ٤ساله ٢ ١٥ تا ٢ ١٨ تعیین کرده است . هدف این انتخاب اطمینان از هماهنگی بهتر جهانی دراجرای استانداردها و توصیه ها در جهت ایمنی مستمر صنعت است تا از این طریق همه کشورها به منافع قابل توجه اجتماعی -اقتصادی حمل و نقل هوایی ایمن و قابل اعتماد و مطمئن دسترسی داشته باشند و از آن بهره مند شوند. جامعه هوانوردی به دنبال مفاهمه مشترک و اجماع وسیع و برنامه‌ریزی استراتژیک برای مواجهه با چالش‌های پیش روی خود است. بی‌تردید چالش‌های بیشماری در مقابل صنعت است.

شبکه جهانی حمل‌ونقل هوایی به عنوان محرک اساسی توسعه اقتصادی و اجتماعی، فعلا برای دو برابر شدن فعالیت‌های خود در سال ٢ ٣٤ در حال برنامه‌ریزی است. این یعنی اینکه ٣٣میلیون پروازی که در حال حاضر در سال انجام می‌پذیرد طی ٢ سال آینده به ٦٦میلیون پرواز و تعداد مسافرین نیز از ٣/٥ میلیارد نفر در سال به ٧ میلیارد نفر بالغ خواهد شد و بی‌شک این سیر تحولی حمل‌ونقل هوایی بر حوزه‌های کلیدی و اولویت‌های استراتژیک آن یعنی ایمنی، کارایی و ظرفیت ناوبری هوایی، امنیت و تسهیلات، توسعه اقتصادی حمل‌ونقل و حفاظت محیط زیست تاثیرات مهمی خواهد گذاشت.

شعار امسال علاوه بر تاکید و تقویت اصل توجه همزمان دولت‌ها و تنظیم و تدبیر دقیق فعالیت‌های سازمان‌های هواپیمایی کشوری برای ارتقای سطح پایبندی به استانداردها و کارآمدتر شدن صنعت، نهادینه‌سازی روابط وسیع‌تر و مشارکت ذینفعان صنعت در تحقق اهداف جهانی و مواجهه با چالش‌های آن را بیش از پیش ضروری می‌نماید.

برای استمرار همسویی با دنیای به سرعت در حال تغییر خارج از صنعت، نوآوری، ابتکار و انعطاف برای موفقیت داخلی و بیرونی صنعت بسیار حائز اهمیت است و از این روست که ایکائو این سه مهم را به عنوان ارزش‌های دائمی مدنظر در کارها و برنامه‌های خود قرار داده است.

شرایط در حال انتقال به مرحله‌ ای که همسو با سایر ابعاد توسعه اقتصادی و اجتماعی و سیاسی کشور باید در پی تسریع حرکت کشور در مسیر چشم‌انداز افق ١٤ ٤ باشیم و الزام حاکمیت روح تدبیر و امید بر کالبد همه فعالیت‌های دولت از یکسو و فاصله صنعت هوانوردی کشور در مقایسه با رقبای منطقه‌یی آن از سوی دیگر، ایجاب می‌نماید، همگام با نظام بین‌الملل هوانوردی، سازمان هواپیمایی کشوری در تعامل و مشارکت سایر عناصر سیستم حمل‌ونقل هوایی برای حرکت ربه جلو این صنعت در کشور و احیای جایگاه آن در سطح منطقه طرحی نو درانداخته و نسبت به تدبیر برنامه استراتژیک صنعت در رویارویی با چالش‌های موجود و آتی محتمل اقدام نماید.

اینک که به لطف الهی و تدبیر دولت و دستگاه دیپلماسی کشور بارقه‌های روشنی برای رفع محدودیت‌های تحمیلی بیرونی به صنعت پدیدآمده است، آنچه که مهم است آماده‌سازی نسخه قابل اجرا برای روزهای بدون محدودیت و تدارک برنامه‌های اقدام آن مسیر و تلاش برای رفع ضعف‌های درونی مبتنی بر نظامات موفق و تجربه شده بین‌المللی و البته با لحاظ قابلیت‌ها و ارزش‌های حاکم بر کشور است.

