چرایی بی‌ توجهی کهنه وزارت راه به شاهراه ارتباطی چند استان

شک نکنید اگر مسئولان وزارت راه یا دیگر سازمان های متولی طی چندسال گذشته حتی یکبار مشهد را از مسیر شمال استان کرمان به خراسان جنوبی رفته بودند، وضع موجود این نبود که انگار برای رسیدن به بهشت امام مهربانی ها در خراسان باید از جهنمی خطرناک عبور کنید بی امکانات با آن همه تردد بالا و دست بر آستان دعا بردارید که آنجا وسیله شما خراب نشود.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، جاده ارتباطی بسیار مهم و راهبردی که استان های جنوبی را به شمال شرق کشور متصل می کند و مسیر عبور پرشمار کامیون ها و خودروهای سواری و مسافری است، سال ها مورد بی مهری در تخصیص اعتبار قرار گرفته و با وجود آنکه مسئولان محلی می گویند این پروژه ردیف ملی دارد و در سطح ملی تعریف شده، اما باز در همه سال های اخیر شاهد بی سرانجامی در اجرای باند دوم آن، ترمیم جاده کنونی، احداث مراکز بین راهی، خدمات رسانی از طریق آب انبارهای موجود و توسعه زیرساخت های ارتباطی آن هستیم.

تابستان که می شود مسافرت شهروندان نیز به سمت قبله گاه مهربانی امام هشتم بیشتر می شود اما هرسال باید مسافران عزا بگیرند که می خواهند از یکی از گرم ترین نقاط جهان در کویر بین شهرستان راور در استان کرمان تا دیهوک واقع در استان خراسان جنوبی عبور کنند؛ خیلی ها که تجربه دارند توصیه می کنند یا عصر از کرمان حرکت کنید تا از گرما عبور کرده باشید و شب در خراسان جنوبی بمانید، یا صبح زود به دل جاده بزنید تا به گرمای این منطقه کویری و لم یزرع نرسید؛ اما این توصیه ها کارساز نیست زیرا بسیاری چه بخواهند و چه نخواهند باید در شبانه روز به دل این جاده بزنند و خدا نکند که خودرو شما خراب شود یا در بین راه به آب و سرویس نیاز داشته باشید.

کاش نهادی باشد که مسئولان متولی در سال های اخیر را مورد بازخواست قرار دهد که چرا در زمان تصدی مسئولیت توجه لازم را به این شاهراه ارتباطی نداشته اند تا درس عبرتی شود برای کسانی که منطبق با واقعیت موجود، توزیع اعتبار نمی کنند و معلوم نیست محور مدیریتشان چه بوده و هست.

زخمی از گذشته

اما واقع امر اینکه از جاده راور - دیهوک به عنوان یکی از مسیرهای پرتردد و پرحادثه جنوب شرق کشور یاد می شود و این در حالیست که ساخت باند دوم این جاده با وجود تمامی ضرورت های آن از ۱۲ سال پیش در محدوده استان کرمان آغاز شده اما به گفته مسئولان به علت اعتبارات قطره چکانی به کندی پیش می رود.

صرفنظر از باند دوم این جاده، جاده موجود نیز در بسیاری از نقاط نیازمند ترمیم است اما همینطور مانده است.

 مسئولان درحالی علت تاخیر در به سرانجام رسیدن این پروژه را اعتبارات قطره چکانی ملی اعلام می کنند که این پروژه ردیف بودجه استانی ندارد.

ساخت این جاده مربوط به سال های ۱۳۶۸ تا ۷۹ است و عملیات اجرایی ساخت باند دوم آن نیز در سال ۱۳۸۵ آغاز شده و از سال ۱۳۹۰ به ردیف بودجه ملی پیوسته است.

