◄ کسادی بازار حمل و نقل هوایی مسافری؛ حداقل 2 سال پس از کرونا

شرایط به‌وجودآمده ناشی از فراگیری بین المللی ویروس کرونا و تاثیرات شگرف آن بر تمام ابعاد و اجزای اقتصاد جهانی و حتی تاثیرات بسیار مخرب آن بر بسیاری از صنوف از جمله صنعت هواپیمایی غیر نظامی، بسیاری از کارشناسان را برآن داشته است تا تلاش کنند با پیش‌بینی نسبی شرایط کرونا و فرا کرونا تا حدودی اثرات مخرب این پدیده نادر را کنترل کنند.

شاید بتوان به یقین گفت که صنعت هواپیمایی غیر نظامی در بعد مسافری آن (و نه کارگو)، یکی از متاثرترین صنایع از شرایط رکود فعلی است.  رکودی که یقینا با لحاظ شکل جابه‌جایی تنگاتنگ مسافران به ویژه در کلاس اکونومی (کلاس اقتصادی)، با افق روشنی روبه‌رو نیست.

اخیرا شرکت‌های هواپیمایی به دنبال راه حل‌هایی هستند، مثلاً شرکت هواپیمایی نروژ اعلام نمود که سیستم ونتیلاتور و یا همان تصفیه هوای کابین را در حد ونتیلاتور اتاق های عمل تجهیز کرده است. اما پرواضح است که این عمل هرگز منجر به اطمینان خاطر مسافران نشده و هرگز محیط کابین را به محیطی پاکیزه از ویروس مبدل نخواهد کرد. مجاورت با یک بیمار کرونایی و یا ناقل می‌تواند تمامی توانمندی این سیستم ونتیلاتور را زیر سوال ببرد.

اقبال کم مسافران به سفرهای هوایی

رکود حمل و نقل هوایی تماماً ناشی از محدودیت‌های دولت‌ها نیست. در بسیار مواردی شاهد هستیم که علیرغم بازبودن مسیر و برقرار بودن پرواز، اقبال مسافران بسیار اندک و گاهی نزدیک به صفر است. به نحوی که حتی در برخی مسیرهای دوربرد جمع مسافران کلاس اکونومی از تعداد انگشتان یک دست نیز کمتر است.

این امر ناشی از نگرانی عمده مسافران از شرایط داخل کابین است که گرچه در بازه زمانی 40 روزه به وجود آمده است، اما بسیار بعید می‌نماید که در مدت کوتاه مرتفع شود. تصور اینکه پس از رفع موانع کرونایی مواجه با اقبال مسافران، کمافی السابق باشیم، تصوری بجا نخواهد بود.

در تعاریف عرفی مسافران هواپیما به چند گروه تقسیم می‌شوند:

-دیدارهای فامیلی

-دانشجویی

-تفریحی

-زیارتی

-ماموریت‌های تجاری یا همان بیزینس تراول

با پیش فرض رفع موانع فعلی، تداوم سفرهای با منظور دیدار فامیل و دانشجویی محتمل و امیدوار کننده است.

لیکن سفرهای تفریحی و زیارتی به یقین متاثر خواهد بود و سفرهای تجاری و ملاقات‌های این‌گونه به شدت کاهش خواهد یافت.این‌گونه ملاقات‌ها هم اینک راهکار ویدیو کنفرانس‌ها را جایگزین کرده و قطعاً با فراگیر شدن آن بسیاری از سفرهای تجاری بلاموضوع خواهد شد.

سفرهای تفریحی و زیارتی نیز با 2 تهدید موجه است:  آیا سفر با هواپیما ارزش پذیرش ریسک و ترس از کمترین درصد ابتلا را خواهد داشت؟ و اگر هم به پذیرش ریسک آن منجر شود، آیا بودجه این‌گونه از سفرها در شمار هزینه‌های مقبول خانواده‌ها قرار خواهد گرفت؟  بپذیریم که با لحاظ رکود عمومی اقتصادی، تمامی سطوح جامعه اعم از برخوردار و غیر برخوردار، با توجه به لزوم مدیریت هزینه کردن منابع مالی خود به شدت در هزینه کردن منابع خود محتاط شده  و این احتیاط قطعاً متداوم خواهند بود.

کسادی بازار حمل و نقل هوایی مسافری؛ حداقل 2 سال پس از کرونا

ترسیم شرایط فوق در یک منحنی ساده آموزه‌های بسیاری را در بر خواهد داشت.

آموزه‌هایی که متاسفانه نشان از کسادی بازار حمل و نقل هوایی مسافری را حداقل تا بازه زمانی 2 سال پس از کرونا، عیان می‌سازد.

بخش بزرگی از ظرفیت‌های سرمایه‌ای این صنعت خوشبختانه و یا متاسفانه ، در عنصری به‌نام هواپیما نهفته است که قابل تبدیل نیست و این در حالیست که مقوله استهلاک سرمایه هواپیما، جزو لاینفک سرفصل‌های هزینه‌های خطوط هواپیمایی است.

بازاری به‌شدت راکد و پتانسیل عرضه ای به‌شدت متراکم ...

نکته حایز اهمیت آن است که صنعت به صورت عام باید این پدیده زیانبار را بپذیرد...

لیکن اگر در مواجهه با ابعاد آن به‌صورت متحد عمل نکند، با زیان مضاعف ناشی از رقابت‌های به شدت ناسالم مواجه خواهد شد که در این صورت عمق فاجعه بسیار بزرگتر خواهد بود.

علی ایحال این پدیده علیرغم صعوبت و سختی‌های خاص خود، فرصتی یگانه در اختیار شرکت‌های هواپیمایی داخلی گذاشت تا:

-به فوریت موضوع همکاری‌های تجاری خود را شکل دهند.

-به فوریت ساختارهای غیر حرفه‌ای خودرا سامان بخشند.

-از هم اکنون به فکر رونق بازارهای مغفول به ویژه در مسیرهای داخلی باشند.

-تاثیرات هم افزایی توان عملیاتی کلیه شرکت‌های ایرانی به سرعت مورد تجزیه وتحلیل قرارگیرد.

شواهد امر از شرایط فعلی شرکت‌های داخلی موید رخداد رقابت‌های به شدت ناسالم و مخرب است که در این معرکه احدالناسی منتفع نخواهد بود. موضوعی که انتظار آن از شرایط پس از کرونا می‌رفت و هم اکنون رخ داده است.

سازمان هواپیمایی مراقب باشد

امیدواریم شرکت‌های داخلی با هدایت موثر سازمان هواپیمایی کشوری، رویکرد هم افزایی را به موضوع اصلی جلسات خود مبدل نمایند.

از سوی دیگر باید به سازمان هواپیمایی کشوری هشدار داد تا مراقب باشند که پدیده افزون بودن عرضه بر تقاضا مختص ایران نیست و حسب اتفاق در سایر کشورهای بسیار شدیدتر خواهد بود.

مراقبت نمایند تا عرصه بازار ایران در دوران پس از کرونا، به راحتی محل تاخت و تاز بنگاه‌های اقتصادی سایر کشورها نگردد.

این مقوله ناظر به عناوین بسیاری است که در گفتار بعد مشروح خواهد شد.

بر اساس شواهد و ظواهر می‌توان تصور کرد که رقابت نرخی نابه‌جا، لزوماً تاثیری در تصمیم به مسافرت ندارد.

 این یادداشت از سوی یکی از مخاطبان تین نیوز ارسال شده است