از منظری دیگر سالروز جهانی هواپیمایی کشوری در آغازین سال های قرن دوم حمل‌ونقل هوایی بازرگانی بهانه‌ ای است تا اعضای جامعه هواپیمایی ضمن گرامیداشت این روز با اهداف ایجاد و تقویت آگاهی‌های ملی نسبت به اهمیت هواپیمایی کشوری در توسعه کشور و فعالیت‌ها و نقش سازمان هواپیمایی کشوری در تامین ایمنی، کارایی و نظم در حمل‌ونقل هوایی و ارتقای مستمر آن، ارتقای سطح روابط بین فعالان صنعت و تقویت همدلی بین ایشان، تقدیر و تجلیل از زحمات شرکت‌ها و نهادهای فعال در زنجیره خدمت‌رسانی در صنعت حمل و نقل هوایی کشور، در جهت ارتقای سطح خدمت‌رسانی صنعت به شهروندان تجدید عهد نمایند.

نکته مهمی که باید به بهانه این روز بدان پرداخت این است که در یک قرن گذشته حمل‌ونقل هوایی برای همیشه جامعه جهانی مارا از نقطه نظرات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دگرگون نموده و چنین تغییر و تحولی تنها در نتیجه ایجاد زیرساخت‌ های فنی و عملیاتی مشترک مورد توافق همه ملل بدست آمده است که از طریق سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) و منشور آن کنوانسیون بین‌المللی هواپیمایی کشوری که ٧١ سال پیش در چنین روزی به تایید جامعه بین‌المللی رسیده، نهادینه گردیده است.

حمل‌ونقل هوایی با جابه‌جائی بیش ٣/٥ میلیارد نفر مسافر از طریق ٣٣ میلیون پرواز در سطح جهان در سال گذشته هم‌اکنون به ایمن‌ترین و سریع‌ترین روش حمل‌ونقلی دنیا تبدیل شده است. با اتخاذ ارتقاء مستمر سطح ایمنی به‌عنوان مهمترین هدف راهبردی، کار متولیان حمل‌ونقل هوایی و سازمان‌های هواپیمایی کشوری در حوزه ایمنی هیچ زمان پایان نمی‌پذیرد. تدوین دقیق برنامه ملی ایمنی و استقرار کامل سیستم مدیریت پیشگیرانه ایمنی در همه اجزای صنعت  ضرورتی جدی است که قطعا با باور عملی مدیران و کارشناسان و کارکنان صنعت می‌تواند نسبت به ارتقای عملکرد کشور در این شاخص کلیدی عملکرد منجر شود.

ارتقای کارایی و ظرفیت ناوبری هوائی در کنار اهداف بهبود مستمر تسهیلات و امنیت، توسعه اقتصادی صنعت و حفاظت از محیط‌زیست از جمله اولویت‌های راهبردی است که استراتژی‌ها و برنامه‌های اجرایی خاص خود را از جمله تدوین برنامه ملی ناوبری هوایی، برنامه ملی تسهیلات، اجرای دقیق برنامه ملی امنیت هوانوردی و اجرای آزادسازی مدبرانه و حاکمیت نظام عرضه و تقاضا بر اقتصاد صنعت و ... می‌طلبد که با محوریت سازمان هواپیمایی کشوری باید در صدر دستور کارهای صنعت قرار گیرد.

امیدوارم یادآوری این روز مهم موجبات تقویت بیش از پیش عزم و اراده همه ما را برای کار و تلاش مضاعف در جهت توسعه عزتمندانه صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور فراهم آورده و آغازی دیگر برای اقدامات و برنامه‌های مهم آتی برای دستیابی به پیشرفت و جایگاه شایسته در این صنعت است که قطعاً شهروندان ایران زمین بانگاه بلند و اعتماد مسوولین کشور به جوانان متعهد و متخصص ایران اسلامی و در تعامل و مشارکت بین المللی با صاحبان فناوری و سرمایه در فرایند بین المللی شدن خود به این مهم دست خواهند یافت.