این روزها در حالی ساخت باند دوم جاده راور - دیهوک در مرز ۱۲ سالگی قرار گرفته که کل اعتبار هزینه شده در این پروژه بنا بر گزارش ها تاکنون تنها سه هزار و ۷۰۰ میلیون ریال بوده که ۲ هزار و ۸۹۰ میلیارد ریال آن تا سال ۱۴۰۰ جذب و برای سال ۱۴۰۱ نیز یک هزار و ۴۱۰ میلیارد ریال تخصیص یافته است؛ همچنین اعتبار پیش بینی شده برای سال مالی ۱۴۰۲ این پروژه حدود یکهزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعلام می شود.

براساس اعلام مسئولان، در سفر رییس جمهور به استان کرمان نیز ۶ هزار میلیارد ریال در طول سه سال برای جاده راور- دیهوک پیش بینی شده که سالانه باید در اختیار اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان قرار گیرد و با توجه به اینکه ساخت هر کیلومتر جاده ۲۰۰ میلیارد ریال براساس صورتحساب سال ۱۴۰۱ اعلام شده، این امید وجود دارد که با تخصیص این اعتبارات، عملیات اجرایی این پروژه طی سال های آینده کمی سرعت گیرد و این پرسش همواره باقیست که چرا این شاهراه ارتباطی مهم با وضعیت خاص کویری آن چرا باید از چند منظر رها شده باقی بماند؟

تردد زائران جنوب شرق کشور و آمار بالای ترانزیت بار جاده راور - دیهوک

هدف از اجرای این طرح در حالی تکمیل کریدور شمال به جنوب کشور و همچنین بهبود وضعیت تردد زائران حرم مطهر رضوی از استان های جنوب شرقی کشور اعلام می شود که این جاده به صورت پرشمار محل تردد خودروهای ترانزینی، تریلر و کامیون ها نیز است لذا دوبانده کردن این پروژه باوجود تمامی ضرورت ها، می تواند در بهبود وضعیت جاده های این منطقه از استان کرمان و شرق کشور نقش موثری ایفا کند.

براساس گزارش ها بار ترافیکی جاده دیهوک - راور طی سه ماهه پایانی سال ۱۴۰۱ میزان ۱۲۵ هزار و ۸۰۱ تردد ثبت کرده که بیش از ۵۱ درصد از این آمار مربوط به خودروهای سنگین بوده؛ همچنین در جاده راور - دیهوک میزان ۱۱۸ هزار و ۳۸۱ تردد طی مدت زمان یاد شده ثبت شده که بیش از ۵۴ درصد از این آمار مربوط به خودروهای سنگین بوده است.

تردد بالای خودروهای سنگین در این جاده در حالی است که کمتر کسی به این جاده وارد می شود که از تخریب و فرسودگی قسمت هایی زیادی از این جاده گلایه مند نباشد؛ ناهمواری های ناشی از سال ها تردد خودروهای سبک و سنگین و همچنین نداشتن استراحتگاه و مجتمع خدمات رفاهی ( که بخشی از علت آن واقع شدن در منطقه حفاظت شده دربند و زیستگاه یوز ایرانی اطلاق می شود) و رخ به رخ بودن قسمت هایی از آن سبب شده که آمار حوادث و تلفات این جاده بالا باشد.

نکته قابل تامل اینکه به گفته مسئولان از عوامل مختلف آنچه در کنار سایر موارد سبب تاخیر در اجرای این پروژه می شود، پهنه حضور یوز ایرانی در بخش هایی از جغرافیایی دیار کریمان است که باید تمامی پروژه های عمرانی در این خطه به دقت و احتیاط لازم اجرایی شود تا حضور انسان زیستگاه این گونه حیات وحش در خطر انقراض که حالا به نماد کشور نیز تبدیل شده را تهدید نکند.

اما آیا این مساله باید دلیل قانع کننده ای برای وضع موجود باشد؟ کدام مدیر یا کدامین عقل سلیم این را می پذیرد و کم کاری ها را توجیه می کند که باید دست روی دست گذاشت و برای این جاده هیچ کاری نمی توان انجام داد؟

از سوی دیگر آب انبارهایی در مسیر وجود دارد که یا خدمات دهی ندارند و یا فرسوده شده و برای استفاده و استراحت مسافران مشکل بهداشتی دارند و مغفول ماندن این ظرفیت نیز بر آمار حوادث جاده ای دامن زده است؛ درحالی که مسئولان متولی مثل راهداری های هر دو استان نیز در این زمینه توضیحات قانع کننده ای نداشته اند و ندارند.

۱۵۰ کیلومتر از کویر راور بدون استراحتگاه و یک راهکار

مدیر راهداری و حمل و نقل جاده ای شهرستان راور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه از کیلومتر ۱۲ (آب انبار شماره یک) تا کیلومتر ۱۶۰(دیگ رستم) هیچ مکانی برای توقف و استراحت مسافران وجود ندارد گفت: محیط زیست حداقل ۲ نقطه را در جاده راور - دیهوک آزاد کند تا مجتمع خدمات رفاهی بین راهی ساخته شود؛ در این زمینه سرمایه گذاران هم اعلام آمادگی کردند.

محمدامین محمودی تاکید کرد: متقاضی سرمایه گذاری برای ساخت مجتمع های خدماتی رفاهی وجود دارد اما زمان استعلام از محیط زیست با اجرای این طرح ها مخالفت می شود و محیط زیست علت این مخالفت را وجود زیستگاه یوزپلنگ ایرانی اعلام می کند.

مجوزی که در سال ها صادر نشد

وی اظهار داشت: از تهران یک مرتبه چند سال پیش به راور آمدند و قول دادند که ۲ نقطه را آزاد می کنند تا بتوانیم ۲ مجتمع خدماتی جدید در این جاده تاسیس کنیم اما مجوزهای این موارد نیز تاکنون صادر نشده است.

مدیر راهداری و حمل و نقل جاده ای شهرستان راور با بیان اینکه آب انبارهای موجود در مسیر راور - دیهوک نیز قدیمی و فرسوده شدند افزود: چند سال پیش یکسری اقدامات روی آنها انجام دادیم تا برای مسافران قابل استفاده باشند اما اکنون سرویس های بهداشتی آب انبار شماره یک قابل استفاده است و هر هفته ۲ بار با آب شرب پر می شود اما به علت وجود این آب انبارها در جاده کویری، مردم از آنها استفاده نکنند، بهتر است.

وی با تاکید بر اینکه وجود مجتمع ها خیلی در کاهش آمار تصادفات جاده ای می تواند موثر باشد ادامه داد: برای رفع مشکل بهداشتی آب انبارها باید جایگزین آنها ساخته شود زیرا مخازن این آب انبارها بتنی و درون زمین قرار دارد و خیلی بهداشتی نیستند.

محمودی تصریح کرد: آب انبار شماره ۲ را به علت نشست سرویس های بهداشتی و خطرساز بودن به طور کلی پلمب کردیم و اکنون از آن استفاده ای نمی شود.

مشکل زیست محیطی ساخت مجتمع خدمات رفاهی رفع شد

این درحالی است که اخیرا معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان در این خصوص اعلام کرد که مشکل زیست محیطی این پروژه در مکاتبه با رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور بررسی و مجوزی از سوی قوه قضاییه برای اجرای مجتمع های خدمات رفاهی بین راهی صادر شده است؛ حال باید نشست و دید که آیا در پس این خبر نویدبخش، خبرهای دیگری نیز از راه می رسد یا خیر؟

سیدمهدی قویدل گفت: مجوز زیست محیطی به منظور رفع موانع و مشکلات جاده راور-دیهوک از سوی معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه صادر شده است.

وی افزود: در بازدید و بازرسی های دوره ای که باحضور مدیران استانی از حوزه های قضایی انجام شد، مشکلات و کمبودهایی در حوزه راه و ترابری مطرح شد که نبود زیرساخت مناسب، امکانات و استراحتگاه در جاده کرمان- دیهوک- مشهد مقدس از جمله این مشکلات بود.