اما آنچه که مسلم است و همه ما خواهان آن هستیم، ضرورت توجه و عنایت بیش از پیش همه برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران کلان کشور به صنعت هوانوردی و حمل‌ونقل هوایی به عنوان یکی از ضرورت‌های عدالت و توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور می‌باشد. چراکه آثار بی‌شمار و القایی و تکاثری این صنعت بر سایر حوزه‌های پیشرفت کشور و مناطق مختلف آن که ده‌ها برابر آثار مستقیم آن برای خود صنعت است، اقتضای توجه مضاعف از سوی همگان را ایجاب می‌نماید. بی‌شک همه ما کم و بیش در جریان آخرین پیشرفت‌ها و یافته‌های صنعت هستیم اما آنچه که مرا وادار کرد که امروز و در این نوشتار به دولتمردان و علاقمندان اعتلا و عزتمندی کشور یادآوری نمایم، سرمایه‌گذاری‌های کلان چند میلیارد دلاری کشورهای منطقه به‌ویژه همسایگان جنوبی ما در صنعت هوانوردی و حمل‌ونقل هوایی است که به‌سرعت خود را به نسل جدید هواپیماها مجهز کرده و سیستم‌های فرودگاهی و ناوبری خود را نیز برای اجرای سامانه‌های جدید هوانوردی روزآمد نموده اند.

همین چند روز گذشته بود که شرکت های هواپیمایی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس همانند سالهای قبل  سفارش های میلیارد دلاری هواپیماهای مدرن روز را در جریان برگزاری یک نمایشگاه هوائی به ثبت رساندند. سرمایه‌گذاری دهها میلیارد دلاری برای توسعه فرودگاهها و شهرهای فرودگاهی  و ... شاید تلنگری باشد تا هم حمایت‌های دولت محترم از زیرساخت‌های صنعت جدی‌تر شود و مقایسه این مد حمل‌ونقلی با سایر مدها نیز نه باسهم ٥ درصدی اسمی آن از حمل‌ونقل عمومی داخل کشور بلکه با لحاظ وزن و اهمیت و ارزش افزوده حمل‌ونقل هوایی بویژه اقتصاد سرعت یا صرفه های ناشی از سرعت آن  صورت پذیرد ومبانی توجه حاکمیت به توسعه این صنعت پیشرانی آن در توسعه کلان و نقش موثرش در تقویت قدرت نرم ملی کشور باشد و هم دست‌اندرکاران صنعت بر تلاش‌های نظام‌مند و دانش بنیان مبتنی بر تدبیر خود بیافزایند تا اقدامات توسعه‌یی صنعت هوایی در همه ابعاد خود جان تازه‌یی به خود گیرد.

در خاتمه این نوشتار لازم می‌دانم از همه کسانی که موجبات ارائه خدمات حمل‌ونقل هوایی ایمن، سریع، سهل‌الوصول و منظم در کشورمان را فراهم می‌کنند از جمله خلبانان، مهندسین پرواز و میهمانداران و مدیران و کارکنان شرکت‌های هواپیمایی، کارشناسان مدیریت ترافیک هوایی، کارشناسان و متخصصین زیرساخت‌های ارتباطی، ناوبری و نظارتی و اطلاعات هوانوردی، مدیران و کارکنان خدوم بخش‌های مختلف عملیات فرودگاهی و فرماندهی و پرسنل خدوم سپاه حفاظت هواپیمایی، پلیس فرودگاه‌های کشور، مدیریت و کارکنان نمایندگی وزارت اطلاعات در امور هواپیمایی، مدیران و کارکنان گذرنامه فرودگاه‌ها، مدیریت و کارکنان گمرک فرودگاه‌ها، شرکت‌های خدمات زمینی و کترینگ‌ها، دفاتر خدمات مسافرت هوایی و البته مدیران و کارشناسان و همکاران صدیق مان در سازمان هواپیمایی کشوری تقدیر و تشکر نموده، از خداوند می‌خواهم در این راه توفیق و مددش را همراه همه تلاشگران این عرصه نموده و خلعت زیبای خدمت در این ساحت را، زیبنده همه ما بگرداند.