رفع مشکل آنتن دهی تلفن همراه

یکی دیگر از انتقادهایی که به جاده راور - دیهوک وارد شده، وجود نقاط کور زیاد در این مسیر و ضعف آنتن دهی تلفن همراه بود که مسئولان این مشکل را با ورود اپراتورها رفع شده می دانند.

آزاده تاج الدینی رییس اداره فناوری اطلاعات اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان کرمان نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: ۲ سایت ایرانسل و ۲ سایت همراه اول در جاده راور - دیهوک احداث شده که این جاده را به صورت کامل پوشش می دهند و مردم در صورت ضعف آنتن دهی نقطه ای، مراتب را گزارش کنند تا پیگیری شود.

تکمیل جاده کرمان - دیهوک نیازمند ۱۵ هزار میلیارد ریال اعتبار

اما آنچه که از عملیات اجرایی این پروژه در این سال ها روی داده این است که ۴۵ کیلومتر از ابتدای جاده راور - دیهوک و پنج کیلومتر در پایان حوزه استحفاظی استان کرمان ۲ بانده شده و هنوز ۵۵ کیلومتر از این جاده رخ به رخ است که بخشی از آن در حال ۲بانده شدن است و مسئولان می گویند برای اجرای این پروژه نیازمند جذب اعتبار هستند.

معاون ساخت توسعه و راه های اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان گفت: تکمیل جاده راهبردی کرمان - راور به سمت دیهوک(خراسان جنوبی) با پیشرفت فیزیکی ۶۸ درصدی به ۱۵ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.

مسلم موسی زاده با بیان اینکه عملیات اجرایی ساخت این جاده در هفت قطعه تعریف شده و در مجموع به طول ۷۲ کیلومتر از آن به بهره برداری رسیده است عنوان کرد: قطعه های یک،۲، سه و چهار به طول ۵۳ کیلومتر در حال احداث و قطعه ۶ به طول ۳۳ کیلومتر نیمه تمام خاتمه یافته و هنوز عملیات اجرایی قطعه هفتم به طول ۳۰ کیلومتر آغاز نشده است.

وی اظهار داشت: جاده کرمان - راور- دیهوک از مهمترین راه های مواصلاتی استان کرمان و بخشی از کریدور ترانزیتی شمال شرق به جنوب کشور است که سالانه بخش قابل توجهی از ترانزیت کالا از آن انجام می گیرد، ضمن آنکه تردد زائران حرم رضوی از کرمان و استان های جنوبی همجوار نیز از طریق این جاده انجام می شود.

معاون ساخت توسعه و راه های اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان ادامه داد: در سفر رییس جمهور به استان کرمان ۶ هزار میلیارد ریال در طول سه سال برای این جاده پیش بینی شد که سالانه باید در اختیار اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان قرار گیرد و امیدواریم این مهم تحقق یابد تا شاهد طولانی تر شدن پروژه نباشیم.

وی گفت: تکمیل این پروژه کاهش تصادفات و سوانح جاده ای، مصرف سوخت، زمان سفر و افزایش درآمد ترانزیت کالا برای کشور در مسیر کشورهای آسیای میانه و افغانستان را در پی خواهد داشت.

بررسی خبرنگار ایرنا از گزارش های جمعیت هلال احمر استان کرمان نیز نشان می دهد که علاوه بر مخاطراتی همچون سیل و زلزله، پنج حادثه رانندگی طی ۶ ماهه امسال در جاده راور - دیهوک رخ داده و ۱۵ مصدوم برجای گذاشته است اما به گفته متولیان این جاده طی سال های گذشته تلفات جانی زیادی داشته است.

شهرستان راور در فاصله ۱۳۷ کیلومتری شمال مرکز استان کرمان قرار گرفته و طول کل جاده کرمان - دیهوک حدود ۳۰۰ کیلومتر است که انتظار می رود با توجه ویژه مدیران ملی در سطح وزارتخانه های متولی مثل راه و سایر دستگاه های اجرایی، این مسیر پیش روی بسیاری از زائران جنوب شرق کشور، از وضعیت نامناسب کنونی رهایی یابد.